Zmarli w grudniu 2024 kto zmarł lista znanych zmarłych

NIEOBECNI. Znani Polacy, którzy odeszli w grudniu 2024 r.

4 stycznia 2025, Maria WANKE-JERIE i Małgorzata WANKE-JAKUBOWSKA
Polska

NIEOBECNI to lista osób, które zmarły w ostatnim czasie, przygotowywana od 2016 r. przez siostry bliźniaczki Małgorzatę WANKE-JAKUBOWSKĄ i Marię WANKE-JERIE. Zmarli w grudniu 2024 r.

Coroczne podsumowanie – najpełniejsze tego rodzaju zestawienie w Polsce – publikowane jest na TwitterTwins.pl z okazji Zaduszek. Jest to subiektywny wybór Autorek, który zawiera każdego roku kilkaset nazwisk osób znanych z działalności publicznej w wymiarze ogólnopolskim wraz z krótkimi notkami biograficznymi i zdjęciami portretowymi. Dla „Gazety na Niedzielę” Autorki udostępniają informacje o tych, którzy odeszli w ostatnim miesiącu.

Każde odejście zawsze jest przedwczesne, zwłaszcza gdy śmierć przychodzi znienacka i zabiera osobę młodą, aktywną, w sile wieku.

Spieszmy się kochać ludzi, tak szybko odchodzą…
Pamiętajmy o nieobecnych, bo póki trwa pamięć, oni są wśród nas.
Ofiarujmy też za nich modlitwę: Wieczne odpoczywanie racz im dać Panie!

Zmarli w grudniu 2024 r.

Ryszard Poznakowski (1946–2024) – muzyk, kompozytor, aranżer, członek zespołów Trubadurzy i Czerwono-Czarni, lider zespołu Poznakowski Band, autor tekstów piosenek. Już jako małe dziecko okazywał talent muzyczny, w wieku trzech lat uczył się grać na pianinie. Absolwent Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia w Koszalinie w klasie fortepianu i liceum muzycznego w Gdańsku. Przez dwa lata fagocista Państwowej Opery i Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku (w tym czasie studiował na Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Gdańsku). W latach 1965–1967 występował w zespole Czerwono-Czarni. W 1967 roku kierował Telewizyjną Giełdą Piosenki. Był kierownikiem muzycznym zespołu Trubadurzy, w którym występował z przerwami od 1967 do 2005 roku, kiedy to rozstał się z grupą, gdy ta zaangażowała się w kampanię wyborczą Samoobrony. W latach 2010–2023 występował z nimi okazjonalnie, przede wszystkim podczas ważniejszych koncertów, głównie jubileuszowych i festiwalowych. Współzałożyciel zespołu Old Stars, założyciel zespołu Wiatraki oraz lider grupy Poznakowski Band. Z zespołem Trubadurzy zdobył pięciokrotnie Złotą Płytę. Angażował się w trasy koncertowe Trubadurów z okazji jubileuszu 50-lecia zespołu, w trasę poświęconą zmarłemu w 2021 roku Krzysztofowi Krawczykowi oraz Piotrowi Kuźniakowi z okazji 70-lecia jego kariery scenicznej. W 2011 roku wybrany sołtysem wsi Magnuszew Duży. Twórca tekstów piosenek dla wielu wokalistów, m.in.: Krzysztofa Krawczyka, Jacka Lecha, Alicji Majewskiej, Zbigniewa Wodeckiego, Krzysztofa Cwynara, Andrzeja Zauchy, Katarzyny Sobczyk, Andrzeja Dąbrowskiego, Edwarda Hulewicza, Wojciecha Gąssowskiego. Nagrodzony „Paszportem Polityki” w kategorii „kreator kultury” za całokształt działalności artystycznej. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi oraz Brązowym, Srebrnym i Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 30 XI 2024.

Lucjan Brychczy (1934–2024) – piłkarz, trener piłkarski, pułkownik Wojska Polskiego, wieloletni zawodnik Legii Warszawa, czterokrotny Mistrz Polski, trzykrotny król strzelców ligowych, drugi najlepszy strzelec w historii ligowych rozgrywek w Polsce, w których strzelił łącznie 182 bramki, w latach 1954–1969 reprezentant Polski, kapitan reprezentacji narodowej, olimpijczyk, od 2004 roku asystent trenera, a od 2014 roku honorowy prezes Legii Warszawa. Pierwsze kroki piłkarskie stawiał w klubie Pogoń Nowy Bytom, następnie przeniósł się do klubów gliwickich ŁTS Łabędy i Piasta. W 1954 roku – w związku ze służbą wojskową – przeniósł się do warszawskiej Legii i pozostał wierny klubowi do końca kariery zawodniczej, a także przez kolejne dziesięciolecia jako trener. Z Legią Warszawa zdobył cztery tytuły mistrza Polski (w 1955, 1956, 1969 i 1970 roku), również cztery razy zdobywał Puchar Polski (w 1955, 1956, 1964 i 1966 roku). Przez lata – grając jako napastnik lub pomocnik – był najlepszym strzelcem Legii w rozgrywkach ligowych, a w latach 1957, 1964 i 1965 – królem strzelców ligi polskiej. Występował w Legii przez 19 sezonów, zaliczył 368 meczów ligowych, w których zdobył 182 bramki. Jako piłkarz Legii zaliczył także półfinał Europejskiego Pucharu Mistrzów Krajowych. Wystąpił łącznie w 58 meczach kadry narodowej oficjalnych oraz dwóch nieoficjalnych. W 11 meczach był kapitanem reprezentacji. Ostatni mecz w kadrze narodowej rozegrał 27 sierpnia 1969 roku z Norwegią, w którym zdobył osiemnastego gola w historii swoich reprezentacyjnych występów. Jako zawodowy oficer (w 1988 roku awansowany do stopnia podpułkownika) nie mógł przejść w ciągu kariery do klubu zagranicznego. Po kilkunastu latach występów na boisku pozostał w Legii także jako trener. Zajmował w sztabie trenerskim różne stanowiska, w tym kilkakrotnie pierwszego trenera. Odznaczony Krzyżem Oficerskim, a pośmiertnie Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 2 XII 2024.

