Abell 665 – jedna z największych gromad galaktyk

Astronomowie za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a uchwycili ogromną gromadę galaktyk oznaczoną jako Abell 665.

Jak tłumaczą astronomowie z NASA, Wszechświat zawiera kilka naprawdę masywnych obiektów. Chociaż nadal badacze nie są pewni, w jaki sposób powstają tak gigantyczne struktury, obecna wiodąca teoria znana jest jako hierarchiczne grupowanie, w którym małe skupiska materii zderzają się i łączą, aby rosnąć coraz większe. Trwająca 14 miliardów lat historia Wszechświata była świadkiem formowania się ogromnych struktur kosmicznych, w tym grup galaktyk, gromad i supergromad – największych znanych struktur w kosmosie.

Ta konkretna gromada zobrazowana przez Teleskop Hubble’a nosi nazwę Abell 665, od nazwiska jej odkrywcy, George’a O. Abella, który umieścił ją w swoim przełomowym katalogu gromad z 1958 roku. Abell 665 znajduje się w dobrze znanym astronom północnym gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy (Ursa Major). Ten niesamowity obraz łączy światło widzialne i podczerwone zebrane przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a za pomocą dwóch jego niezwykle czułych kamer – Advanced Camera for Surveys i Wide Field Camera 3.

Jak podkreślają badacze, Abell 665 jest jedyną gromadą galaktyk w całym katalogu Abell, która otrzymała klasę bogactwa 5, co oznacza, że struktura zawiera co najmniej 300 pojedynczych galaktyk. Ze względu na liczbę obiektów wchodzących w jej skład, gromada była intensywnie badana na wszystkich długościach fal, co zaowocowało wieloma fascynującymi odkryciami – wśród przeprowadzonych badań wykazano, że Abell 665 jest gospodarzem gigantycznego halo radiowego, potężnych fal uderzeniowych i została wykorzystana do obliczenia zaktualizowanej wartości stałej Hubble’a (miary tego, jak szybko rozszerza się Wszechświat).

Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.

Emil Gołoś