Moda Zero Waste – przebija się coraz bardziej do mainstreamu
Moda Zero Waste od dawna jest synonimem kreatywności i innowacji, walcząc z wpływem branży odzieżowej na klimat.
Szybko zmieniająca się moda, charakteryzująca się masową produkcją i dużą ilością odpadów materiałowych, doprowadziła do znacznych szkód ekologicznych, w tym zanieczyszczenia gleby i wody oraz przyczyniając się do zanieczyszczenia powietrza. W ostatnich latach zrównoważona moda pojawiła się jako światło nadziei, a nowe podejście zwane modą zero waste zmienia krajobraz projektowania odzieży. Niniejszy artykuł bada koncepcję mody zero waste, rewolucyjne narzędzia, które ją wspierają, oraz sposób, w jaki ta zmiana stanowi wyzwanie dla tradycyjnych metodologii projektowania w celu zmniejszenia ilości odpadów.
Kiedy myślisz o projektowaniu ubrań, wyobraź sobie złożoną grę Tetris, w której celem jest idealne dopasowanie wszystkich kształtów w ograniczonej przestrzeni. Idea eliminacji marnotrawnych ścinków jest kluczowa dla mody zero waste i stanowi zarówno wyzwanie, jak i szansę dla projektantów. Zamiast ciąć tkaniny w sposób, który generuje resztki, celem jest optymalizacja każdego centymetra, przy użyciu kreatywnych układów wzorów, aby całkowicie uniknąć marnotrawstwa. W tym miejscu do gry wkraczają narzędzia programowe, takie jak „WasteBanned”.
Opracowane przez naukowców z MIT’s Computer Science and Artificial Intelligence Laboratory (CSAIL), University of Washington i Adobe Research, WasteBanned to wspomagane komputerowo narzędzie do projektowania, które pomaga projektantom wizualizować i tworzyć odzież bez odpadów. Oprogramowanie to pozwala użytkownikom projektować, edytować i symulować odzież, zapewniając efektywne wykorzystanie wszystkich dostępnych tkanin. Ta innowacja sygnalizuje odejście od tradycyjnego myślenia „najpierw projekt” na rzecz podejścia „najpierw materiały”, w którym ograniczenia tkanin odgrywają kluczową rolę w procesie projektowania.
WasteBanned reprezentuje znaczącą zmianę w sposobie, w jaki projektanci mody podchodzą do tworzenia odzieży. Tradycyjnie projektanci rysują wzory 2D na tkaninie, wycinają je i składają w produkt końcowy. Jednak proces ten często pozostawia skrawki tkanin, które są wyrzucane, przyczyniając się do marnotrawstwa środowiska. Program pozwala projektantom wprowadzać wymiary tkanin, cyfrowo manipulować panelami i wizualizować, jak będzie wyglądać ostateczna odzież 3D – wszystko to przy jednoczesnym zminimalizowaniu odpadów materiałowych.
Doświadczenie użytkownika WasteBanned przypomina gry cyfrowe, oferując interaktywną i wizualnie angażującą platformę do projektowania odzieży. Projektanci mogą łatwo cofać lub ponawiać zmiany, eksperymentować z różnymi kształtami i zobaczyć, jak zmiany wpływają na ogólny projekt przed wycięciem jakiejkolwiek tkaniny w prawdziwym świecie. Zdolność narzędzia do symulowania zmian w czasie rzeczywistym ułatwia kreatywne eksperymentowanie, oferując elastyczność, której brakuje tradycyjnym podejściom do projektowania.
Koncepcja projektowania bez odpadów nie jest nowa, ale narzędzia takie jak WasteBanned sprawiają, że jest ona bardziej dostępna dla szerszego grona odbiorców, w tym zarówno profesjonalnych projektantów, jak i początkujących. Narzędzie zostało przetestowane przez projektantów o różnym poziomie doświadczenia, a konsensus był jasny: nie tylko sprawia, że proces projektowania jest przyjemny, ale także podkreśla znaczenie zrównoważonego rozwoju. Jeden z użytkowników wprowadził nawet swój cyfrowy projekt w życie, tworząc tunikę z dzwonkowym rękawem z różowej tkaniny w kwiaty – demonstrując wykonalność mody zero waste w rzeczywistych warunkach.