Irena Ładak (1923–2024) – sanitariuszka Powstania Warszawskiego. służyła w Korpusie Bezpieczeństwa – batalionie KB „Sokół”. Do powstania przystąpiła w wieku 21 lat. Po wojnie wyjechała do Stanów Zjednoczonych, gdzie mieszkała do swojej śmierci. Zmarła 2 XII 2024.

Marcin Lepioszka (1979–2024) – nauczyciel wychowania fizycznego, zawodnik sztuk walki ju-jitsu, reprezentant Polski i czterokrotny medalista Mistrzostw Polski, autor książek. Wykładowca na Akademii Trenerów i Instruktorów Sportu oraz Akademii Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Przez wiele lat prowadził fundację My Wojownicy, prowadzał liczne kursy z samoobrony, również dla służb mundurowych. Zmarł 2 XII 2024.

Eulalia Badurska (1929–2024) – ekonomistka, pracownik Urzędu Miejskiego w Gdańsku (od 1982 roku na wymuszonej emeryturze), prowadziła działalność opozycyjną w latach 1978–1989. Od 1978 roku współpracowniczka Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. Przyjaźniła się z Anną Walentynowicz, Dariuszem Kobzdejem i Bogdanem Borusewiczem. Po sierpniu 1980 roku współzałożycielka NSZZ „Solidarność” w gdańskim magistracie. Po wprowadzeniu stanu wojennego została zmuszona do odejścia na emeryturę. Udostępniała swoje mieszkanie na potrzeby podziemnych struktur „Solidarności”. Działała jako kolporterka oraz publicystka prasy niezależnej (m.in. „Poza układem”, „Orlik”). Inwigilowana przez Służbę Bezpieczeństwa w ramach Sprawy Operacyjnego Rozpracowania, założonej na organizacje „Ruch Społeczeństwa Alternatywnego” oraz „Wolność i Pokój”. Zarejestrowana 13.10.1986 przez Wydz. V WUSW Gdańsk w kategorii „Osoba Zabezpieczona”. Od 1989 roku prowadziła jawne biuro „Solidarności Walczącej” w Trójmieście. Odznaczona Krzyżem Wolności i Solidarności. Zmarła 2 XII 2024.

Leszek Ułasiewicz (1934–2024) – łyżwiarz szybki, trener łyżwiarstwa. Absolwent Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. W czasie studiów trenował łyżwiarstwo w AZS-AWF Warszawa, po uzyskaniu dyplomu był zawodnikiem WKS Zakopane, a w 1961 roku został trenerem Sarmaty Warszawa. Prowadził także polską kadrę na Zimowych Igrzyskach w Olimpijskich w Innsbrucku w 1964 roku. Od 1964 roku zatrudniony w Polskim Związku Łyżwiarstwa Szybkiego, w pierwszej połowie lat siedemdziesiątych trener kadry męskiej, potem przez wiele lat pełnił funkcję kierownika wyszkolenia Polskiego Związku Łyżwiarstwa Szybkiego, w latach osiemdziesiątych trener kadry żeńskiej. Od 2003 roku na emeryturze. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 3 XII 2024.

Anzelm Szteinke (1939–2024) – franciszkanin, doktor teologii, historyk ruchu franciszkańskiego, członek Prowincji Matki Bożej Anielskiej w Krakowie. Do zakonu franciszkańskiego wstąpił w 1956 roku. Studiował filozofię i teologię w macierzystej prowincji zakonnej w Krakowie. Święcenia kapłańskie przyjął w 1964 roku. w latach 1965–1970 studiował w Instytucie Historii Kościoła na Katolickim Uniwersytecie Lubelskiem, doktorat obronił w 1990 roku. Przedmiotem jego badań naukowych była szeroko rozumiana historia zakonu franciszkańskiego, szczególnie na ziemiach polskich. W latach 1972–1987 komisarz Ziemi Świętej w Polsce. W latach 1978–1984 minister prowincjalny. Odznaczony w Jerozolimie Złotym Medalem Pielgrzyma. Władał biegle językiem włoskim. Zmarł 4 XII 2024.

Wojciech Stec (1940–2024) – polski chemik specjalizujący się w chemii bioorganicznej. Absolwent Wydziału Chemicznego Politechniki Łódzkiej. W czasie studiów w 1962 roku zapisał się do PZPR. Podejmując pracę w Instytucie Chemii Organicznej PAN, specjalizował się w lekkiej syntezie organicznej. Uzyskał kolejne stopnie i tytuły naukowe: doktorat (1968), habilitację (1974), tytuł profesora nadzwyczajnego (1974) i zwyczajnego (1986). Pracował w Centrum Badań Molekularnych PAN, kierując Zakładem Chemii Bioorganicznej. Jego badania były podstawą opracowania technologii wytwarzania Macdafenu. Opracował metodę stereokontrolowanej syntezy tiofosforanowych analogów DNA, stosowanej w tzw. technologii antygenowej. Wypromował 17 doktorów nauk chemicznych. Współtwórca 108 zgłoszeń patentowych. Członek Prezydium PAN (2001–2004), wiceprezes PAN (2007–2010), wiceprzewodniczący PAN (1987–1989), przewodniczący Komitetu Biotechnologii przy Prezydium PAN (1990–1995), od 1994 roku przewodniczący Komitetu Narodowego ds. Współpracy z Międzynarodowym Centrum Inżynierii Genetycznej i Biotechnologii ICGEB. Prowadził wykłady i badania w USA, Chinach, Japonii i Niemczech. Laureat Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Autor ponad 300 publikacji naukowych w czasopismach międzynarodowych, cytowanych przez innych autorów blisko 6000 razy. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, a także Medalem 40-lecia PRL, Złotą Odznaką ZNP, Medalem Stanisława Kostaneckiego, Fogarty Sholar-in-Residence, Medalem im. Juliana Marchlewskiego. Wyróżniony doktoratem honoris causa Politechniki Łódzkiej i tytułem Honorowego Obywatela Pabianic. Zmarł 4 XII 2024.

