ESO 580-49 – dom niezwykłego rozbłysku gamma

Astronomowie za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a zobrazowali galaktykę oznaczoną jako ESO 580-49, miał w niej miejsce niezwykle energetyczny rozbłysk gamma.

Jak tłumaczą naukowcy z NASA wir gwiazd widoczny na zdjęciu z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a może wydawać się spokojny i niepozorny, ale ta galaktyka spiralna, znana jako ESO 580-49, w rzeczywistości była domem szczególnie wybuchowego wydarzenia.

W październiku 2011 roku w obszarze nieba zawierającym galaktykę ESO 580-49 wykryto niezwykle silny wybuch wysokoenergetycznego promieniowania gamma, znany jako rozbłysk gamma (GRB). Astronomowie uważają, że galaktyka ta była gospodarzem GRB, biorąc pod uwagę, że szansa na przypadkową zbieżność tych dwóch zjawisk wynosi około 1 na 10 milionów. W odległości około 185 milionów lat świetlnych od Układu Słonecznego, był to drugi najbliższy wybuch promieniowania gamma (GRB), jaki kiedykolwiek wykryto, co pozwoliło naukowcom lepiej przyjrzeć się tym szczególnym zjawiskom w odległym kosmosie.

Rozbłyski gamma są, jak podkreślają badacze, jednymi z najjaśniejszych zdarzeń we Wszechświecie, czasami na kilka sekund przyćmiewając całkowitą moc promieniowania gamma całego obserwowalnego kosmosu. Dokładna przyczyna rozbłysku gamma, który prawdopodobnie wystąpił w tej galaktyce, skatalogowany jako GRB 111005A, pozostaje tajemnicą dla astronomów. Znanych jest kilka zdarzeń, które mogły doprowadzić do GRB, ale żadne z tych wyjaśnień nie wydaje się pasować do tego niezwykłego przypadku. Naukowcy zasugerowali, że galaktyka ESO 580-49 była gospodarzem nowego typu wybuch rozbłysku gamma – takiego, który nie został jeszcze scharakteryzowany. Badanie tego typu pozwalają badaczom lepiej poznać te niezwykle energetyczne kosmiczne wydarzenia.

Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.

Emil Gołoś