NGC 247 – galaktyka w gwiazdozbiorze Wieloryba

Astronomowie za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a zobrazowali galaktykę oznaczoną jako NGC 247, znajdującą się w gwiazdozbiorze Wieloryba.

Jak tłumaczą badacze z NASA, obraz z Teleskopu Hubble’a przedstawia centralny obszar galaktyki spiralnej znanej jako NGC 247. Jest to stosunkowo niewielki obiekt, znajdujący się w odległości około 11 milionów lat świetlnych od Układu Słonecznego, w południowym gwiazdozbiorze Wieloryba. Galaktyka jest częścią grupy galaktyk w Rzeźbiarzu – luźnego zbioru około 20 galaktyk, który zawiera również lepiej znaną NGC 253 (inaczej znaną jako Galaktyka Rzeźbiarza).

Jądro NGC 247 jest widoczne na obrazie jako jasna, biała plama otoczona mieszaniną gwiazd, gazu i pyłu. Pył tworzy ciemne plamy i włókna, które wyróżniają się na tle gwiazd, podczas gdy gaz uformował się w jasne węzły znane jako regiony H II, rozproszone głównie w ramionach i zewnętrznych regionach galaktyki.

Galaktyka ta wykazuje jedną szczególnie niezwykłą i tajemniczą cechę – nie jest ona widoczna na zdjęciu, ale można ją wyraźnie dostrzec w szerszych ujęciach. Północna część dysku NGC 247 zawiera pozorną pustkę – lukę, która obejmuje prawie jedną trzecią całkowitej długości obiektu.

W tej pustce znajdują się gwiazdy, ale bardzo różnią się one od tych, które znajdują się w innych częściach struktury. Są znacznie starsze, przez co są znacznie bledsze i bardziej czerwone. Wskazuje to zdaniem naukowców, że formowanie się gwiazd zachodzące w większości dysku galaktyki zostało w jakiś sposób zatrzymane w obszarze pustki i nie miało miejsca przez około miliard lat. Chociaż astronomowie wciąż nie są pewni, w jaki sposób powstała ta luka, ostatnie badania sugerują, że mogły przyczynić się do tego oddziaływania grawitacyjne z inną galaktyką.

Wieloryb (łac. Cetus) jest konstelacją nieba równikowego, jedna z rozleglejszych i czwartą pod względem wielkości. Był znany już w starożytności. W Polsce jest najlepiej widoczny od października do stycznia. Chociaż gwiazdozbiór jest ogromny, to jest w nim niewiele jasnych gwiazd. Najjaśniejszą z nich jest Beta Wieloryba – dość typowy olbrzym typu K, leżący w odległości 96 lat świetlnych od Ziemi, który jest 145 razy jaśniejszy od Słońca.

Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.

Emil Gołoś