Wanda Adamska (1944–2024) – uzyskała wykształcenie podstawowe, pracowała jako rolnik, posłanka VIII kadencji Sejmu PRL, członek Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego w Tarnowie, wiceprezes koła tej partii w Brzeźnicy. Trzykrotnie otrzymała nagrodę mistrza produkcji zwierzęcej za efekty w produkcji rolnej, uhonorowana odznaką „Zasłużony Pracownik Rolnictwa”. Zasiadała w Gminnej Radzie Narodowej w Rzezawie. W latach 1980–1985 posłanka na Sejm PRL. Członkini Komisji Komunikacji i Łączności, Komisji Pracy i Spraw Socjalnych oraz w Komisji Polityki Społecznej, Zdrowia i Kultury Fizycznej. Zmarła 5 XII 2024.

Stanisław Tym (1937–2024) – aktor teatralny, telewizyjny i filmowy, satyryk, reżyser, scenarzysta, dramatopisarz, największą popularność przyniosły mu role w kultowych komediach Rejs, Miś czy Rozmowy kontrolowane. Na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych studiował chemię na Politechnice Warszawskiej i przetwórstwo na SGGW oraz aktorstwo na Wydziale Aktorskim PWST w Warszawie, ale nie ukończył żadnego z tych kierunków. W 1964 roku zdał w Warszawie eksternistyczny egzamin aktorski. W latach sześćdziesiątych nawiązał współpracę z warszawskim Studenckim Teatrem Satyryków, w którym był autorem skeczy, aktorem i reżyserem oraz dyrektorem. Był także współautorem tekstów i aktorem kabaretów: Owca, Dudek, Lopek i Wagabunda. Autor sztuk teatralnych, skeczy, słuchowisk radiowych i scenariuszy do filmów Stanisława Barei, w których również występował i których był współreżyserem. Wystąpił w blisko czterdziestu filmach i serialach. W latach 1983–1986 dyrektor Teatru Dramatycznego w Elblągu, od 1987 pracował jako reżyser teatralny: w latach 1987–1994 związany z Teatrem Rampa, a od 1994 do 2006 roku z Teatrem Powszechnym. W drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych felietonista tygodnika „Wprost” i dziennika „Rzeczpospolita”, potem został stałym felietonistą „Polityki”. Prowadził autorski kanał na YouTube. Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i członkiem honorowym Stowarzyszenia Autorów ZAIKS. W 1976 roku podpisał list protestacyjny przeciw zmianom w Konstytucji PRL, a w 2010 roku został członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego w wyborach prezydenckich. Laureat licznych prestiżowych nagród: Nagrody na 5. Łódzkich Spotkaniach Teatralnych za sztukę Kochany panie Ionesco!, na 17. FPFF w Gdańsku za scenariusz filmu Rozmowy kontrolowane, Nagrody Kisiela dla najlepszego publicysty, Nagrody Eryk ’98, I Nagrody na gdańskim Festiwalu Dobrego Humoru, Nagrody Pegaz, za całokształt twórczości na Festiwalu Dobrego Humoru w Gdańsku, Nagrody Honorowej Specjalny Miś na 5. Festiwalu Filmów Komediowych i Niezależnych „Barejada” w Jeleniej Górze, Nagrody 100-lecia ZAIKS-u. W 2010 roku został Mistrzem Mowy Polskiej, odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 6 XII 2024.

Andrzej Piliczewski (1934–2024) – reżyser filmów animowanych, znany z takich produkcji dla dzieci, jak Zaczarowany ołówek, Przygód kilka Wróbla Ćwirka, Przygody Kota Filemona, które były emitowane w ramach telewizyjnej „Wieczorynki”. Związany z łódzką wytwórnią filmów SE-MA-FOR. Laureat Nagrody Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci i młodzieży dla zespołu realizatorów serialu Zaczarowany ołówek. Zmarł 6 XII 2024.

Jerzy Kowalczyk (1954–2024) – żużlowiec, drużynowy mistrz Polski. Zawodnik Włókniarza Częstochowa, z klubem wywalczył pięć medali Drużynowych Mistrzostw Polski, złoty w 1974 roku, dwa srebrne w 1975 i 1976 roku i dwa brązowe w 1977 i 1978 roku. Indywidualnie również odnosił sukcesy, trzykrotnie awansując do finałów Młodzieżowych Indywidualnych Mistrzostw Polski. Najlepszy wynik osiągnął w 1976 roku podczas zawodów w Opolu, gdzie zdobył 11 punktów. Po raz ostatni pojawił się na stadionie Włókniarza na początku ostatniego sezonu. Wraz z członkami złotej drużyny z 1974 roku wziął udział w uroczystej prezentacji podczas 50. Memoriału Bronisława Idzikowskiego i Marka Czernego. Zmarł 6 XII 2024.

Prof. Mirosław Kurkowski (1971–2024) – matematyk, informatyk, kryptolog, doktor habilitowany nauk technicznych. Absolwent matematyki Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie, habilitację uzyskał w 2014 roku na podstawie rozprawy pt. Formalne metody weryfikacji własności protokołów zabezpieczających w sieciach komputerowych. Był zatrudniony na Uniwersytecie Jana Długosza w Częstochowie, w Wyższej Szkole Administracji i Zarządzania w Zawierciu, Państwowej Wyższej szkole Zawodowej we Włocławku i na Politechnice Częstochowskiej. W ostatnim czasie pracował na Europejskiej Uczelni w Warszawie, Uniwersytecie SWPS, na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie i w Akademii Policji w Szczytnie. Zaginął 3 grudnia 2024 roku, a po kilku dniach częstochowska policja potwierdziła znalezienie jego samochodu w miejscowości Kuleje (k. Częstochowy), w którym znajdowały się zwłoki oraz pożegnalny list do rodziny. Zmarł 8 XII 2024.

Antoni Clemer (1935–2024) – lekarz internista, całe zawodowe życie związany z olsztyńską służbą zdrowia. Absolwent Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Białymstoku, wieloletni dyrektor Szpitala Klinicznego MSWiA w Olsztynie, inicjator powołania Centrum Onkologii, pełnił również funkcję Rzecznika Praw Pacjenta. Znany był z zaangażowania w sprawy społeczne oraz działalności charytatywnej, wspierał seniorów i podopiecznych domów dziecka. Prezes fundacji „Onkologia Warmii i Mazur”, członek „Rotary Club”, działał też w zarządzie klubu sportowego Gwardia Olsztyn. Kawaler Orderu Uśmiechu. Zmarł 8 XII 2024.

