Dane z misji GRAIL wskazują, że jedna strona Księżyca jest cieplejsza
Naukowcy dzięki danym z misji GRAIL, składającej się w dwóch sond kosmicznych, odkryli, że wnętrze jednej strony Księżyca może być cieplejsze od drugiej, co może wpływać na ukształtowanie powierzchni na każdej półkuli.
Widoczna strona Księżyca (ta zwrócona w stronę Ziemi) jest ciemna i zdominowana przez starożytne zastygłe strumienie lawy, podczas gdy niewidoczna jest bardziej szorstka – a naukowcy z NASA sugerują, że jest to spowodowane niezwykłym wnętrzem naturalnego satelity Ziemi. Wykorzystując dane z bliźniaczych sond kosmicznych o nazwach Ebb i Flow, wchodzących w skład misji GRAIL, astronomowie odkryli 2-3 procentową różnicę w zdolności płaszcza Księżyca do deformacji po każdej stronie. Twierdzą, że dane te można wyjaśnić faktem, że wnętrze skierowanej w stronę naszej planety półkuli jest do 170 stopni Celsjusza cieplejsze niż to znajdujące się po przeciwnej. Badanie zostało opublikowane w czasopiśmie Nature.
Odkrycia, oparte na danych pola grawitacyjnego z misji NASA Gravity Recovery and Interior Laboratory (GRAIL), wskazują zdaniem badaczy, że różnice temperatur prawdopodobnie istnieją głęboko pod powierzchnia Księżyca. Taka wewnętrzna asymetria mogłaby wyjaśnić kontrast w wyglądzie powierzchni Srebrnego Globu i różnice w aktywności wulkanicznej między jego widoczną i niewidoczną stroną.
Widoczna strona Księżyca (czyli strona zwrócona w kierunku Ziemi) i niewidoczna mają zauważalne różnice w geologii, wulkanizmie i grubości skorupy. Ta zwrócona ku naszej planecie jest ciemna i zdominowana przez lawę (co wskazuje na większą koncentrację wulkanizmu), podczas gdy druga jest bardziej szorstka. Niektórzy badacze postawili hipotezę, że różnice te można wyjaśnić różnicami w wewnętrznej strukturze Księżyca, ale brakowało dowodów obserwacyjnych.
Astronomowie przeanalizowali dane z misji GRAIL, aby zmapować odpowiedź grawitacyjną Księżyca na jego orbitę wokół Ziemi, co mogło zapewnić wgląd w wewnętrzną strukturę naturalnego satelity naszej planety. Badacze odkryli 2-3 procentową różnicę w zdolności płaszcza księżycowego do odkształcania się między widoczną i niewidoczną stroną.
Astronomowie przeprowadzili następnie modelowanie struktury księżyca i odkryli, że można to wyjaśnić różnicą temperatur płaszcza wynoszącą od -173 do -73 stopni Celsjusza między dwiema półkulami, przy czym płaszcz widocznej strony jest cieplejszy niż ten niewidocznej. Naukowcy postawili hipotezę, że ta różnica termiczna może być podtrzymywana przez radioaktywny rozpad toru i tytanu po stronie skierowanej ku Ziemi, co może być pozostałością po aktywności wulkanicznej, która uformowała powierzchnię widocznej półkuli 3-4 miliardy lat
Badacze zakładają, że metody zastosowane do badania wnętrza Księżyca mogą być wykorzystywane do pomiaru różnic w strukturze innych ciał planetarnych, takich jak Mars, Enceladus i Ganimedes, zwłaszcza że nie wymagają lądowania statku kosmicznego na powierzchni.
Emil Gołoś
