NGC 1084 – galaktyka spiralna bez poprzeczki w gwiazdozbiorze Erydanu
Naukowcy za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a zobrazowali galaktykę spiralną oznaczoną jako NGC 1084, znajdującą się w gwiazdozbiorze Erydanu.
Jak tłumaczą badacze z NASA, na zdjęciu z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a znajduje się galaktyka znana jako NGC 1084, która jest położona pod szczególnym kątem względem Ziemi, dzięki czemu możliwa jest do obserwacji w całości. Podobnie jak większość galaktyk, obecnych we Wszechświecie, jest to galaktyka spiralna. I jak około połowa wszystkich obiektów tego typu, nie posiada ona poprzeczki w swoim centrum, a jej zwinięte ramiona rozchodzą się od jej jądra.
NGC 1084, jak wskazują astronomowie, była gospodarzem kilku gwałtownych wydarzeń znanych jako supernowe – eksplozje, które mają miejsce, gdy masywne gwiazdy, wielokrotnie większe niż Słońce, zbliżają się do końca swojego istnienia. Gdy wyczerpują one swoje paliwo i procesy fuzji jądrowej w ich rdzeniach dobiegają końca, te ogromne obiekty zapadają się, zdmuchując swoje zewnętrzne warstwy w gwałtownej eksplozji.
Supernowe często na krótko przyćmiewają jasność całej galaktyki, a następnie zanikają w ciągu kilku tygodni lub miesięcy. Chociaż trudno jest bezpośrednio zaobserwować taką eksplozję, w galaktykach takich jak NGC 1084 astronomowie mogą znaleźć i zbadać pozostałości po nich.
Naukowcy odkryli pięć eksplozji supernowych w NGC 1084 w ciągu ostatniego półwiecza. Pozostałości te zostały nazwane od roku, w którym miały miejsce – 1963P, 1996an, 1998dl, 2009H i 2012ec.
Erydan (łac. Eridanus) jest rozległym gwiazdozbiorem nieba równikowego i szóstym co do wielkości. Był znany już starożytnym, którym kojarzył się z Nilem, Eufratem, Gangesem lub inną większą rzeką. W Polsce jest on widoczny częściowo zimą. Liczba gwiazd widocznych w nim gołym okiem wynosi około 100. Najjaśniejszą gwiazdą konstelacji jest Achernar – dziewiąta gwiazda pod względem jasności na niebie. Jest to gorący niebieski olbrzym typu B, prawie sześć razy cięższy i pięć tysięcy razy jaśniejszy od Słońca.
Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.
Emil Gołoś