Prof. Janusz Jackowski (1930–2024) – trener lekkoatletyczny, wykładowca i profesor poznańskiej Akademii Wychowania Fizycznego. Absolwent Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego w Poznaniu, od 1956 roku trener i wykładowca na poznańskiej AWF. W latach 1969–1972 kierownik wyszkolenia w Polskim Związku Lekkiej Atletyki. Kierował kadrą podczas przygotowań do Igrzysk Olimpijskich w Monachium w 1972 roku. Za jego kadencji pojawiła się pierwsza w Polsce bieżnia ze sztuczną nawierzchnią, którą otwarto 15 sierpnia 1969 roku na stadionie warszawskiej Skry. Potem był delegatem technicznym Międzynarodowego Stowarzyszenia Federacji Lekkoatletycznych IAAF. W latach 1991–2006 pełnił funkcję członka zarządu Wielkopolskiego Stowarzyszenia Sportowego. Przez wiele lat trener lekkiej atletyki w AZS Poznań ze specjalizacją w biegach średnich oraz długich. Autor podręcznika Zarys lekkoatletyki, w którym opisał autorski system treningowy dla biegaczy. Był pomysłodawcą i założycielem „Studiów trenerskich dla wybitnych sportowców”. Odznaczony złotą honorową odznaką Polskiego Związku Lekkiej Atletyki, Złotym Medalem „Za zasługi dla polskiego ruchu olimpijskiego” oraz Medalem 100-lecia Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Był honorowym członkiem Polskiego Związku Lekkiej Atletyki. Zmarł 9 XII 2024.

Wiktor Pysz (1949–2024) – hokeista, trener, selekcjoner reprezentacji Polski. Był zawodnikiem Podhala Nowy Targ, Cracovii i Legii Warszawa, w barwach nowotarskiego klubu trzy razy wywalczył mistrzostwo Polski (w 1966, 1973 i 1974 roku), raz wystąpił w reprezentacji Polski. Karierę trenerską także rozpoczął w Podhalu, wywalczył dla tej drużyny wicemistrzostwo Polski w 1980 roku, wicemistrzostwo Polski, potem trenował kluby niemieckie. W latach 1999–2004 był selekcjonerem reprezentacji Polski i wywalczył awans do Mistrzostw Świata Elity. Od sezonu 2006/2007 trenował Podhale Nowy Targ z którym wywalczył mistrzostwo Polski. We wrześniu 2008 roku został kierownikiem wyszkolenia Polskiego Związku Hokeja na Lodzie. W latach 2009–2012 został po raz drugi selekcjonerem reprezentacji Polski. Zmarł 10 XII 2024.

Ewa Rzewuska (1937–2024) – specjalistka ochrony środowiska, nauczyciel akademicki, samorządowiec, działaczka społeczna i charytatywna. Absolwentka Akademii Rolniczej we Wrocławiu (obecnie Uniwersytet Przyrodniczy), gdzie obroniła też doktorat. Ukończyła studia podyplomowe z zakresu ochrony wód na Politechnice Wrocławskiej. Pracowała w Instytucie Gospodarki Wodnej, w Laboratorium Badania Wód i Ścieków, w Instytucie Ochrony Środowiska i jako wykładowca na Uniwersytecie Przyrodniczym, a także jako nauczyciel zawodu w Technikum Gospodarki Wodnej. Była harcerką, do stopnia podharcmistrza, 45 lat działała w Klubie Inteligencji Katolickiej, osiągając funkcję prezesa. Angażowała się w działalność Towarzystwa Urbanistów Polskich, Ligi Ochrony Przyrody, Polskiego Klubu Ekologicznego, Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”. Kierowała Dolnośląskim Obywatelskim Uniwersytetem Trzeciego Wieku, którego była współzałożycielem. W latach 1965–1978 była też Społecznym Kuratorem w Sądzie dla Nieletnich. Z ramienia Komitetu Obywatelskiego wybrana do Rady Miasta Wrocławia (1990–2002). Funkcję radnej miejskiej pełniła przez trzy kadencje. Była radną Sejmiku Wrocławskiego, następnie Dolnośląskiego. W roku 2012, na wniosek wrocławskich seniorów, została wybrana do Wrocławskiej Rady Seniorów i pracowała w niej społecznie do 2017 roku. Pełniła funkcję członka Wojewódzkiej Rady Ochrony Przyrody, przedstawicielki Samorządu Województwa Dolnośląskiego w Radzie Nadzorczej Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu, reprezentowała Samorząd Województwa w Radzie Dolnośląskiego Zespołu Parków Krajobrazowych, pracowała w radach społecznych kilku szpitali oraz była pełnomocnikiem Marszałka Województwa Dolnośląskiego do spraw ochrony środowiska. Odznaczona Złotą Odznaką Zasłużona dla Województwa Dolnośląskiego. Zmarła 10 XII 2024.

Marian Stefański ps. Mewa” (1931–2024) – harcerz Szarych Szeregów, łącznik z Powstania Warszawskiego. W konspiracji od września 1943 roku, w Szarych Szeregach – Zawisza, w hufcu phm. „Jura”, drużynie „Groma”. Brał udział w licznych akcjach małego sabotażu, m.in. wywieszania antyhitlerowskich plakatów, malowania haseł smołą na chodnikach oraz farbą lub kredą na murach, niszczenia niemieckich znaków drogowych, palenia niemieckich obwieszczeń okupacyjnych oraz biciu szyb w instytucjach niemieckich. W lipcu 1944 roku brał udział w akcjach obserwacyjnych ruchu jednostek wojsk niemieckich na terenie Starego Miasta i Śródmieścia, pod komendą drużynowego „Rybitwy” w II Obwodzie „Żywiciel” na Żoliborzu Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej, łącznik pomiędzy Górnym i Dolnym Żoliborzem oraz w rejonie Cytadeli. Wraz z Andrzejem Chylińskim „Świstakiem” zajmował się także kolportażem prasy powstańczej, ubezpieczaniem transportu broni oraz ostrzeganiem ludności przed nieprzyjacielem, m.in. w rejonie Placu Inwalidów i na ul. Krechowieckiej. Zmarł 10 XII 2024.

