Naukowcy zbadali gromadę galaktyk Zwicky 8338

Astronomowie korzystający z należącego do NASA Obserwatorium Rentgenowskiego Chandra odkryli gromadę galaktyk Zwicky 8338, w której przecinają się dwa strumienie przegrzanego gazu. Badanie pokazuje, że ich skrzyżowanie może prowadzić do powstania nowej struktury.

Badacze z NASA odkryli ogromny, podobny do komety ogon gorącego gazu – o długości ponad 1,6 miliona lat świetlnych – ciągnący się za galaktyką w gromadzie galaktyk o nazwie Zwicky 8338 (w skrócie Z8338). Ogon ten, który powstał, gdy galaktyka została pozbawiona części swojego gazu przez gorący gaz znajdujący się w gromadzie, przez który się poruszała się, co sprawiło, że rozdzielił się na dwa strumienie.

Jest to druga para ogonów ciągnących się za galaktyką w tym układzie. Wcześniej astronomowie odkryli krótszą parę pochodzącą z innej galaktyki w pobliżu tej najnowszej. Ten nowszy i dłuższy zestaw ogonów został dostrzeżony dopiero dzięki bliższej obserwacji za pomocą Chandry, która ujawniła słabsze promieniowanie rentgenowskie.

Naukowcy mają teraz dowody na to, że te strumienie podążające za pędzącymi galaktykami przecinały się nawzajem. Zwicky 8338 to chaotyczny krajobraz galaktyk, przegrzanego gazu i fal uderzeniowych, w jednym stosunkowo niewielkim regionie przestrzeni. Galaktyki tam się znajdujące są w ruchu, ponieważ były częścią dwóch gromad galaktyk, które zderzyły się, tworząc tę strukturę.

Gromada galaktyk Z8338 i jej mieszanka strumieni galaktycznych znajdują się około 670 milionów lat świetlnych od Ziemi. Najnowsze badanie jej dotyczące zostało opublikowane w czasopiśmie Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.

Jak wskazują badacze, promieniowanie rentgenowskie uchwycone przez Chandre (pokazane na fioletowo) zarysowuje gaz o temperaturze wielu milionów stopni, który przewyższa wszystkie galaktyki w gromadzie. Dane z obserwatorium pokazują również, gdzie gaz ten został wyrzucony za poruszające się galaktyki. A obraz optyczny z badania ciemnej energii z Cerro Tololo Inter-American Observatory w Chile pokazuje pojedyncze galaktyki rozproszone w tym samym polu widzenia.

Pierwotny ogon gazu odkryty w Zwicky 8338 ma około 800 tysięcy lat świetlnych długości i jest widoczny jako pionowy na nowym zdjęciu. Naukowcy uważają, że gaz w tym ogonie jest usuwany z dużej galaktyki podczas jej podróży przez gromadę. Początek ogona to obłok stosunkowo chłodnego gazu oddalony o około 100 tysięcy lat świetlnych od galaktyki, z której został usunięty. Ogon ten jest również podzielony na dwie części.

Astronomowie sugerują, że oderwanie się ogona od dużej galaktyki mogło być spowodowane przejściem drugiego, dłuższego. W tym scenariuszu ogon oderwał się od galaktyki z powodu przecięcia się strumieni.

Uzyskane wyniki dostarczają badaczom przydatnych informacji na temat odrywania się i niszczenia chłodniejszych obłoków gazu, takich jak te widoczne w oderwanym ogonie. Obserwacje te pokazują, że obłok może przetrwać co najmniej 30 milionów lat po oderwaniu. W tym czasie może w nim powstać nowa generacja gwiazd i planet.

Emil Gołoś