DEM L316A – pozostałość po supernowej w Wielkim Obłoku Magellana
Naukowcy za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a zobrazowali pozostałość po supernowej oznaczoną jako DEM L316A, znajdującej się w gwiazdozbiorze Złotej Ryby.
Jak tłumaczą badacze z NASA, zdjęcie z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a przedstawia pozostałości po dawno zmarłej gwieździe. Te falujące obłoki zjonizowanego gazu, nazwane DEM L316A, znajdują się w odległości około 160 tysięcy lat świetlnych od Układu Słonecznego, w jednej z galaktyk satelitarnych Drogi Mlecznej, Wielkim Obłoku Magellana (LMC), w gwiazdozbiorze Złotej Ryby.
Eksplozja, która utworzyła DEM L316A była przykładem szczególnie energetycznej i jasnej odmiany supernowej, znanej jako typ Ia. Astronomowie uważają, że tego typu kosmiczne eksplozje zachodzą, gdy biały karzeł przyciąga z towarzyszącej mu gwiazdy, więcej materiału niż jest w stanie utrzymać i traci równowagę. Rezultatem jest spektakularne uwolnienie energii w postaci jasnej, gwałtownej eksplozji, która wyrzuca zewnętrzne warstwy gwiazdy w otaczającą przestrzeń z ogromną prędkością. Gdy wyemitowany gaz przemieszcza się przez materię międzygwiazdową, ogrzewa się i jonizuje, wytwarzając słabą poświatę, która została uchwycona przez kamerę Wide Field Camera 3, na pokładzie Teleskopu Hubble’a
LMC krąży wokół Drogi Mlecznej jako galaktyka satelitarna i jest czwartą co do wielkości w Grupie Lokalnej Galaktyk. DEM L316A nie jest jedyną pozostałością po supernowej w Wielkim Obłoku Magellana – Hubble’owi udało się już zaobserwować inne, znane jako SNR 0509 i SNR 0519.
Złota Ryba („Dorado”) to gwiazdozbiór nieba południowego. Został nazwany pod koniec XVI wieku i jest obecnie jednym z 88 współczesnych gwiazdozbiorów. Jego nazwa odnosi się do mahi-mahi (Coryphaena hippurus), który jest znany jako dorado („złoty”) w języku hiszpańskim, chociaż był również przedstawiany jako ryba miecznik. Złota Ryba zawiera większość Wielkiego Obłoku Magellana, a pozostała część znajduje się w gwiazdozbiorze Góry Stołowej. Południowy biegun ekliptyki również znajduje się w tej konstelacji.
Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.
Emil Gołoś