Prof. Edward Nieznański (1938–2024) – logik i filozof, profesor nauk humanistycznych. Naukowo związany z Akademią Teologii Katolickiej (obecnie Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie). Tam przeszedł kolejne szczeble kariery akademickiej i w 1991 roku uzyskał tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych. W ramach pracy naukowej interesował się semiotyką logiczną i zabiegami formalizacyjnymi w argumentacji filozoficznej. Od 1963 roku zatrudniony na ATK w Warszawie. W latach 1990–1993 pełnił funkcję prorektora ATK ds. dydaktyki, a od 1993 do 1996 roku prorektora ATK ds. nauki i współpracy zagranicznej. Miał istotny wkład w przekształcenie ATK w Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Redaktor serii Miscellanea Logica oraz członek komitetów redakcyjnych lub rad naukowych: Studia Philosophiae Christianae, Przeglądu Filozoficznego Nowej Serii i Roczników Filozoficznych. Był członkiem Polskiego Towarzystwa Logiki i Filozofii Nauki. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Zesłańców Sybiru, Prymasowskim Złotym Medalem zasłużonemu w posłudze dla Kościoła i Narodu. Był Kawalerem Zakonu Rycerskiego Grobu Bożego w Jerozolimie. Zmarł 10 XII 2024.

Marek Żyliński (1952–2024) – polityk i samorządowiec, poseł na Sejm IV kadencji, urzędnik państwowy, wicewojewoda warmińsko-mazurski, radny sejmiku województwa, wieloletni burmistrz miasta i gminy Zalewo. Absolwent Wydziału Budowy Maszyn Politechniki Gdańskiej. W latach 1976–1983 pracował jako kierownik robót w Kętrzyńskim Przedsiębiorstwie Mechanizacji Rolnictwa, potem prowadził własną działalność gospodarczą. Od 1992 do 1998 roku przewodniczył sejmikowi samorządowemu województwa olsztyńskiego. W połowie lat dziewięćdziesiątych był prezesem regionalnej Agencji Rozwoju Regionalnego, w czasie rządu Jerzego Buzka z rekomendacji Unii Wolności wicewojewoda warmińsko-mazurski. Od 2001 roku członek Platformy Obywatelskiej i z jej listy uzyskał mandat posła na Sejm. Pełnił funkcję przewodniczącego struktur wojewódzkich PO. W 2005 roku, gdy nie uzyskał mandatu, wycofał się z polityki i zrezygnował z członkostwa w PO. W latach 2010–2024 przez trzy kadencje burmistrz Zalewa. Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi. Zmarł 11 XII 2024.

Bogdan Bombolewski (1942–2024) – dziennikarz i projektant mody, przez prawie 30 lat związany z redakcją „Głosu Szczecińskiego”. Absolwent Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu. W 1968 roku otrzymał angaż w Zakładach Przemysłu Odzieżowego „Odra” w Szczecinie, ówcześnie jednym z największych producentów odzieży dżinsowej w Polsce. Od początku lat siedemdziesiątych rozpoczął karierę dziennikarską w „Głosie Szczecińskim”, gdzie pisał artykuły na tematy związane z modą i trendami. Ze szczecińską gazetą związany przez prawie 30 lat, przez pewien czas był kierownikiem działu kultury. Współtworzył miesięcznik pedagogiczny „Dialogi”, którego był redaktorem naczelnym. Zmarł 12 XII 2024.

Grzegorz Jerzak (1977–2024) – kontrabasista, absolwent Szkoły Muzycznej im. Tadeusza Szeligowskiego w Lublinie. Przez wiele lat związany z Teatrem Muzycznym w Lublinie, a także Filharmonią Świętokrzyską im. Oskara Kolberga w Kielcach, gdzie pełnił funkcję inspektora. Współpracował także z Buską Orkiestrą Zdrojową. Był członkiem m.in. orkiestr symfonicznych Cantate Deo czy Singonia Ambabile. Występował również w chórze i orkiestrze Opery Wrocławskiej. Zmarł 12 XII 2024.

Kazimierz Żołnierek (1947–2024) – górnik, organizator strajków w kopalni, działacz „Solidarności”, represjonowany w stanie wojennym. Ukończył Zasadniczą Szkołę Zawodową w Wałbrzychu, w latach 1965–1992 górnik w KWK Thorez w Wałbrzychu. W czerwcu 1976 i w grudniu 1978 roku organizator strajków w kopalni. 27 sierpnia w szybie Chwalibóg KWK Thorez zainicjował strajk wspierający gdańskich stoczniowców. Był to wówczas pierwszy strajk w branży górniczej. W ślad za Chwalibogiem poszli górnicy szybu Julia tej samej kopalni, a następnie inne kopalnie dolnośląskiego zagłębia oraz kopalnie z Górnego Śląska. Od września 1980 roku w „Solidarności”, współorganizator Komitetu Założycielskiego, następnie członek KZ NSZZ „Solidarność” KWK Thorez. W latach 1980–1981 kolporter prasy związkowej, m.in. „Biuletynu Informacyjnego MKZ Województwa Wałbrzyskiego”, „Niezależnego Słowa” i „Tygodnika Solidarność”. Po wprowadzeniu stanu wojennego w dniach 14 i 15 grudnia 1981 roku uczestnik strajku w KWK Thorez i członek komitetu strajkowego. Aresztowany 17 grudnia, w lutym 1982 roku wyrokiem Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu uniewinniony. W latach 1982–1989 kolporter wydawnictw podziemnych w kopalni, m.in. „Z Dnia na Dzień”, „Solidarności Walczącej”, „Niezależnego Słowa”, „Tygodnika Mazowsze”, ulotek i druków okolicznościowych. W latach 1984–1985 członek Komitetu Pomocy Więzionym i ich Rodzinom w Wałbrzychu, współorganizator Mszy św. za Ojczyznę w wałbrzyskich kościołach św. Józefa Robotnika, św. Aniołów Stróżów i św. Franciszka z Asyżu. W latach 1987–1989 członek nieformalnej grupy związanej z Krzysztofem Bedką, działającej w KWK Thorez i Victoria. W 1989 roku członek Komitetu Założycielskiego reaktywowanej „Solidarności” w KWK Thorez. W 1982 roku rozpracowywany przez Wydział V WW MO w Wałbrzychu. Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Semper Fidelis oraz Krzyżem Wolności i Solidarności. Zasłabł podczas uroczystości związanych z 43. Rocznicą wprowadzenia stanu wojennego. Zmarł 13 XII 2024.

