Monumentalna płaskorzeźba z Niniwy. Przedstawia asyryjskiego króla i starożytne bóstwa

Zespół niemieckich archeologów z Uniwersytetu w Heidelbergu prowadzący wykopaliska w starożytnej Niniwie, której pozostałości znajdują się niedaleko miasta Mosul w Iraku, dokonał niezwykłego odkrycia sprzed wieków. Otóż w miejscu tym niedawno została odkopana przez naukowców monumentalna płaskorzeźba, która przedstawia potężnego asyryjskiego władcę z VII wieku p.n.e. Oprócz tego na dziele tym znajdują się dwa istotne bóstwa z asyryjskiej mitologii oraz inne ważne postaci.

Monumentalna płaskorzeźba z Niniwy sprzed 2600 lat

Ostatnie prace badawcze na terenie starożytnej Niniwy okazały się wyjątkowo owocne, gdyż doprowadziły one do odsłonięcia niezwykłego skarbu sprzed ponad dwóch mileniów. Zabytkiem tym okazała się monumentalna płaskorzeźba, która jak wykazało datowanie liczy 2600 lat. Artefakt ma formę masywnej kamiennej płyty. Mierzy imponujące 5,5 metra długości i trzy metry wysokości oraz waży około 12 ton.

Dokonanie takiego bezcennego znaleziska w Niniwie nie dziwi. To położone w północnej Mezopotamii, nad wschodnim, lewym brzegiem Tygrysu wiekowe miasto było jedną ze stolic Asyrii – starożytnego semickiego państwa, które istniało w okresie od drugiego połowy III tysiąclecia p.n.e. do pierwszej połowy I tysiąclecia p.n.e. (co odpowiada latom od 2025 do 612 r. p.n.e.). Ruiny tego niegdyś wielkiego ośrodka miejskiego obecnie są skarbnicą starożytnych artefaktów i zabytków, informuje portal „Arkeonews„.

Unikatowe odkrycie przedstawiające najważniejsze asyryjskie bóstwa

Monumentalna płaskorzeźba z Niniwy została zidentyfikowana w sali tronowej północnego pałacu króla Aszurbanipala, który w Biblii był wspominany pod imieniem Asnefar lub Asnappar. To niezwykłe znalezisko ma szczególnie istotne znaczenie z uwagi głównie na to, iż przedstawienie jednego z najważniejszych asyryjskich bogów na pałacowej płaskorzeźbie ma zdecydowanie bezprecedensowy charakter.

„Wśród licznych znanych nam płaskorzeźb zdobiących asyryjskie pałace do tej pory nie odkryto przedstawienie żadnego z najważniejszych asyryjskich bóstw. To odkrycie jest naprawdę wyjątkowe” – stwierdził w rozmowie z mediami prof. Aaron Schmitt, ekspert archeologiczny z Instytutu Prehistorii, Protohistorii i Archeologii Starożytnego Bliskiego Wschodu na Uniwersytecie w Heidelbergu.

W centrum niedawno zidentyfikowanej unikatowej płaskorzeźby znajduje się król Aszurbanipal – ostatni wielki asyryjski władca imperium asyryjskiego, który panował w latach 669-631 p.n.e. Po jego bokach znajdują się wizerunki dwóch najwyższych bóstw asyryjskich: Aszura, głównego asyryjskiego bóstwa, oraz Isztar, bogini patronki Niniwy. Za tymi boskimi postaciami podąża geniusz w stroju ryby, który jak przypuszczają badacze miał być postacią zapewniając bogom oraz królom zbabienie i życie. Oprócz tego na zabytku dodatkowo znajduje się wspierająca coś postać z uniesionymi ramionami, którą najpewniej jest człowiek-skorpion.

„Te postacie sugerują, że pierwotnie nad reliefem umieszczony był ogromny uskrzydlony dysk słoneczny, co dodatkowo podkreśla jego znaczenie,” wyjaśnił prof. Aaron Schmitt. W nadchodzących miesiącach zespół badawczy będzie skrupulatnie analizować dane zebrane na stanowisku wykopaliskowym, aby lepiej zrozumieć ten zabytek, zarazem w jego kontekście archeologicznym (czyli odnośnie jego związku z pałacem w ruinach, którego został odkryte) oraz szerszym znaczeniu historycznym. Wyniki badań zostaną opublikowane w czasopiśmie naukowym.

Niniwa – dawna stolica Asyrii

Dawna asyryjska stolica Niniwa znajdując się na wschodnim brzegu rzeki Tygrys była położona w strategicznie kluczowym miejscu. Historia osadnictwa na tym obszarze sięga aż V tysiąclecia p.n.e. Szczyt świetności Niniwy przypada na czasy panowania asyryjskiego króla Sennacheryba z dynastii Sargonidów, kiedy to pełniła one funkcję stolicy imperium nowoasyryjskiego.

To właśnie pod koniec VIII wieku p.n.e. Sennacheryb i jego następcy uczynili z Niniwy imponującą metropolię, słynącą z okazałych świątyń, wystawnych pałaców, rozbudowanych fortyfikacji oraz zaawansowanych systemów irygacyjnych.

Niniwa stałą się wówczas centrum sztuki, kultury i władzy politycznej, przyciągając bogactwa i zasoby z całego rozległego państwa asyryjskiego. Pomimo wielkiego przepychu obecnego w Niniwie i całej potęgi nowoasyryjskiego państwa (to wówczas Asyria stała się najsilniejsza w całej swojej historii) miasto to ostatecznie zostało rozlegle zniszczone w 612 roku p.n.e., kiedy uderzyły na nie liczne zastępy wojsk babilońskich i medyjskich.

Marcin Jarzębski