NGC 7354 – mgławica planetarna w gwiazdozbiorze Cefeusza

Naukowcy za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a zobrazowali mgławicę planetarną oznaczoną jako NGC 7354, znajdującą się w gwiazdozbiorze Cefeusza.

Jak tłumaczą badacze z NASA, zdjęcie z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a przedstawia samotną mgławicę planetarną znaną jako NGC 7354. Znajduje się ona w stosunkowo pustym regionie przestrzeni kosmicznej około 4200 lat świetlnych od Układu Słonecznego, w gwiazdozbiorze Cefeusza.

Mgławice planetarne, jak zaznaczają naukowcy, mimo swojej mylącej nazwy, nie mają nic wspólnego z planetami. Nazwa została wymyślona przez astronoma Williama Herschela, ponieważ kiedy po raz pierwszy zobaczył obiekt tego typu przez teleskop, mógł zidentyfikować jedynie mglistą, zadymioną kulę, podobną do gazowych planet, takich jak Uran. Nazwa ta utrwaliła się, mimo że nowoczesne teleskopy wyraźnie pokazują, że obiekty te nie są globami, ale świecącymi gazowymi warstwami zewnętrznymi wyrzuconymi przez umierającą gwiazdę.

Astronomowie uważają, że wiatry pochodzące od gwiazdy centralnej odgrywają ważną rolę w określaniu kształtu i morfologii mgławic planetarnych. Struktura NGC 7354 jest stosunkowo łatwa do rozróżnienia. Składa się ona z okrągłej powłoki zewnętrznej, eliptycznej powłoki wewnętrznej, zbioru jasnych węzłów z grubsza skoncentrowanych w centrum oraz dwóch symetrycznych dżetów wystrzeliwujących z obu stron. Badania sugerują, że cechy te mogą być spowodowane przez gwiazdę towarzyszącą – jednak obecność w NGC 7354 nie została jeszcze potwierdzona.

Cefeusz (łac. Cepheus) jest to 27. co do wielkości gwiazdozbiór nieba północnego, leżący w pobliżu północnego bieguna nieba. Konstelacja znajduje się na krawędzi Drogi Mlecznej, obfituje w gwiazdy podwójne i zmienne, wśród nich bardzo znaną δ Cephei, od której nazwę wziął typ gwiazd zmiennych – cefeid, które są używane przez astronomów do wyznaczania odległości we Wszechświecie. W Polsce gwiazdozbiór jest widoczny przez cały rok. Liczba gwiazd dostrzegalnych w nim gołym okiem wynosi około 60. Gwiazdozbiór został nazwany na cześć mitycznego króla Cefeusza z Etiopii i ma średnicę około pół roku świetlnego.

Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.

Emil Gołoś