NGC 4845 – galaktyka spiralna w gwiazdozbiorze Panny
Naukowcy za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a uchwycili galaktykę spiralną oznazoną jako NGC 4845, znajdującą się w gwiazdozbiorze Panny.
Jak tłumaczą badacze z NASA, zdjęcie z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a przedstawia galaktykę spiralną NGC 4845, znajdującą się w odległości ponad 65 milionów lat świetlnych od Układu Słonecznego, w gwiazdozbiorze Panny. Orientacja galaktyki względem Ziemi wyraźnie ujawnia jej strukturę spiralną – płaski i zapylony dysk otaczający jasne wybrzuszenie galaktyczne.
W centrum NGC 4845 znajduje się supermasywna czarna dziura. Obecność tego niezwykle gęstego obiektu odległej galaktyce, naukowcy mogą wywnioskować na podstawie jej wpływu na najbardziej wewnętrzne gwiazdy całej struktury – doświadczają one silnego przyciągania grawitacyjnego ze strony czarnej dziury i obracają się wokół jądra galaktyki znacznie szybciej niż te znajdujące się na obrzeżach.
Badając ruch tych centralnych gwiazd, astronomowie mogą oszacować masę centralnej czarnej dziury – w przypadku NGC 4845 może być ona nawet setki tysięcy razy cięższa od Słońca. Ta sama technika została również wykorzystana do odkrycia supermasywnej czarnej dziury w centrum Drogi Mlecznej – Sagittarius A* – której masa jest około cztery miliony razy większa od masy naszej gwiazdy.
Badacze zaobserwowali również gwałtowny rozbłysk w centrum NGC 4845, który pochodził od centralnej czarnej dziury, która rozdzierała i „żywiła” się obiektem wielokrotnie masywniejszym od Jowisza. Brązowy karzeł lub duża planeta po prostu znalazła się zbyt blisko i została pochłonięta przez ten niezwykle gęsty obiekt.
Panna (łac. Virgo) jest gwiazdozbiorem zodiakalnym, który był już znany w starożytności. Rozciąga się po obu stronach równika niebieskiego, między Lwem i Wagą. Jest to największy gwiazdozbiór zodiakalny i drugi co do wielkości gwiazdozbiór na niebie (mniejszy tylko od Hydry). W Polsce jest widoczny wiosną. Liczba gwiazd możliwych do zobaczenia w nim gołym okiem wynosi około 95. W gwiazdozbiorze Panny znajduje się najwięcej galaktyk na całym niebie.
Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.
Emil Gołoś
