LEDA 58109 – galaktyka w gwiazdozbiorze Herkulesa
Astronomowie za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a zobrazowali galaktykę oznaczoną jako LEDA 58109, znajdującą się w gwiazdozbiorze Herkulesa.
Jak tłumaczą badacze z NASA, jasny obraz z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a przedstawia wiele galaktyk – najbardziej widoczną jest LEDA 58109 – samotna galaktyka w prawym górnym rogu. LEDA 58109 jest otoczona przez dwa inne obiekty w lewym dolnym rogu – galaktykę z aktywnym jądrem (AGN) o nazwie SDSS J162558.14+435746.4, która częściowo przesłania galaktykę SDSS J162557.25+435743.5, która wydaje się wystawać na prawo zza jej niezwykle jasnego centrum.
Klasyfikacja galaktyk, jak opisują astronomowie, jest czasami przedstawiana jako coś w rodzaju dychotomii – galaktyki spiralne i eliptyczne. Jednak różnorodność tych obiektów kosmicznych na zdjęciu sama w sobie podkreśla jak złożone mogą być i łączyć w sobie różne cechy, mogą one zwierać szczególnie jasne jądra, a ich kształt może wymykać się podstawowym rozróżnieniom.
Przedstawiona tutaj próbka galaktyk ilustruje również dużą różnorodność nazw galaktyk –niektóre są stosunkowo krótkie, jak LEDA 58109, a niektóre są bardzo długie i trudne, jak dwie galaktyki po lewej stronie. Wynika to z różnorodności systemów katalogowania obiektów niebieskich na nocnym niebie. Żaden spis nie jest wyczerpujący i obejmują one pokrywające się obszary nieba, więc wiele galaktyk należy do kilku różnych katalogów. Na przykład galaktyka po prawej stronie to LEDA 58109 w bazie danych galaktyk LEDA, ale jest również znana jako MCG+07-34-030 w katalogu galaktyk MCG i SDSS J162551.50+435747.5 w katalogu galaktyk SDSS – tym samym katalogu, który zawiera również dwie galaktyki po lewej stronie.
Herkules (łac. Hercules) jest gwiazdozbiorem nieba północnego, jest piąty co do wielkości i był znany już w starożytności. Nazwa pochodzi od imienia mitologicznego herosa Herkulesa. Jak tłumaczą badacze, łatwo rozpoznać ten gwiazdozbiór po charakterystycznym czworoboku tworzącym tułów Herkulesa. W Polsce jest widoczny od wiosny do jesieni. Liczba gwiazd dostrzegalnych w nim gołym okiem wynosi około 140.
Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.
Emil Gołoś
