eMACS J1353.7+4329 – gromada galaktyk w trakcie łączenia się

Astronomowie za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a zobrazowali łączącą się gromadę galaktyk oznaczoną jako eMACS J1353.7+4329, znajdującą się w gwiazdozbiorze Psów Gończych.

Jak tłumaczą naukowcy z NASA, Kosmiczny Teleskop Hubble’a uchwycił powstającą megastrukturę – gromadę galaktyk eMACS J1353.7+4329, która znajduje się około osiem miliardów lat świetlnych od Układu Słonecznego, w gwiazdozbiorze Psów Gończych. Ten zbiór co najmniej dwóch gromad galaktyk jest w trakcie łączenia się – tworząc kosmicznego potwora, pojedynczą gromadę działającą jak soczewka grawitacyjna.

Soczewkowanie grawitacyjne, jak podkreślają astronomowie, jest przykładem potwierdzenia ogólnej teorii względności Einsteina za pomocą obserwacji. Ciało niebieskie, takie jak gromada galaktyk, jest wystarczająco masywne, aby zniekształcić czasoprzestrzeń, powodując widoczne zakrzywienie ścieżki światła wokół obiektu, tak jakby przechodziło przez gigantyczną soczewkę. Soczewkowanie grawitacyjne może również powiększać odległe obiekty, które znajdują się za strukturą wpływającą na czasoprzestrzeń, które w przeciwnym razie byłyby zbyt słabe i zbyt odległe, aby je wykryć. Może również zniekształcać obrazy galaktyk tła, zamieniając je w smugi światła. Oznaki tego wpływu są widoczne na zdjęciu jako jasne łuki, które wtapiają się w tłum galaktyk eMACS J1353.7+4329.

Dane ukazane na obrazie pochodzą z projektu obserwacyjnego o nazwie Monsters in the Making, w którym wykorzystano dwa instrumenty Hubble’a do obserwacji pięciu unikalnych gromad galaktyk na wielu długościach fal. Badania te były możliwe dzięki kamerom teleskopu Wide Field Camera 3 i Advanced Camera for Surveys.

Psy Gończe (łac. Canes Venatici) to gwiazdozbiór nieba północnego, jest 38. co do wielkości i sąsiaduje z Wolarzem. Został opublikowany w 1690 roku, w pośmiertnie wydanym atlasie Firmamentum Sobiescianum astronoma Heweliusza. Jest jedną z trzech konstelacji, przedstawiających psy. Gwiazdozbiór jest widoczny w Polsce od zimy do lata, a liczba gwiazd widocznych w nim gołym okiem wynosi około 30.

Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.

Emil Gołoś