NGC 3583 – galaktyka spiralna z dwoma ramionami
Naukowcy za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a uchwycili galaktykę spiralną oznaczoną jako NGC 3583, znajdującą się w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy.
Jak tłumaczą astronomowie z NASA, głęboko w odmętach Wszechświata znajduje się galaktyka spiralna z poprzeczką o nazwie NGC 3583, którą udało się zobrazować Kosmicznemu Teleskopowi Hubble’a. Jest ona szczególna, ponieważ posiada tylko dwa ramiona rozciągające się w przestrzeni kosmicznej. Galaktyka znajduje się w odległości 98 milionów lat świetlnych od Drogi Mlecznej, w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy. Miały w niej miejsce dwie supernowe, jedna w 1975 roku, a druga niedawno w 2015 roku.
Supernowe mogą powstawać na kilka sposobów. W przypadku dwóch, które zaszły w NGC 3583, eksplozje wyewoluowały z niezależnych układów podwójnych gwiazd, w których jedna pozostałość po obiekcie podobnym do Słońca, znanym jako biały karzeł, zebrała materiał ze swojej gwiazdy towarzyszącej. Żywiąc się swoim partnerem, biały karzeł pochłaniał materiał, aż osiągnął maksymalną masę. Gdy do tego doszło gwiazda zapadła się do wewnątrz, a następnie eksplodowała na zewnątrz w postaci supernowej. Dwa z tych zdarzeń zaobserwowano w NGC 3583 i choć nie są one widoczne na tym zdjęciu, nadal badacze mogą dostrzec ślady po nich w symetrii galaktyki.
Wielka Niedźwiedzica (łac. Ursa Major) jest gwiazdozbiorem okołobiegunowym nieba północnego, a zarazem trzecią co do wielkości konstelacją na niebie. W Polsce jest widoczna przez cały rok. Liczba gwiazd widoczna w niej gołym okiem wynosi około 125. Siedem najjaśniejszych gwiazd, często niesłusznie utożsamianych z Wielką Niedźwiedzicą, ponieważ stanowią tylko część gwiazdozbioru, tworzy charakterystyczny i łatwy do odszukania na niebie układ Wielkiego Wozu. Oś tylnych kół, Wielkiego Wozu, wskazuje na położoną tuż obok bieguna niebieskiego Gwiazdę Polarną, pełniącą w przeszłości ważną rolę w orientacji na niebie.
Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.
Emil Gołoś
