Arp 302 – para zderzających się galaktyk w gwiazdozbiorze Wolarza

Naukowcy za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a i Chandra X-ray Observatory uchwycili zderzenie dwóch galaktyk oznaczone jako Arp 302, znajdujące się w gwiazdozbiorze Wolarza.

Jak tłumaczą naukowcy z NASA, na obrazie znajduje się Arp 302 – obiekt ten jest przykładem zderzających się galaktyk widzianych na wczesnych etapach ich interakcji. Galaktyka w górnej części zdjęcia to VV 340 North, poniżej znajduje się VV 340 South. Miliony lat później te dwie galaktyki spiralne połączą się – podobny los może również spotkać Drogę Mleczną i Andromeda, jednak za miliardy lat. Obraz łączy w sobie dane z należącego do NASA Chandra X-ray Observatory (kolor fioletowy), wraz z optycznymi z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a (kolor czerwony, zielony, niebieski). Arp 302 znajduje się około 450 milionów lat świetlnych od Układu Słonecznego, w gwiazdozbiorze Wolarza.

Ponieważ świeci ona jasno w podczerwieni, Arp 302 została sklasyfikowana jako Jasna galaktyka podczerwona (Luminous Infrared Galaxy – LIRG). Uchwycone zdjęcie było częścią przeglądu Great Observatories All-Sky LIRG Survey (GOALS) łączącego dane z teleskopów Chandra, Hubble, NASA Spitzer Space Telescope i Galaxy Evolution Explorer (GALEX) oraz teleskopów naziemnych. Badanie obejmowało ponad dwieście galaktyk LIRG w lokalnym Wszechświecie i miało pomóc astronom lepiej zrozumieć, dlaczego tego rodzaju obiekty emitują tak dużo promieniowania podczerwonego. Generują one energię w tempie dziesiątki do setek razy większym niż typowe galaktyki. Naukowcy jako najbardziej prawdopodobne wyjaśnienie tego zjawiska wskazują aktywnie rosnącą supermasywną czarną dziurę lub intensywny wybuch formowania się gwiazd.

Wolarz (łac. Bootes) jest jednym z wyraźnych gwiazdozbiorów nieba północnego, jest 13. co do wielkości i był znany już w starożytności. W Polsce jest widoczny od zimy do lata. Liczba gwiazd widocznych w nim gołym okiem wynosi około 90. Najjaśniejszą gwiazdą konstelacji jest Arktur (Alfa Wolarza), który jest trzecią pod względem jasności gwiazdą na niebie, a drugą, jeśli brać tylko pod uwagę gwiazdy widziane w szerokościach geograficznych Polski.

Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.

Emil Gołoś