Arp 256 – zderzenie galaktyk w gwiazdozbiorze Wieloryba
Naukowcy za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a zobrazowali zderzenie galaktyk oznaczone jako Arp 256, znajdujące się w gwiazdozbiorze Wieloryba.
Jak tłumaczą badacze z ESA, na zdjęciu z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a została zobrazowana para galaktyk znajdujących się we wczesnej fazie łączenia się, która znana jest jako Arp 256. Znajduje się ona w odległości około 350 milionów lat świetlnych od Układu Słonecznego, w gwiazdozbiorze Wieloryba.
Jak wskazują astronomowie, galaktyki nie są statycznymi zbiorami gwiazd – są dynamiczne i ciągle się zmieniają, nieustannie poruszając się w ogromie Wszechświata, czasem zbliżając się do siebie, oddziałują ze sobą, a nawet zderzają się, tworząc pojedynczy obiekt. Uchwycona na obrazie para galaktyk spiralnych z poprzeczkami Arp 256 – właśnie rozpoczęła fuzję.
Siły grawitacyjne już wzburzyły znajdujący się w nich materiał, co zakłóciło ich pierwotne kształty, chociaż ich jądra nadal dzieli duża odległość. Galaktyka w górnej części zdjęcia zawiera bardzo wyraźne ogony pływowe – długie, rozciągnięte wstęgi gazu, pyłu i gwiazd.
Arp 256 została po raz pierwszy skatalogowana przez astronoma Haltona Arpa w 1966 roku, jako jeden z 338 obiektów w Atlasie Osobliwych Galaktyk (Atlas of Peculiar Galaxies). Celem spisu było zilustrowanie przykładów dziwnych i niecodziennych struktur znalezionych wśród pobliskich galaktyk, aby lepiej poznać etapy ewolucji tych kosmicznych struktur. Dzięki ich poznawaniu naukowcy mogą lepiej zrozumieć procesy fizyczne, które wpływają na kształty galaktyk.
Wieloryb (łac. Cetus) jest konstelacją nieba równikowego, jedna z rozleglejszych i czwartą pod względem wielkości. Był znany już w starożytności. W Polsce jest najlepiej widoczny od października do stycznia. Chociaż gwiazdozbiór jest ogromny, to jest w nim niewiele jasnych gwiazd. Najjaśniejszą z nich jest Beta Wieloryba – dość typowy olbrzym typu K, leżący w odległości 96 lat świetlnych od Ziemi, który jest 145 razy jaśniejszy od Słońca.
Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.
Emil Gołoś
