NGC 5283 – niezwykła galaktyka soczewkowata

Astronomowie za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a uchwycili galaktykę soczewkowatą oznaczoną jako NGC 5283, znajdującą się w gwiazdozbiorze Smoka.

Jak tłumaczą naukowcy zobrazowana przez Teleskop Hubbble’a galaktyka soczewkowata NGC 5283 została odkryta w 1866 roku przez Heinricha Louisa d’Arresta. Znajduje się ona około 147 milionów lat świetlnych od Układu Słonecznego w gwiazdozbiorze Smoka. NGC 5283 zawiera aktywne jądro galaktyczne (AGN) – jest to niezwykle jasny region w sercu galaktyki, w którym znajduje się supermasywna czarna dziura. Gdy pył i gaz wpadają do tego niezwykle gęstego obiektu, materia nagrzewa się i emituje światło w całym spektrum elektromagnetycznym, które badacze mogą zaobserwować.

NGC 5283 jest galaktyką Seyferta. Około 10 proc. wszystkich galaktyk to obiekty tego właśnie typu, które różnią się od innych galaktyk zawierających AGN, ponieważ sama struktura jest również wyraźnie widoczna. Inne aktywne jądra emitują tak dużo promieniowania, że przesłaniają lub uniemożliwiają obserwację struktury galaktyki-gospodarza.

Hubble zaobserwował tę galaktykę w ramach badania zbioru danych pobliskich AGN-ów, które posłużą astronomom badającym fizykę obiektów tego typu, czarnych dziur, struktury galaktyk-gospodarzy, ich ewolucji i wpływu na siebie i kosmiczne otoczenie.

Smok (łac. Draco) był znanym już wielu starożytnym kulturom gwiazdozbiorem dalekiej północy, jest on ósmy pod względem zajmowanej powierzchni na niebie. W Polsce jest widoczny przez cały rok, jednak najlepiej oglądać go podczas cieplejszych miesięcy. Liczba gwiazd widocznych nim gołym okiem wynosi około 80. Jest to jedna z najdłużej znanych konstelacji nieba północnego. Rozciąga się wokół Małej Niedźwiedzicy do Wielkiej Niedźwiedzicy.

Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.

Emil Gołoś