LEDA 42160 – galaktyka karłowata w gwiazdozbiorze Panny
Astronomowie za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a zobrazowali galaktykę karłowatą oznaczoną jako LEDA 42160, znajdującą się w gwiazdozbiorze Panny.
Jak tłumaczą naukowcy z NASA, zdjęcie z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a przedstawia LEDA 42160, galaktykę znajdującą się około 52 milionów lat świetlnych od Układu Słonecznego, w gwiazdozbiorze Panny. Ta galaktyka karłowata jest jedną z wielu, które przebijają się przez stosunkowo gęsty gaz w masywnej gromadzie galaktyk w Pannie. Ciśnienie wywierane przez ten międzygalaktyczny gaz, znane jako „ciśnienie tłoka” („ram pressure”) i ma ono szczególny wpływ na formowanie się gwiazd w tym obiekcie.
Gaz i pył przenikający przestrzeń kosmiczną wywiera nacisk na galaktykę podczas jej ruchu. Ten opór, znany jako „ciśnienie tłoka”, może pozbawić galaktykę gazu i pyłu tworzącego gwiazdy, zmniejszając lub nawet zatrzymując powstawanie nowych gwiazd. Jednak może również kompresować gaz w obiekcie, co może przyspieszyć formowanie się nowych.
Dane Hubble’a wykorzystane do stworzenia tego obrazu LEDA 42160 są częścią projektu, w ramach którego astronomowie, analizowali galaktyki karłowate, które są częścią dużych gromad galaktyk, takich jak gromada w Pannie. Badania wykazały, że „ciśnienie tłoka” może początkowo powodować powstawanie nowych gwiazd w większych galaktykach. Naukowcy chcieli sprawdzić, czy to samo dotyczy mniejszych obiektów, takich jak LEDA 42160. Jasne plamy w prawym dolnym rogu struktury mogą być regionami gwiazdotwórczymi stymulowanymi przez wzmożone ciśnienie. Obserwacje LEDA 42160 za pomocą Hubble’a pomogą naukowcom określić procesy, które doprowadziły do powstania cech widocznych w tej małej galaktyce.
Panna (łac. Virgo) jest gwiazdozbiorem zodiakalnym, który był już znany w starożytności. Rozciąga się po obu stronach równika niebieskiego, między Lwem i Wagą. Jest to największy gwiazdozbiór zodiakalny i drugi co do wielkości gwiazdozbiór na niebie (mniejszy tylko od Hydry). W Polsce jest widoczny wiosną. Liczba gwiazd możliwych do zobaczenia w nim gołym okiem wynosi około 95. W gwiazdozbiorze Panny znajduje się najwięcej galaktyk na całym niebie.
Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.
Emil Gołoś
