Instrument JunoCam dostrzegł nowy wulkan na księżycu Io
Na księżycu Jowisza Io, najbardziej aktywnym geologicznie miejscu w Układzie Słonecznym, instrument JunoCam, umieszczony na sądzie NASA Juno, dostrzegł nowy wulkan.
Analiza pierwszych od ponad 25 lat bliskoch zdjęć Io, wykonanych przez instrument JunoCam na misji NASA Juno, ujawniła pojawienie się nowego wulkanu z wieloma strumieniami lawy i osadami wulkanicznymi obejmującymi obszar około 180 kilometrów na 180 kilometrów. Badanie zostłao zaprezentowane na Europlanet Science Congress (EPSC 2024).
Nowy wulkan, jak wskazują astronomowie z NASA, znajduje się na południe od równika Io. Chociaż Io jest pokryta aktywnymi wulkanami, zdjęcia wykonane podczas misji Galileo NASA w 1997 r. nie pokazały wulkanu w tym konkretnym regionie – była to po prostu pozbawiona cech powierzchnia.
„Nasze ostatnie zdjęcia JunoCam pokazują wiele zmian na Io, w tym ten duży, złożony obiekt wulkaniczny, który wydaje się formować z niczego od 1997 roku” – mówi Michael Ravine z Malin Space Science Systems, Inc, które zaprojektowało JunoCam.
Wschodnia strona wulkanu ma kolor rozproszonej czerwieni od siarki, która została wyrzucona przez wulkan w przestrzeń kosmiczną i spadła z powrotem na powierzchnię Io. Po zachodniej stronie wybuchły dwa ciemne strumienie lawy, z których każdy rozciąga się na około sto kilometrów.
W najdalszym punkcie strumieni, gdzie zebrała się lawa, ciepło spowodowało odparowanie zamarzniętego materiału na powierzchni, tworząc dwa nakładające się na siebie szare okrągłe osady.
Zdaniem badaczy, najlepsze zdjęcie JunoCam tego obiektu, na wschód od istniejącego wulkanu o nazwie Kanehekili, zostało wykonane 3 lutego 2024 roku z odległości 2530 kilometrów i w skali 1,7 kilometra na piksel. Obrazy zostały uchwycone po nocnej stronie Io, przy oświetleniu pochodzącym wyłącznie z Jowisza.
Spotkanie to było jednym z trzech ostatnich przelotów Io w latach 2023 i 2024, podczas których kamera JunoCam zarejestrowała około 20 zbliżeń w kolorowym obrazowaniu. Instrument zaobserwował łącznie dziewięć pióropuszy związanych z aktywnymi wulkanami na księżycu, a także inne zmiany, takie jak nowe strumienie lawy i inne osady powierzchniowe.
Dane z kamery JunoCam są publikowane na stronie internetowej misji wkrótce po ich otrzymaniu na Ziemi, aby umożliwić społeczności naukowej tworzenie obrazów Jowisza i jego księżyców.
„Obrazy JunoCam są tworzone przez ludzi z różnych środowisk, dając każdemu możliwość dołączenia do naszego zespołu naukowego i dzielenia się emocjami związanymi z eksploracją kosmosu” – podsumowuje Scott Bolton z NASA.
Emil Gołoś
