NGC 4874 – galaktyka otoczona gromadami gwiazd
Astronomowie za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a uchwycili niezwykle dużą galaktykę eliptyczną oznaczoną jako NGC 4874, znajdującą się w gwiazdozbiorze Warkocz Bereniki.
Jak tłumaczą naukowcy z NASA, w centrum gromady galaktyk położonej w gwiazdozbiorze Warkocz Bereniki znajduje się galaktyka otoczona rojem gromad gwiazd. NGC 4874 to gigantyczna galaktyka eliptyczna, około dziesięć razy większa od Drogi Mlecznej, znajdująca się w centrum gromady galaktyk Abell 1656. Dzięki silnemu przyciąganiu grawitacyjnemu jest w stanie utrzymać ponad 30 tysięcy gromad kulistych gwiazd, więcej niż jakakolwiek inna znana galaktyka, a przy tym okrąża ją kilka galaktyk karłowatych.
Na zdjęciu wykonanym przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a, NGC 4874 jest najjaśniejszym obiektem, znajdującym się po prawej stronie kadru i widocznym jako jasne gwiazdopodobne jądro otoczone mglistym halo. Kilka innych galaktyk gromady Abell 1656 jest również widocznych, otaczając NGC 4874. Niezwykłą cechą tego zdjęcia, jak wskazują badacze, są punktowe obiekty wokół NGC 4874 – prawie wszystkie z nich to gromady gwiazd należące do galaktyki. Każda z tych struktur zawiera setki tysięcy gwiazd.
Astronomowie odkryli, że kilka z tych punktowych obiektów to nie gromady gwiazd, lecz ultra-kompaktowe galaktyki karłowate, również znajdujące się pod wpływem grawitacyjnym NGC 4874. Struktury, mające zaledwie 200 lat świetlnych średnicy i składające się głównie ze starych gwiazd, przypominają jaśniejsze i większe wersje gromad kulistych. Naukowcy uważają, że są to jądra małych galaktyk eliptycznych, które w wyniku gwałtownych interakcji z innymi galaktykami w gromadzie utraciły gaz i otaczające je gwiazdy.
To zdjęcie Hubble’a pokazuje również wiele bardziej odległych galaktyk, które nie należą do gromady, widocznych jako małe smugi w tle. Podczas gdy obiekty w gromadzie Abell 1656 znajdują się w odległości około 350 milionów lat świetlnych, te inne obiekty są znacznie dalej. Ich światło potrzebowało od kilkuset milionów do miliardów lat, aby mógł je wychwycić Hubble.
Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.
Emil Gołoś
