JO204 – galaktyka przypominająca meduzę

Naukowcy za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a zobrazowali galaktykę oznaczoną jako JO204, znajdującą się w gwiazdozbiorze Sekstantu.

Jak tłumaczą astronomowie z NASA, obraz wykonany za pomocą Teleskopu Hubble’a przedstawia JO204 – „galaktykę meduzę” – nazwaną tak z powodu jasnych wąsów gazu, które leniwie dryfują poniżej jasnej centralnej struktury obiektu.

Galaktyka znajduje się w odległości prawie 600 milionów lat świetlnych od Układu Słonecznego, w gwiazdozbiorze Sekstantu. Hubble zaobserwował JO204 w ramach badania przeprowadzonego z zamiarem lepszego zrozumienia formowania się gwiazd w ekstremalnych warunkach.

Podczas gdy delikatne wstęgi gazu pod JO204 mogą wyglądać jak pływające macki meduzy, w rzeczywistości, jak wskazują badacze, są one wynikiem intensywnego procesu astronomicznego znanego jako ciśnienie taranowe „Ram pressure”. Jest to szczególny rodzaj ciśnienia wywieranego na ciało, gdy porusza się ono względem płynu. Obiekt ten doświadcza ciśnienia taranowego z powodu swojego ruchu względem ośrodka międzygalaktycznego, który wypełnia przestrzenie między galaktykami w gromadzie galaktyk. Struktury wewnątrz niego doświadczają intensywnego ciśnienia spowodowanego tym ruchem, co skutkuje usunięciem luźniej związanego gazu, głównie zimniejszego i gęstszego, który znajduje się wewnątrz galaktyk. Gaz ten jest poruszany i ściskany przez ciśnienie przypominające taran, przez co zapada się i tworzy nowe gwiazdy w pięknych wąsach meduzy.

Sekstant (łac. Sextans) to słabo widoczny, 47. co do wielkości gwiazdozbiór, usytuowany w rejonie równika niebieskiego. W Polsce jest on widoczny wiosną i zimą. Liczba gwiazd widoczna w nim gołym okiem wynosi około 25. Konstelacja położona jest na południe od Lwa i graniczy również z Pucharem.

Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.

Emil Gołoś