grób wampira
Fot. Milica Nikolić.

Archeolodzy odkryli w Chorwacji grób wampira

W trakcie badań prowadzonych na terenie stanowiska Rašaška, które bywa określane również jako Račeša, we wschodniej Chorwacji archeolodzy odkryli nietypowy grób. Zaskakujący grobowiec do którego szczątki zostały pochowane w związku z niestandardową praktyką pogrzebową znajdował się pod podłogą lokalnego kościoła, wzdłuż południowej ściany.

Grób wampira z Rašaška

Jak wskazującą archeolodzy szczątki zmarłego z Rašaška pierwotnie znajdowały się w innym grobowcu, ale zostały w sposób umyślny przemieszczone. Przy głowie oraz stopach zmarłego znaleziono dwa kamienie. Wszystko wskazuje na to, że odkryty grobowiec jest przykładem pochówku typu wampirycznego, co potwierdziła analiza antropologiczna szkieletu. Naukowcy podkreślają, że odnalezienie nietypowego „wampirycznego” grobu w Chorwacji świadczy o trwałości tego rodzaju wierzeń w średniowiecznej Europie Wschodniej.

„Wiemy, że w wielu krajach słowiańskich wiara w złe duchy utrzymywała się nawet po przyjęciu chrześcijaństwa. Wierzenia w wampiry były z pewnością dość powszechne” – stwierdziła w rozmowie z „Live Science” niezależna archeolog Nataša Šarkić.  Artykuł naukowy dotyczący tego odkrycia został opublikowany w materiałach z konferencji „Zakony rycerskie i ich dziedzictwo”. Praca rzuca światło na możliwe przyczyny pośmiertnych ingerencji w postaci dwóch kamieni nałożonych na szczątki, sugerując, że pochówek mógł odzwierciedlać status społeczny zmarłego lub wynikać z obawy przed jego przemianą w wampira.

Badania szkieletu wykazały, że zmarły był mężczyzną i że jego ciało celowo skręcono po śmierci – tors był zwrócony twarzą do ziemi, podczas gdy inne części ciała skierowane były ku górze. Oprócz tego szczątki znajdujące się w grobowcu 157 były przygniecione dużymi kamieniami pochodzącymi najprawdopodobniej z pobliskiego muru, a także co jeszcze bardziej zaskakujące szkielet zmarłego pochowanego w tym miejscu był pozbawiony głowy. Czaszka domniemanego wampira była oddzielona od reszty kości.

Kim był pochowany w grobowcu wampir?

Szczegółowa analiza potwierdziła, że odkryte szczątki należały do mężczyzny, a także że po śmierci ciało pochowanego w tym miejscu człowieka zostało celowo zdeformowane w taki sposób, aby tors został skierowany do dołu w stronę ziemi, kiedy pozostałe części jego ciała były skierowane do góry. Badania antropologiczne wykazały, że zmarły był mężczyzną w wieku 40–50 lat, którego kręgosłup i kończyny dolne nosiły ślady ciężkiej pracy fizycznej. Zagojone urazy na szkielecie wskazują, że prowadził on życie pełne przemocy, a najnowsze badania potwierdziły, że przyczyną jego śmierci były obrażenia czaszki.

Nietypowy sposób pochówku sugeruje, że za życia mógł być postrzegany jako „osoba społecznie nieakceptowana”, co mogło budzić obawy, że po śmierci powróci do świata żywych – twierdzą badacze. Stanowisko archeologiczne Račeša zostało odkryte w 2011 roku podczas systematycznych badań terenowych prowadzonych na obszarze wsi Bobare. Majątek Račeša początkowo należał do templariuszy, następnie przeszedł w ręce Zakonu Maltańskiego, a ostatecznie trafił do lokalnej szlachty.

Na podstawie lokalizacji i ukształtowania terenu wszystko wskazuje na to, że Račeša miała charakter placówki obronnej, jednak badania wskazują także, że obecny w tym miejscu był także obiekt sakralny. W latach 2012–2023 prace archeologiczne odsłoniły kompleks architektoniczny, w którym odkryto 181 miejsc pochówku w których znajdowały się szczątki ludzkie, a także dużą liczbę pojedynczych kości.

Zmarli byli zazwyczaj układani na plecach w orientacji wschód-zachód, z rękami skrzyżowanymi na biodrach, ułożonymi na brzuchu lub wyprostowanymi wzdłuż ciała. W kilku grobach znaleziono jedynie niewielkie fragmenty biżuterii osobistej. Analiza badaczy wykazała, że większość pochówków pochodzi z XV–XVI wieku.

Marcin Jarzębski

SUBSKRYBUJ „GAZETĘ NA NIEDZIELĘ” Oferta ograniczona: subskrypcja bezpłatna do 30.04.2025.

Strona wykorzystuje pliki cookie w celach użytkowych oraz do monitorowania ruchu. Przeczytaj regulamin serwisu.

Zgadzam się