Kohoutek 4-55 – mgławica planetarna w gwiazdozbiorze Łabędzia

Naukowcy za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a zobrazowali mgławicę planetarną oznaczoną jako Kohoutek 4-55, znajdującą się w gwiazdozbiorze Łabędzia.

Jak tłumaczą badacze z NASA, na zdjęciu z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a widoczna jest mgławica planetarna znana jako Kohoutek 4-55 (K 4-55). Jest to jeden z obiektów tego typu, który został nazwany na cześć swojego odkrywcy, czeskiego astronoma Lubosa Kohoutka. Mgławice planetarne pomimo swojej mylącej nazwy nie mają nic wspólnego z planetami, to obłoki gazu i pyłu powstałe z zewnętrznych warstw gwiazdy kończącej etap syntezy jądrowej w swoim wnętrzu.

Ta konkretne mgławica planetarna składa się z zewnętrznych warstw czerwonego olbrzyma, które zostały wyrzucone w przestrzeń międzygwiazdową, gdy gwiazda była na późnym etapie swojego życia. Promieniowanie ultrafioletowe emitowane z pozostałego gorącego jądra gwiazdy jonizuje wyrzucone powłoki gazowe, co powodujeich świecenie.

Kolory uchywcone przez instrumenty Hubble’a reprezentują skład chemiczny różnych obłoków emisyjnych w mgławicy – czerwony reprezentuje azot, zielony wodór i niebieski tlen. Kohoutek 4-55 znajduje się w odległości prawie 4600 lat świetlnych od Układu Słonecznego, w gwiazdozbiorze Łabędzia.

Łabędź (łac. Cygnus) to 16. co do wielkości i jeden z bardziej wyrazistych gwiazdozbiorów nieba północnego, który był już znany w starożytności. Ze względu na to, że jego najjaśniejsze gwiazdy układają się na niebie w kształt krzyża, czasem nazywany jest Krzyżem Północy (analogia do Krzyża Południa). Gwiazdozbiór znajduje się w obrębie Drogi Mlecznej. W Polsce konstelacja jest widoczna od wiosny do jesieni. Liczba gwiazd dostrzegalnych w nim gołym okiem wynosi około 150.

Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.

Emil Gołoś