NGC 1023 – jedna z najbliższych Ziemi galaktyka soczewkowata
Naukowcy za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a uchwycili galaktykę soczewkowatą oznaczoną jako NGC 1023, znajdującą się w gwiazdozbiorze Preseusza.
Jak tłumaczą astronomowie z NASA, obraz z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a przedstawia jedną z najbliższych Ziemi masywnych galaktyk soczewkowatych, NGC 1023, oddaloną od Układu Słonecznego o około 36 milionów lat świetlnych, znajdującą się w gwiazdozbiorze Perseusza. Galaktyki tego typu zawdzięczają swoją nazwę wyglądowi przypominającemu soczewkę. Są one obiektami pośrednimi pomiędzy galaktykami eliptycznymi i spiralnymi. Galaktyki soczewkowate mają duże centralne wybrzuszenie i spłaszczony dysk, podobnie jak galaktyki spiralne, ale nie mają ramion. Podobnie jak galaktyki eliptyczne, nie zawierają dużej ilości gazu i pyłu i składają się głównie ze starych gwiazd.
NGC 1023, jak wskazują badacze, nie jest sama na tym zdjęciu. Rozmyta niebieska plamka w lewym dolnym rogu to NGC 1023a – nieregularna galaktyka satelitarna swojej dużej soczewkowatej sąsiadki. Ta para była częścią badania, które dotyczyło wielu układów i gromad gwiazd w galaktykach poza Drogą Mleczną. Naukowcy znaleźli 81 długowiecznych otwartych gromad gwiazd (luźno połączonych grup od dziesiątek do setek gwiazd) w dysku NGC 1023, a także 27 młodych niebieskich gromad gwiazd. Połowa z nich była związana z galaktyką satelitarną, podczas gdy pozostałe były połączone z neutralnym gazem wodorowym otaczającym dużą galaktykę soczewkowatą.
Perseusz (łac. Perseus) jest jednym z większych gwiazdozbiorów nieba północnego, 24. co do wielkości. Należy on do grupy konstelacji jesiennych, przez co jest najlepiej widoczny w szerokości geograficznej Polski podczas okresu jesiennego. Liczba gwiazd widocznych w nim gołym okiem wynosi około 90. Perseusz jest jednym z 48 gwiazdozbiorów opisanych przez Ptolemeusza i jednocześnie jedna z 88 oficjalnych, współczesnych konstelacji.
Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.
Emil Gołoś
