NGC 4111 – galaktyka soczewkowata w gwiazdozbiorze Psów Gończych
Naukowcy za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a zobrazowali galaktykę soczewkowatą oznaczoną jako NGC 4111, znajdującą się w gwiazdozbiorze Psów Gończych.
Jak tłumaczą badacze z NASA, pozornie spokojna galaktyka NGC 4111, widoczna na zdjęciu z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a, kryje w sobie bardziej burzliwą historię niż mogłoby się wydawać. NGC 4111 to galaktyka soczewkowata znajdująca się w odległości około 50 milionów lat świetlnych od Układu Słoneczengo, w gwiazdozbiorze Psów Gończych.
Galaktyki soczewkowate są pośrednim typem galaktyk pomiędzy galaktykami eliptycznymi i spiralnymi. Zawierają starsze populacje gwiazd, podobnie jak galaktyki eliptyczne i mają dysk podobny do obiektów spiralnych. Na tym jednak podobieństwa się kończą – różnią się one od galaktyk eliptycznych, ponieważ mają wybrzuszenie i cienki dysk i od galaktyk spiralnych, ponieważ zawierają one bardzo mało gazu i pyłu i nie mają wieloramiennej struktury. NGC 4111 jest zorientowana pod szczególnym kontem względem Ziemi, dlatego przypomina tylko cienki pasek światła na niebie.
Na pierwszy rzut oka, jak podkreślają astronomowie, NGC 4111 wygląda jak dość spokojna galaktyka, jednak pewne jej cechy świadczą, że wcale może tak nie być. Przez jej środek, pod kątem prostym do cienkiego dysku, przebiega seria włókien, których sylwetka wyróżnia się na tle jasnego jądra galaktyki. Są one wykonane z pyłu i naukowcy uważają, że są związane z pierścieniem materiału otaczającym jądro galaktyki. Ponieważ nie jest on wyrównany z głównym dyskiem galaktyki, możliwe jest, że struktura ta jest w rzeczywistości pozostałością mniejszej galaktyki, która została pochłonięta przez NGC 4111 dawno temu.
Psy Gończe (łac. Canes Venatici) to gwiazdozbiór nieba północnego, jest 38. co do wielkości i sąsiaduje z Wolarzem. Został opublikowany w 1690 roku, w pośmiertnie wydanym atlasie Firmamentum Sobiescianum astronoma Heweliusza. Jest jedną z trzech konstelacji, przedstawiających psy. Gwiazdozbiór jest widoczny w Polsce od zimy do lata, a liczba gwiazd widocznych w nim gołym okiem wynosi około 30.
Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.
Emil Gołoś