Halina Lercher (1951–2024) – aktorka teatralna i filmowa żydowskiego pochodzenia. W latach 1971–1980 aktorka Teatru Żydowskiego w Warszawie. W 1980 roku wyemigrowała do Danii i zamieszkała w Kopenhadze. Zagrała epizodyczne role w filmach Pani Bovary to ja, Dybuk, Gwiazdy na dachu i Komedianci, a także w serialu Dom. Na deskach Teatru Żydowskiego zagrała w kilkunastu spektaklach. Była córką aktora Hermana Lerchera. Zmarła 13 XII 2024.

Jacek Krawczewski (1975–2024) – dziennikarz, menedżer związany z rynkiem medialnym. Był menedżerem produktu w Ringier Axel Springer Polska oraz w Wirtualnej Polsce, gdzie kierował działem rozrywki, a wcześniej stroną główną o2. Był również zaangażowany w tworzenie „Dziennika Bałtyckiego” i dziennika „Metropol”. Jego doświadczenie obejmowało także pracę w stacjach radiowych, takich jak Radio S, Radio RMI i Radio Koszalin. W marcu 2024 roku objął stanowisko szefa portalu Polskieradio24.pl, gdzie planował wprowadzić zmiany mające na celu ograniczenie treści politycznych. Zmarł 13 XII 2024.

Artur Wójcik (1976–2024) – trener siatkówki młodzieżowej. Pod jego opieką rozwijały się przyszłe gwiazdy, zdobywając siedem medali Mistrzostw Polski. Prowadził także młodzieżowe reprezentacje Polski, osiągając sukcesy na arenie międzynarodowej. W 2023 roku współtworzył sekcję siatkówki w klubie Varsovia Warszawa i prowadził drużynę seniorek AZS AWF Warszawa. Pracował m.in. w MOSie Wola Warszawa i UKS Atenie Warszawa. Zmarł 14 XII 2024.

Jacek Łukaszewski (1950–2024) – aktor teatralny i filmowy. Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie. Wystąpił w wielu produkcjach filmowych i teatralnych. Wcielił się w leciwego górala w filmie Biała odwaga, należał także do obsady Obywatela Jonesa Agnieszki Holland, był starszym Mirkiem Lechem w filmie Solar voyage. W krótkometrażowej Opiekunce zagrał pana Jacka, a w serialu Ślad odtworzył postać Arnolda Czyżewskiego, dziadka Anny Borkowskiej, zaś przed laty w Ucieczce z Bornholm wcielił się w postać Jana Suziny. Zmarł 14 XII 2024.

Sławomir Szczepan Marczewski (1950–2024) – polityk, samorządowiec, lekarz, poseł na Sejm II kadencji. Absolwent Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Białymstoku, odjął praktykę lekarską, został m.in. kierownikiem Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej „Rodzina” w Końskich. W latach 1993–1997 poseł na Sejm wybrany z list SLD w okręgu kieleckim, w latach 1998–2018 radny sejmiku świętokrzyskiego wybierany na cztery kolejne kadencje. W 2018 roku wybrany na radnego w Końskich, jednak zrezygnował z objęcia mandatu. Odznaczony Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi. Zmarł 15 XII 2024.

Janusz Gazda (1934–2024) – krytyk filmowy, konsultant i kierownik literacki w zespołach filmowych „Perspektywa” i „Rondo”, a także w TVP. Absolwent Wydziału Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego, studiował też w Łodzi reżyserię. Zamieszczał swoje recenzje m.in. w „Na przełaj”, „Itd.”, Głosie Pracy”, tygodniku „Film” i miesięczniku „Kino”, a także w „Kwartalniku Filmowym”. Współzałożyciel i redaktor naczelny miesięcznika „Kultura Filmowa”. W latach 1973–1979 szef redakcji filmów fabularnych w TVP, pomysłodawca powstania kultowego serialu Dom. W latach osiemdziesiątych konsultant scenariuszowy w zespole „Perspektywa”, potem kierownik literacki „Ronda”. W latach dziewięćdziesiątych wrócił do TVP, gdzie pod jego okiem powstawały takie tytuły, jak: Spokój Krzysztofa Kieślowskiego, Coś za coś Agnieszki Holland, Yesterday i Kochankowie mojej mamy Radosława Piwowarskiego. Jako kierownik literacki sprawował opiekę nad serialami Daleko od szosy, Dyrektorzy oraz Polskie drogi i Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy. Od strony redakcyjnej współpracował z twórcami seriali Klan i Plebania. Zmarł 17 XII 2024.

Ewelina Ślotała (1989–2024) – pisarka, modelka, projektantka wnętrz. Autorka trzech bestselerowych powieści Kochanki Konstancina, Rozwódki Konstancina, Matki Konstancina, opisujących ciemną stronę życia kobiet związanych z bogatymi biznesmenami. Prywatnie była partnerka piłkarza Jakuba Rzeźniczaka, wychowywała samotnie syna Martina. Zmarła 17 XII 2024.

Stanisław Cieślak (1943–2024) – puzonista i pianista jazzowy, grał klasykę, jazz nowoczesny, dixieland i muzykę pop. Przygodę z muzyką rozpoczął w czasach nauki w Liceum Muzycznym w Łodzi jako puzonista i pianista jazzowy, grał m.in. w zespole Tiger Rag. Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie. Grał wówczas m.in. w zespole Fistulatores et Tubicinatores Varsovienses, a po przeprowadzce na Wybrzeże został członkiem formacji Jazz Players. W Gdańsku założył zespół Soul Brothers, z którym po raz pierwszy pojechał na festiwal Jazz nad Odrą, gdzie w 1966 roku został uznany za najlepszego instrumentalistę konkursu. W roku 1967 pod tym samym szyldem, ale grając w trio i w innym składzie, zdobył II nagrodę konkursu jazzowego w Zurychu. W 1969 roku koncertował z grupą perkusisty Władysława Jagiełły w Szwecji. W pierwszej połowie lat siedemdziesiątych współpracował z: Big Bandem „Stodoła”, z Orkiestrą Polskiego Radia i Telewizji Studio S1 pod dyrekcją Andrzeja Trzaskowskiego, ze Studiem Jazzowym Polskiego Radia pod kierownictwem Jana „Ptaszyna” Wróblewskiego , a także z Ewą Bem, Novi Singers, Bemibemem oraz z zespołami: Janusza Muniaka, Zbigniewa Namysłowskiego i Tomasza Stańki. W 1976 roku wyjechał na stałe w Szwecji, gdzie został rezydentem w nieistniejącym już klubie Bolaget i grał wyłącznie własną autorską muzykę. Zmarł 18 XII 2024.

