„Czarna maska” Krzysztofa Pendereckiego w Teatrze Wielkim

„Czarna maska” Krzysztofa Pendereckiego to opera w jednym akcie według dramatu Gerharta Hauptmanna, laureata literackiej Nagrody Nobla. Akcja dzieje się w miasteczku Bolkenhain (dzisiejszy Bolków) na Dolnym Śląsku w 1662 roku. Premiera nowej, współczesnej wersji „Czarnej maski” w reżyserii Davida Pountney’a odbędzie się w piątek w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej.

Współczesne wydanie opery „Czarna maska” Krzysztofa Pendereckiego

„Czarna maska” Krzysztofa Pendereckiego opowiada historię bohaterki, która skrywa mroczny sekret. Akcja opery rozgrywała się w XVII wieku. David Pountney przeniósł akcję inscenizacji w czasy współczesne. Twórcy podkreślają, że spektakl ma być przestrogą przed budowaniem ładu społecznego na kruchych podstawach.

„To opowieść o szantażu, o zboczeniu seksualnym, o chciwości, o kradzieży własności, o seksualnym wykorzystaniu traumatyzowanej młodej dziewczyny. To bardzo nieprzyjemna opowieść” – powiedział David Pountney.

„Chciałem pokazać, jak bezwartościowi, skorumpowani, zepsuci i nieprzyjemni są przedstawiciele pewnego rodzaju klasy rządzącej” – dodał. Zaznaczył, że w spektaklu, ludzie zgromadzeni razem na przyjęciu są przedstawicielami elit religijnych, kulturalnych, biznesowych. „Okazuje się, że ci pozornie uprzywilejowani i wyjątkowi ludzie są ułomni pod względem ludzkim” – dodał.

Opera na podstawie dramatu Gerharta Hauptmanna

W tekście, który Marcin Gmys i Anna Lubońska-Toboła napisali z okazji premiery dla TW-ON, zwrócili uwagę na – zawarte w tekście Gerharta Hauptmana – „jedność czasu i miejsca (od południa do wieczora w lutowy dzień 1662 roku, przy stole w domu burmistrza Bolkowa), a z drugiej możliwość symultanicznego ujęcia akcji na dwóch planach – widzialnym i tylko słyszalnym”.

„Wojny religijne są w operze centralnym tematem rozmów, co uzasadnione jest również tym, że akcja rozgrywa się już po zakończeniu wojny trzydziestoletniej. To jedna płaszczyzna – akcja wnętrza. Natomiast co chwila słuchać przechodzący przed domem ekstatyczny pochód karnawałowy. Jest to element stały, dominujący później w finale, w tańcu śmierci” – napisali.

Prawykonanie opery „Czarna maska” odbyło się 15 sierpnia 1986 r. w Salzburgu, po czym inscenizację zaprezentowano w Operze Wiedeńskiej. Polska prapremiera w oryginalnej wersji językowej pod dyrekcją Mieczysława Dondajewskiego i w reżyserii Ryszarda Peryta odbyła się w Poznaniu w 1987 r., a w wersji polskiej – rok później w Warszawie.

Olga Łozińska/PAP/GazetaNaNiedzielę/sn