Montrésor – polski zamek nad Loarą

Wśród słynnych zamków Doliny Loary, we francuskiej Turenii, jednym z najpiękniejszych jest Montrésor. Perła architektury renesansu związana jest z Polską – w XIX wieku zamek stał się własnością rodu Branickich. 

Na początku XI wieku w Montrésor powstała forteca, której ruiny – donżon oraz mury – są widoczne do dziś. Pod koniec XV wieku, na zlecenie Imberta de Bastarnay, wybudowano renesansowy zamek, położony na wzgórzu na terenie dawnej fortecy. 

Jak hrabia Branicki został panem na Montrésor

W 1849 r., Ksawery Branicki, przebywający na wygnaniu we Francji, zakupił zamek w Montrésor i odnowił jego wnętrza w stylu II Cesarstwa. Ksawery Branicki, przyjaciel Napoleona III, współzałożyciel francuskiego banku kredytowego Crédit Foncier, kolekcjoner, mecenas, wspierający zarówno działalność patriotyczną Wielkiej Emigracji, jak i rozwój gospodarczy regionu Turenii, jest odpowiedzialny nie tylko za renowację zamku, ale również za rozwój miasteczka Montrésor. Miejscowość zawdzięcza mu renowację kościoła i szkoły dla chłopców, a także powstanie szkoły dla dziewcząt, szpitala i nowego cmentarza. W 1854 r. Ksawery Branicki otrzymał obywatelstwo francuskie, a w 1862 r. został odznaczony najwyższym francuskim orderem – Legią Honorową. W 1860 r. został wybrany na burmistrza miejscowości Montrésor. Urząd ten pełnił przez dziesięć lat.

Zamek Montrésor, urządzony przez Ksawerego Branickiego w stylu II Cesarstwa, jest jednym z najbardziej bogato umeblowanych zamków nad Loarą. We wnętrzach zamku znajdują się również obrazy z kolekcji malarstwa włoskiego, należącej do rodu Branickich, a także przykłady XIX-wiecznego malarstwa polskiego. W sali bilardowej znajdują się obrazy, poświęcone historii Polski: obraz Tony’ego Robert-Fleury, przedstawiający masakry w Warszawie w 1861 r., obraz Henryka Rodakowskiego, poświęcony Janowi III Sobieskiemu, a także dzieła Leona Kaplińskiego i Artura Grottgera. W bibliotece umieszczono portrety kobiet z rodu Branickich i Potockich.

W najbardziej reprezentacyjnej sali zamku, wielkim salonie, znajdują się polskie sztandary z białym orłem, należące do wojsk Stanisława Augusta Poniatowskiego, kominek z herbem rodu Branickich, a także płaskorzeźby z drewna orzechowego, przedstawiające bitwę pod Wiedniem.

W zamku Montrésor, udostępnionym dla zwiedzających, na szczególną uwagę zasługują również jadalnia, udekorowana trofeami myśliwskimi, w której Ksawery Branicki często przyjmował gości, w tym wielu oficerów wojska francuskiego, oraz mały salon, z ozdobnymi mahoniowymi schodami, których makieta prezentowana była na wystawie światowej w Paryżu w 1855 r.

Zamek w Montrésor do dziś należy do potomków Ksawerego Branickiego. 

Rody Branickich i Potockich upamiętnione są nazwami ulic w miasteczku Montrésor, licznie odwiedzanym przez turystów, należącym do oficjalnego grona “Najpiękniejszych miasteczek Francji” (“Les plus beaux villages de France”). 

Julia Delanne z Montrésor (Francja)