Andrzej Samolewicz (1949–2024) – himalaista i taternik, wziął udział w pamiętnej akcji ratunkowej w Hindukuszu w 1976 roku, na podstawie której powstał film dokumentalny. Członek Krakowskiego Akademickiego Klubu Alpinistycznego, a następnie Krakowskiego Klubu Wysokogórskiego, przez 55 lat zawodowo wspinał się po szczytach na całym świecie. Zdobył takie szczyty jak m.in. Naga Parbat, Chan Tengrii, Denali, Szczyt Korżeniewskiej, czy Kiszmi-chan, należącego do pasma górskiego Hindukusz w Afganistanie. Uczestniczył w akcji ratunkowej, kiedy to uczestnicy baskijskiej wyprawy Expedición Navarra Gerardo Plaza, Leandro Arbeloa, Gregorio Ariz i lekarka Trini Cornellana utknęli w jednej z przepaści tamtejszego pasma górskiego. Część z nich została ocalona przez przebywających pod Kimszi-chanem (6755 m n.p.m.) członków Krakowskiego Akademickiego Klubu Alpinistycznego. Zmarł 19 XII 2024.

Janusz Szkutnik (1955–2024) – działacz polityczny, historyk i antykwariusz. Absolwent Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie. W latach 1977–1981 współpracownik KSS KOR, związany ze środowiskiem „Robotnika”. Współpracownik Rzeszowskiego Komitetu Samoobrony Chłopskiej i redaktor niezależnej „Wsi Rzeszowskiej” (1978–1980). Od jesieni 1980 współorganizował koła „Solidarności Wiejskiej” na terenie województwa rzeszowskiego, pracując w latach 1980–1981 w Wojewódzkim Komitecie Założycielskim „Solidarności Wiejskiej”, a po połączeniu niezależnych związków chłopskich – NSZZ RI „Solidarność”. Internowany w stanie wojennym w podrzeszowskim Załężu, gdzie podjął m.in. protest głodowy. Po opuszczeniu ośrodka odosobnienia we wrześniu 1982 roku rozpoczął działalność w strukturach rzeszowskiej opozycji. Współtwórca i działacz Solidarności Walczącej, Rzeszowskiego Komitetu Oporu Rolników (1983–1989) oraz Niezależnego Ruchu Ludowego „Solidarność”, współredagował podziemną „Galicję” (SW), „Wieś Rzeszowską” (RzKOR), „Informator Rzeszowski” oraz „Solidarność Zwycięży” (SW), współtworząc także m.in. rzeszowskie Radio „Solidarności Walczącej”. Wielokrotnie represjonowany, w 1985 roku trafił do więzienia (zwolniony na mocy amnestii w 1986 roku). W roku 1989 przeciwnik Okrągłego Stołu, współtworzył PSL „Solidarność”. Do 1991 roku członek Zarządu Regionu Rzeszowskiego, wywodzącej się z „Solidarności Walczącej” Partii Wolności. W latach 1991–1986 działał w Partii Chrześcijańskich Demokratów, potem należał do Porozumienia Polskich Chrześcijańskich Demokratów. Od 2005 roku działacz Stronnictwa Ludowego „Ojcowizna”. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Solidarności Walczącej i Krzyżem Wolności i Solidarności. Zmarł 19 XII 2024.

Andrzej Witkowski ps. „Rip” (1930–2024) – harcerz Szarych Szeregów, służył podczas Powstania Warszawskiego, po wojnie lekarz ortopeda. W konspiracji niepodległościowej od listopada 1942 roku. Przysięgę w Szarych Szeregach złożył przed phm. Andrzejem Makólskim ps. „Mały Jędrek”. Szkolenia prowadzone przez instruktorów harcerskich odbywały się w piwnicach domów, w parku ,,Promyka”, w parku na Bielanach oraz w okolicznych lasach. W czasie powstania służył w II Obwodzie „Żywiciela” na Żoliborzu. Od 1 sierpnia do 28 września 1944 roku pełnił funkcję łącznika w swojej dzielnicy, a także uczestniczył w wyprawie kanałami z amunicją na trasie: Żoliborz – Stare Miasto – powrót kanałami na Żoliborz. Po powstaniu trafił z cywilami do obozu w Pruszkowie. Jako kombatant należał do opolskiego środowiska Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Utrzymywał kontakt z Opolskim Hufcem Harcerzy im. Szarych Szeregów Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Warszawskim Krzyżem Powstańczym, Krzyżem Armii Krajowej, Odznaką Pamiątkową Akcji „Burza”, Odznaką „Kolumbowie Rocznik 20”. Zmarł 19 XII 2024.

Jerzy Martynów (1956–2024) – malarz, rzeźbiarz, architekt. Edukację artystyczną rozpoczął w Liceum Sztuk Plastycznych w Tarnowie, absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie uzyskał dyplom w 1985 roku. Po studiach osiedlił się na stałe w Tarnowie, gdzie przez wiele lat prowadził działalność artystyczną, organizując wystawy i angażując się w życie lokalnego środowiska artystycznego. Był artystą wszechstronnym, tworzył w różnych technikach – malował olejno, akwarelą, akrylem, tworzył także rzeźby i małe formy architektoniczne. Miał na swoim koncie ponad 50 wystaw indywidualnych i udział w ponad 200 wystawach zbiorowych, prezentując swoje prace nie tylko w Polsce, ale także za granicą, w takich krajach jak: Francja, Dania, Niemcy, Kanada, Japonia i Chiny. Zmarł 20 XII 2024.

