IRAS 22491-1808 – niezwykła galaktyka w gwiazdozbiorze Wodnika
Astronomowie za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a zobrazowali galaktykę oznaczoną jako IRAS 22491-1808, znajdująca się w gwiazdozbiorze Wodnika.
Jak tłumaczą badacze z NASA, niezwykły obiekt uchwycony na obrazie z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a to to IRAS 22491-1808. Jest to ultrajasna galaktyka podczerwona (ultraluminous infrared galaxies – ULIRG), która emituje ogromną ilość światła podczerwonego. Przyczyną tej intensywnej emisji w podczerwieni jest zdaniem naukowców epizod wzmożonej aktywności gwiazdotwórczej, który został wywołany przez zderzenie dwóch oddziałujących ze sobą galaktyk.
Na uchwyconym obrazie skręcony kształt ukrywa wiele cech. W centralnym obszarze, który jest bardzo złożony i zaburzony, naukowcy byli w stanie wyróżnić dwa jądra – pozostałości dwóch różnych galaktyk, które są w trakcie łączenia się, tworząc nowy obiekt. IRAS 22491-1808 jest jedną z najjaśniejszych galaktyk tego typu i astronomowie uważają, że znajduje się w środkowej fazie fuzji.
W centrum tej niezwykłej struktury znajduje się również kilka intensywnych węzłów gwiazdotwórczych, które, jak twierdzą astronomowie, w rzeczywistości przyćmiewają jądra w optycznych długościach fal. Aby rozróżnić dwa łączące się centra w IRAS 22491-1808, naukowcy musieli obserwować je w podczerwieni, gdzie są bardziej wyraźne.
Inne ślady galaktycznego zderzenia obejmują trzy bardzo wyraźne ogony, które zostały uchwycone na obrazie – dwa liniowe i jeden okrągły. Pasmo rozciągające się w kierunku dolnej części obrazu od głównego korpusu zawiera czerwoną formację gwiazd u podstawy.
Wodnik (łac. Aquarius) jest dziesiątym co do wielkości gwiazdozbiorem na niebie, sąsiaduje z Delfinem, Rybami, Wielorybem i Rybą Południową. Jest położony na południe od równika niebieskiego. Wodnik to jeden z najstarszych znanych gwiazdozbiorów – był opisywany już w Babilonii i starożytnym Egipcie. W Polsce jest widoczny jesienią. Liczba gwiazd widocznych w nim gołym okiem wynosi około 90.
Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.
Emil Gołoś
