NGC 5042 – galaktyka spiralna w gwiazdozbiorze Hydry

Naukowcy za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a zobrazowali galaktykę spiralną oznaczoną jako NGC 5042, znajdującą się w gwiazdozbiorze Hydry.

Jak tłumaczą badacze z NASA, zdjęcie z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a przedstawia galaktykę spiralną NGC 5042 znajdującą się około 48 milionów lat świetlnych od Układu Słonecznego, w gwiazdozbiorze Hydry. Obiekt wypełnia cały kadr obrazu Hubble’a, jednak pojedyncza gwiazda pierwszego planu z Drogi Mlecznej jest widoczna w pobliżu krawędzi galaktyki w górnej środkowej części obrazu, charakteryzując się „kolcami dyfrakcyjnymi”, które są wynikiem oddziaływania światła na zwierciadła teleskopów optycznych, takich jak Hubble.

Hubble obserwował NGC 5042 w sześciu zakresach długości fal, od ultrafioletu do podczerwieni, aby stworzyć wielobarwny obraz. Kremowe centrum galaktyki wypełnione jest bardzo starymi gwiazdami, a ramiona spiralne ozdobione są plamami młodych, niebieskich gwiazd. Wydłużone żółto-pomarańczowe obiekty rozrzucone po całym zdjęciu to galaktyki tła znacznie bardziej odległe niż NGC 5042.

Jak podkreślają astronomowie, być może najbardziej niezwykłą cechą NGC 5042 jest zbiór jaskraworóżowych obłoków gazu obecnych w jej ramionach spiralnych. Są to regiony H II („H-dwa” lub wodór-dwa), a swój charakterystyczny kolor zawdzięczają atomom wodoru, które zostały zjonizowane przez światło ultrafioletowe. Wiele z tych czerwonawych obłoków jest powiązanych z gromadami niebieskich gwiazd, które często tworzą wokół nich otoczkę.

Regiony H II powstają w rozległych obłokach gazu wodorowego, a tylko gorące i masywne gwiazdy wytwarzają wystarczająco dużo wysokoenergetycznego światła ultrafioletowego, aby je utworzyć. Ponieważ gwiazdy zdolne do tworzenia regionów H II żyją tylko kilka milionów lat – niezwykle krótki czas w kategorii kosmicznej – obraz ten przedstawia ulotną migawkę z życia tej galaktyki.

Hydra (łac. Hydra) jest największym pod względem powierzchni gwiazdozbiorem, spośród wszystkich 88 i rozciąga się na ponad 1/4 nieba. Głowa Hydry leży na południe od Raka i trochę na północ od równika niebieskiego, a ogon między Wagą i Centaurem, na południowej półkuli. W Polsce konstelacja jest widoczna wiosną. Liczba gwiazd widocznych w niej gołym okiem wynosi około 130.

Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.

Emil Gołoś