Czy najnowszy test DNA rozwinie profilaktykę raka jelita grubego?

Brytyjscy specjaliści opracowali nowy test DNA, który pozwala w 90 proc. określić ryzyko zachorowania na raka jelita grubego u pacjentów z chorobą zapalną jelit.

Jak informuje BBC News, brytyjscy specjaliści opracowali test DNA pozwalający u chorych z chorobą zapalna jelit w 90 proc. określić ryzyko raka jelita grubego w ciągu zaledwie 5 lat. Do przeprowadzenia takiego badania konieczne jest pobranie próbki tkanki. Badacze mają jednak nadzieję, że opracują test wykrywający ryzyko raka jelita grubego na podstawie próbki krwi.

Choroba zapalna jelit powoduje przewlekły stan zapalny przewodu pokarmowego o podłożu autoimmunologicznym. Jest to reakcja odpornościowa organizmu na uraz, infekcję lub podrażnienie, wywołująca zaczerwienie, obrzęk i ból. Najczęściej występują dwa rodzaje tego schorzenia: choroba Leśniewskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego.

Pacjenci z tymi schorzenia są szczególnie narażenie na raka jelita grubego, choć nie zawsze musi się u nich rozwinąć. Na wszelki wypadek są oni poddawani regularnym badaniom diagnostycznym dla wykrycia zmian przednowotworowych. Gdy zostaną one zdiagnozowane, występuje 30 proc. ryzyko rozwinięcia się tego nowotworu w ciągu 10 lat.

Jeden z autorów tego badania prof. Trevor Graham z Institute of Cancer Research w Londynie zaznacza, że u większości pacjentów z chorobą Leśniewskiego-Crohna oraz wrzodziejącym zapalenie jelita grubego nie rozwinie się rak jelita grubego. Jednak ci, u których zostaną wykryte zmiany przednowotworowe w jelicie grubym, mają przed sobą trudną do podjęcia decyzję – tłumaczy. Chorzy muszą określić czy od razu poddać się operacji usunięcia fragmentu tego jelita, lub zdecydować się na monitorowanie powstałych zmian w nadziei, że rak się nie rozwinie lub zostanie wykryty we wczesnym etapie.

Specjalista przyznaje, że żadna z tych opcji nie jest komfortowa. Nowy test może ją zatem znacznie ułatwić. Ma to ogromne znaczenie dla pacjentów, ponieważ im wcześniej zostanie wykryta zmiana nowotworowa, tym lepsze są rokowania. Badania genetyczne są coraz bardziej dostępne, gdyż testy polegające na odczytywaniu sekwencji DNA są tańsze i stają się powszechne.

Nie wiadomo, co powoduje choroby zapalne jelit. Wyróżnia się predyspozycje genetyczne oraz nieprawidłową reakcję układu odpornościowego na drobnoustroje, na przykład niektóre bakterie jelitowe. Choroby te najczęściej wykrywa są od 10. do 40. roku życia, ale mogą pojawić w dowolnym wieku. Objawem mogą być biegunki, bóle brzucha, chudnięcie i zmęczenie oraz krew w stolcu.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego objawia się głównie stanem zapalnym wyściółki jelita grubego, jest on zatem powierzchniowy, ale występuje zwykle na znacznym jego odcinku. Mogą się też pojawić się wrzody błony śluzowej, krwawiące i wytwarzające wydzielinę. Choroba Leśniewskiego-Crohna występuje w dowolnej części jelit, ale najczęściej zlokalizowana jest w jelicie krętym oraz jelicie grubym. Stan zapalny w tym schorzeniu jest zwykle punktowy, w otoczeniu zdrowych tkanek. Może on jednak sięgać w głąb warstw ścian jelita.

Zbigniew Wojtasiński/PAP/RB