NGC 4889 – galaktyka z niezwykle dużą supermasywną czarną dziurą

Astronomowie za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a zobrazowali galaktykę oznaczoną jako NGC 4889, znajdującą się w gwiazdozbiorze Warkocz Bereniki.

Jak tłumaczą badacze z NASA, zdjęcie z Teleskopu Hubble’a przedstawi galaktykę eliptyczną oznaczoną jako NGC 4889. Wyróżnia się ona tym, że jej sercu czai się jedna z najbardziej masywnych czarnych dziur, jakie kiedykolwiek odkryto.

Znajdująca się w odległości około 300 milionów lat świetlnych od Układu Słonecznego, w gwiazdozbiorze Warkocz Bereniki, która jest również częścią gromady galaktyk Abell 1656, gigantyczna galaktyka eliptyczna NGC 4889, najjaśniejsza i największa galaktyka na zdjęciu, jest domem dla niezwykle dużej supermasywnej czarnej dziury. Dwadzieścia jeden miliardów razy większa od masy Słońca, czarna dziura posiada horyzont zdarzeń – powierzchnię, na której nawet światło nie może uciec przed jej grawitacyjnym uściskiem – o średnicy około 130 miliardów kilometrów. To około 15 razy więcej niż średnica orbity Neptuna od Słońca. Dla porównania, supermasywna czarna dziura w centrum naszej galaktyki, Drogi Mlecznej, ma masę około cztery miliony razy większą od Słońca i horyzont zdarzeń o średnicy zaledwie jednej piątej średnicy orbity Merkurego.

Ale jak twierdzą astronomowie czarna dziura NGC 4889 chwilowo przestała pochłaniać otaczający materiał i obecnie odpoczywa. Środowisko w galaktyce jest teraz tak spokojne, że gwiazdy formują się z pozostałego gazu i bez przeszkód krążą wokół tego niezwykłego obiektu.

Warkocz Bereniki (łac. Coma Berenices) jest gwiazdozbiorem nieba północnego, 42. co do wielkości i był znany od starożytności. W połowie XVI w. uczynił go gwiazdozbiorem holenderski kartograf Gerardus Mercator. Jest widoczny w Polsce od zimy do lata, a liczba gwiazd widoczna w nim gołym okiem wynosi około 50. Najjaśniejszą gwiazdą konstelacji jest β Comae Berenices. Badacze twierdzą, że ten rejon nieba nie obfituje w gwiazdy, ale za to obecne jest w nim wiele galaktyk. Znajduje się w nim osiem obiektów z katalogu Messiera.

Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.

Emil Gołoś