Etnograficzne Niedziele w Russowie [Program]
Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej przygotowało cykl wydarzeń pt. „Etnograficzne Niedziele w Russowie”. Celem jest przybliżenie tradycji południowej Wielkopolski.
Etnograficzne Niedziele w Dworku Marii Dąbrowskiej
W każdą wakacyjną niedzielę, od lipca do końca sierpnia, park przy Dworku Marii Dąbrowskiej w Russowie k. Kalisza zamieni się w tętniące życiem centrum kultury ludowej regionu – przekazała specjalistka ds. promocji i komunikacji Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej Katarzyna Kołodziej.
W programie „Etnograficznych Niedziel w Russowie” zaplanowano m.in. pokazy rzemiosła, warsztaty, opowieści o dawnym życiu wsi, zabawy ludowe i muzykę na żywo. Będzie koncert Kapeli Kaliskiej, pokaz garncarstwa z możliwością własnej pracy z gliną i spotkanie z pszczelarzem, który opowie o miodzie w tradycji ludowej. Zdaniem Katarzyny Kołodziej to będzie doskonała okazja, by spędzić niedzielę w rodzinnym gronie, ucząc się przez zabawę i kontakt z żywą tradycją.
Dworek Marii Dąbrowskiej w Russowie k. Kalisza jest oddziałem Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej. To właśnie tu urodziła się pisarka i publicystka Maria Dąbrowska (1889 – 1965), najstarsza córka Ludomiry z Gałczyńskich Szumskiej i Józefa Szumskiego. Dom w Russowie nigdy nie był własnością jej rodziców. Na początku 1889 roku ojciec pisarki podjął tutaj pracę jako administrator majątku Kazimierza Waliszewskiego. W tym czasie wieś należała do gminy Zborów i parafii Tykadłów (obecnie gmina Żelazków).
Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej
Maria Dąbrowska spędziła w Russowie dzieciństwo i młodość. Pomysł utworzenia muzeum powstał po śmierci pisarki w 1965 roku, a jego głównymi organizatorami były Wydział Kultury Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Kaliszu, Muzeum Ziemi Kaliskiej oraz Komitet Społeczny. „Adaptacja zniszczonego dworku wraz z okalającym go parkiem o powierzchni 4 ha była dość karkołomna. Od zakończenia wojny do 1953 roku obiekt był użytkowany przez miejscową szkołę podstawową, a następnie przez ponad dziesięć lat pozostawał w rękach lokatorów i popadał w coraz większą ruinę” – informuje na swojej stronie kaliskie muzeum.
Historia muzeum rozpoczyna się w 1971 roku, kiedy w odbudowanym dworku otwarto Izbę Pamięci Marii Dąbrowskiej. W 1979 roku obiekt otrzymał status Oddziału Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej w Kaliszu. Najwięcej prac remontowych przeprowadzono w 1989 roku z okazji obchodów 100-lecia urodzin pisarki. Dobudowano ganki wejściowe, na okna wróciły okiennice nawiązujące do pierwotnego wyglądu domu. Remonty we wnętrzach budynku wykonano po wykwaterowaniu lokatorów na przełomie lat 1996/1997 oraz 2010/2011, kiedy to odzyskano ostatnią część dworku.
Ekspozycja etnograficzna na terenie parku powstała w latach 1988-1998 i obejmuje wybrane zabytki budownictwa chłopskiego związane z regionem kaliskim. Trzy spośród sześciu przeniesionych obiektów tworzą zagrodę chłopską z końca XIX wieku, a pochodzą z różnych miejscowości podkaliskich: chata mieszkalna – Takomyśle, stodoła – Godziesze, obora – Skrzatki. Szczególnie cennym nabytkiem jest spichlerz z Russowa nazywany przez mieszkańców „sołkiem” (2 poł. XVIII w.). Był on własnością rodziny Witczaków, którą Dąbrowska doskonale znała i której poświęciła jedno z opowiadań pt. „Królewskie korale”. Natomiast w 1993 roku z podkaliskiego Dobrzeca przeniesiono chatę mieszkalną wyrobnika z początku XIX wieku. Ostatnim obiektem, który znalazł się na terenie muzealnego parku, jest spichlerz dworski z 1800 roku przeniesiony z Kuźnicy Grabowskiej w 1998 roku.
Ewa Bąkowska/PAP