A2744-GDSp-z4 – nowa galaktyka typu Grand-Design
Astronomowie za pomocą Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST) wykryli nową galaktykę typu Grand-Design. Obiekt został oznaczony jako A2744-GDSp-z4 i jest stosunkowo duży i masywny.
Galaktyki spiralne typu Grand-Design charakteryzują się wyraźnymi, dobrze zdefiniowanymi ramionami, które orbitują odchodząc od wyraźnego jądra. Badacze zakładają, że ramiona w tych strukturach są niezwykle gęstymi obszarami, przez co napływająca materia jest kompresowana, co wyzwala proces aktywnego formowania się gwiazd.
Nadal nie wiadomo, kiedy i w jaki sposób galaktyki spiralne pojawiły się we wczesnym Wszechświecie, są one również rzadko spotykane przy dużych przesunięciach ku czerwieni (oddalanie się źródła światła od obserwatora). Do tej pory naukowcy znaleźli tylko kilka pojedynczych galaktyk spiralnych na przesunięciach ku czerwieni większych niż 3,0.
Astronomowie z National Center for Radio Astrophysics w Indiach, pod kierownictwem Rashiego Jaina, odkryli nową galaktykę spiralną z dużym przesunięciem ku czerwieni przy użyciu Teleskopu Webba. Nowy obiekt należy do typu Grand-Design i został zidentyfikowany przy przesunięciu ku czerwieni wynoszącym 4,03. Badanie zostało opublikowane w serwisie arXiv.
„Odkryliśmy, w polu gromady Abell 2744, dwuramienną galaktykę spiralną typu Grand-Design z przesunięciem ku czerwieni wynoszącym około 4, gdy Wszechświat miał zaledwie około 1,5 miliarda lat. Została ona oznaczona jako A2744-GDSp-z4” – wyjaśniają naukowcy.
A2744-GDSp-z4 posiada wspaniały wzór spiralny z dwoma dobrze uformowanymi ramionami. Galaktyka wykazuje również jasne centralne wybrzuszenie i duży rozciągnięty dysk o średnicy około 32 tysięcy lat świetlnych.
Jak wskazują badacze A2744-GDSp-z4 ma masę gwiazdową około 14 miliardów mas Słońca i tempo formowania się gwiazd na poziomie 57,6 mas Słońca rocznie. Wiek galaktyki został oszacowany przez astronomów na około 228 milionów lat.
Astronomowie obliczyli, że początek formowania się gwiazd w A2744-GDSp-z4 nastąpił około 839 milionów lat po Wielkim Wybuchu. Oznacza to zatem, że galaktyka zgromadziła masę 10 miliardów mas Słońca w ciągu kilkuset milionów lat. Odkrycie to, zdaniem naukowców, stanowi wyzwanie dla obecnie przyjętych modeli formowania się galaktyk.
„W jaki sposób A2744-GDSp-z4 uzyskała tak duży dysk w tak krótkim czasie? Jak i kiedy powstały jej ramiona spiralne? Odpowiedzi na te pytania będziemy mogli poznać kontynuując jej obserwacje” – podsumowują naukowcy.
Emil Gołoś
