MACS J0416.1-2403 – zderzenie dwóch gromad galaktyk
Naukowcy uchwycili połączenie się dwóch gromad galaktyk oznaczoną jako MACS J0416.1-2403, znajdującą się w gwiazdozbiorze Erydanu.
Jak tłumaczą badacze z NASA, na pierwszy rzut oka kosmiczny obiekt uchwycony na obrazie wydaje się niezwykle spokojny. Jednak ta wielobarwna mgiełka w rzeczywistości jest miejscem zderzenia dwóch gromad galaktyk, tworzących pojedynczy obiekt znany jako MACS J0416.1-2403 (MACS J0416).
MACS J0416.1-2403 znajduje się około 4,3 miliarda lat świetlnych od Układu Słonecznego, w gwiazdozbiorze Erydanu. Obraz fuzji gromady łączy w sobie dane z trzech różnych teleskopów – Kosmicznego Teleskopu Hubble’a (pokazującego galaktyki i gwiazdy), Chandra X-ray Observatory (niebieska emisja rozproszona) i NRAO Jansky Very Large Array (różowa emisja rozproszona). Każdy z teleskopów pokazuje inny element tego niezwykłego obiektu, pozwalając astronomom na szczegółowe zbadanie MACS J0416.
Podobnie jak w przypadku wszystkich gromad galaktyk, jak opisują astronomowie, MACS J0416.1-2403 zawiera znaczną ilość ciemnej materii, która pozostawia wykrywalny ślad w świetle widzialnym, zniekształcając obrazy galaktyk tła. Na tym zdjęciu ciemna materia wydaje się być dobrze wyrównana z niebieskawym gorącym gazem, co sugeruje, że obie gromady jeszcze się w pełni nie zderzyły; gdyby już miało to miejsce, ciemna materia i gaz rozdzieliłyby się. MACS J0416 zawiera również inne cechy – takie jak zwarty rdzeń gorącego gazu – które prawdopodobnie zostałyby zakłócone, gdyby doszło już do połączenia.
Erydan (łac. Eridanus) jest rozległym gwiazdozbiorem nieba równikowego i szóstym co do wielkości. Był znany już starożytnym, którym kojarzył się z Nilem, Eufratem, Gangesem lub inną większą rzeką. W Polsce jest on widoczny częściowo zimą. Liczba gwiazd widocznych w nim gołym okiem wynosi około 100. Najjaśniejszą gwiazdą konstelacji jest Achernar – dziewiąta gwiazda pod względem jasności na niebie. Jest to gorący niebieski olbrzym typu B, prawie sześć razy cięższy i pięć tysięcy razy jaśniejszy od Słońca.
Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.
Emil Gołoś