Poza WasteBanned, inne innowacyjne podejścia również przesuwają granice mody. Na przykład projektant Timo Rissanen, pionier w dziedzinie mody zero waste, bada sposoby tworzenia całych kolekcji bez pozostawiania jakichkolwiek materiałów. Wykorzystuje on skomplikowane i przemyślane układy wzorów, które traktują całą tkaninę jako część produktu końcowego. Podobnie marki modowe, takie jak EILEEN FISHER i Stella McCartney, włączają zrównoważone praktyki do swoich procesów produkcyjnych, koncentrując się na ograniczaniu ilości odpadów i wykorzystywaniu materiałów przyjaznych dla środowiska.
Jednym z godnych uwagi projektów, który współgra z etosem WasteBanned, jest inicjatywa „Make/Use” Uniwersytetu RMIT w Australii. Projekt zachęca konsumentów do współprojektowania odzieży, oferując wzory, które zapewniają zerową ilość odpadów w produkcji. Angażując konsumentów w proces twórczy, „Make/Use” wspiera poczucie własności i odpowiedzialności za zrównoważony rozwój, czyniąc modę zero waste bardziej przystępną i powszechną.
Narzędzie programowe WasteBanned i podobne innowacje stanowią ekscytującą granicę dla branży modowej. Nie tylko zmniejszają ilość odpadów, ale także inspirują projektantów do innego myślenia o materiałach, których używają. Zamiast postrzegać tkaninę jako medium do wyrażania istniejącego projektu, projektanci są zachęcani do myślenia o dostępnym materiale jako istotnym czynniku w kształtowaniu produktu końcowego. Ta zmiana ma potencjał, aby przekształcić modę z przemysłu intensywnie wykorzystującego zasoby w przemysł o
Podczas gdy WasteBanned jest wciąż w fazie rozwoju, naukowcy z optymizmem patrzą na jego przyszłe zastosowania. Jednym z ich celów jest rozszerzenie funkcjonalności narzędzia poprzez umożliwienie bardziej złożonych cięć i szwów, umożliwiając tym samym projektantom tworzenie bardziej stylowych i dopasowanych ubrań przy jednoczesnym zachowaniu zasad zerowej ilości odpadów. Ta równowaga między kreatywnością, stylem i zrównoważonym rozwojem ma kluczowe znaczenie, jeśli moda zero waste ma zostać przyjęta na szerszą skalę.
Kolejnym kluczowym graczem w tym ruchu jest druk 3D, który już wykazał się obiecującymi możliwościami w zakresie zmniejszania ilości odpadów w produkcji mody. Wykorzystując techniki produkcji addytywnej, projektanci mogą tworzyć odzież bezpośrednio z surowców, zmniejszając ilość odpadów związanych z tradycyjnym cięciem i szyciem. Holenderska projektantka Iris van Herpen, znana z innowacyjnego wykorzystania druku 3D, jest przykładem tego, jak można wykorzystać technologię do tworzenia oszałamiających, bezodpadowych projektów, które przekraczają granice mody.
Pomimo obietnicy mody zero waste, wciąż istnieją wyzwania, którym trzeba sprostać. Projektowanie bez marnowania materiałów wymaga głębokiego zrozumienia tworzenia wzorów i chęci myślenia nieszablonowego. Tradycyjna edukacja w zakresie projektowania często kładzie nacisk na kreatywność bez uwzględniania ograniczeń materiałowych, a zmiana tego sposobu myślenia zajmie trochę czasu. Jednak w miarę jak coraz więcej narzędzi, staje się dostępnych, a przemysł modowy nadal nadaje priorytet zrównoważonemu rozwojowi, możemy spodziewać się, że techniki zerowej ilości odpadów staną się bardziej powszechne.
Świadomość konsumentów jest istotnym czynnikiem napędzającym tę zmianę. W miarę jak ludzie będą coraz lepiej poinformowani o wpływie ich wyborów odzieżowych na środowisko, popyt na zrównoważone opcje będzie rósł. Marki, które priorytetowo traktują zero odpadów i inne praktyki przyjazne dla środowiska, prawdopodobnie zyskają przewagę konkurencyjną, ostatecznie popychając całą branżę w kierunku bardziej zrównoważonej przyszłości.
Szymon Ślubowski
