N44 – mgławica z dziurą w środku

Astronomowie za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a uchwycili mgławicę N44, w której środku znajduje się pusta przestrzeń.

Jak tłumaczą naukowcy z NASA, N44 to złożona mgławica wypełniona świecącym wodorem, pasami ciemnego pyłu, masywnymi gwiazdami i wieloma populacjami gwiazd w różnym wieku. Jedną z jej najbardziej charakterystycznych cech jest jednak ciemna gwiezdna luka zwana „superbańką”, widoczna na zdjęciu z Teleskopu Kosmicznego Hubble’a w górnym środkowym regionie.

Dziura ma około 250 lat świetlnych szerokości, a jej obecność wciąż pozostaje dla badaczy tajemnicą. Wiatry gwiezdne wyrzucane przez masywne gwiazdy wewnątrz bańki mogły wyprzeć gaz, ale jest to niezgodne ze zmierzonymi ich prędkościami w bańce. Inną możliwością, jak wskazują astronomowie, jest to, że mgławica jest wypełniona masywnymi gwiazdami, które zgasły w ogromnych eksplozjach, a rozszerzające się powłoki starych supernowych wyrzeźbiły kosmiczną lukę.

Naukowcy znaleźli pojedynczą pozostałość po supernowej w pobliżu „superbańki” i zidentyfikowali około 5 milionów lat różnicy wieku między gwiazdami wewnątrz niej i na jej obrzeżach, co wskazuje na wielokrotne, łańcuchowe zdarzenia gwiazdotwórcze. Ciemnoniebieski obszar na w lewym dolnym rogu, wokół superbańki jest jednym z najgorętszych regionów mgławicy i miejscem najbardziej intensywnego formowania się gwiazd.

N44 jest mgławicą emisyjną, co oznacza, jak wskazują astronomowie, że jej gaz został naenergetyzowany lub zjonizowany przez promieniowanie pobliskich gwiazd. Gdy zjonizowany gaz zaczyna się ochładzać ze stanu o wyższej energii do stanu o niższej energii, emituje energię w postaci światła, powodując świecenie obiektu. Znajdująca się w Wielkim Obłoku Magellana mgławica N44 rozciąga się na około tysiąc lat świetlnych i znajduje się około 170 tysięcy lat świetlnych od Ziemi.

Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.

Emil Gołoś