Ks. prof. Adam Kubiś (1928–2024) – duchowny katolicki, profesor nauk teologicznych, infułat, rektor Papieskiej Akademii Teologicznej w latach 1992–1998. Po maturze studiował matematykę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, której nie skończył, bo wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Krakowie. Święcenia kapłańskie przyjął w 1958 roku pracował jako wikariusz w Trzemeśni, Wadowicach i Oświęcimiu. W 1967 roku uzyskał doktorat na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie. Jego praca doktorska zyskała międzynarodowy rozgłos. Kolejny rok spędził na stypendium habilitacyjnym na Uniwersytecie Lowańskim w Belgii. W latach 1968–1999 nieprzerwanie pracował na Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie. Był przez sześć lat jej rektorem i przez trzy kadencje prorektorem. W 1986 roku otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego. Prowadził procesy beatyfikacyjne św. Urszuli Ledóchowskiej, i bł. Jana Beyzyma. Przyczynił się do odzyskania wielu budynków kościelnych przy ul. Kanoniczej oraz rękopisów i dzieł. Jego dorobek naukowy liczy ponad 300 tytułów, inicjator założenia czasopisma Analectta Cracoviensa, którego był przez wiele lat redaktorem naczelnym. Przez wiele lat był bliskim współpracownikiem metropolitów krakowskich kard. Karola Wojtyły i kard. Franciszka Macharskiego. Uhonorowany nagrodą naukową im. Włodzimierza Pietrzaka, medalem Bene Merenti im. św. Jadwigi Królowej złoty, medalem św. Jana Pawła II za zasługi dla Archidiecezji Krakowskiej i tytułem doktora honoris causa Uniwersytetu Ruhry w Bochum. Zmarł 21 XII 2024.

Ppor. Alfons Trocki (1921–2024) – żołnierz 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej gen. Stanisława Sosabowskiego. Podczas II wojny światowej siłą wcielono go do wojsk niemieckich. Został ranny na froncie wschodnim. Po wyleczeniu skierowano go do walk w Belgii i Francji. Tam podjął ryzykowną decyzję o dezercji i przyłączeniu się do aliantów. Przeszedł szkolenie spadochronowe w Szkocji i szykował się do akcji z brygadą gen. Stanisława Sosabowskiego. Ostatecznie, w związku ze zmianą planów bojowych, dotrwał bezpiecznie do kapitulacji nazistów i brał potem udział w alianckiej okupacji Niemiec. Na wniosek ministra obrony narodowej w wieku 103 lat otrzymał awans na pierwszy stopień oficerski. Awans na podporucznika odebrał w swoim domu w Rumi, gdzie mieszkał z rodziną, z rąk szefa Oddziału Personalnego Centralnego Wojskowego Centrum Rekrutacji oraz przedstawicieli Wojskowego Centrum Rekrutacji w Gdyni. Zmarł 21 XII 2024.

Paweł Grabczyk (1979–2024) – kaskader i aktor znany z takich seriali i filmów, jak m.in.: Klan, M jak miłość, Czas honoru, Psy 3. W imię zasad, Stulecie Winnych, Kurier, Bogowie, Jack Strong, Pokłosie, Janosik. Historia prawdziwa, czy Glina. Jego zadaniem na planach filmowych było wykonywanie niebezpiecznych scen kaskaderskich, które wymagały dużej odwagi, precyzji i profesjonalizmu. Pojawiał się także na ekranie jako aktor drugoplanowy w takich serialach, jak: Klan, M jak miłość czy Czas honoru. Był także trenerem akrobatyki sportowej i zawodnikiem Klubu DKS Targówek. Zdobywca tytułów Mistrza Polski w latach 1997, 1999 i 2003. Występował także na arenie międzynarodowej, zdobywając IV miejsce na Mistrzostwach Świata w Mińsku w 1998 roku. Po zakończeniu kariery sportowej pracował przez 15 lat w Teatrze Studio Buffo.Zmarł 22 XII 2024.

Jan Wojciech Krzyszczak (1942–2024) – aktor teatralny i filmowy, reżyser, założyciel i dyrektor Teatru Kameralnego w Lublinie. W 1976 roku zdał eksternistyczny egzamin dla aktorów dramatu. Absolwent Studium Teatralnego MKiS w Warszawie. Występował m.in. w Teatrze im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim, w Teatrze im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku, w Teatrze Polskim w Szczecinie oraz w Teatrze Współczesnym we Wrocławiu. Przez wiele lat był członkiem zespołu Teatru im. Juliusza Osterwy w Lublinie. W 1968 roku podjął współpracę z Wojewódzką Agencją Artystyczną „Estrada” poprzez działalność Teatru Jednego Aktora, którego był założycielem oraz reżyserem i aktorem. Był także aktorem filmowym, można go było zobaczyć m.in. w serialach: Tajemnica Enigmy w reżyserii Romana Wionczka i Na kłopoty… Bednarski w reżyserii Pawła Pitery oraz w filmie Chopin. Pragnienie miłości w reżyserii Jerzego Antczaka. Działacz okresu „Solidarności”, współzałożyciel NSZZ „Solidarność” w Teatrze im. Juliusza Osterwy w Lublinie, dwukrotnie wybierany na przewodniczącego komisji zakładowej. Członek komisji kultury NSZZ „Solidarność” w Lublinie. Wieloletni działacz Związku Artystów Scen Polskich, od 2017 roku przewodniczący Zarządu Oddziału ZASP – Stowarzyszenie w Lublinie. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi oraz Srebrnym i Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, Medalem XXV-lecia „Solidarności” za działalność w związku, a także Medalem 700-lecia miasta Lublin za działalność Teatru Kameralnego w Lublinie, Medalem „Zasłużony dla miasta Lublin”, Odznaką Honorową „Zasłużony dla Województwa Lubelskiego” i Medalem Prezydenta Lublina. Zmarł 23 XII 2024.

Mieczysław Kolasa (1923–2024) – piłkarz grający na pozycji pomocnika i trener piłkarski, najdłużej żyjący zdobywca mistrzostwa Polski z Cracovią w 1948 roku. Wychowanek KS Prokocim Kraków, w latach 1947–1957 zawodnik Cracovii, z którą zdobył mistrzostwo Polski, rok później wicemistrzostwo, a w 1952 roku brązowy medal mistrzostw Polski. Rozegrał 211 meczów, zdobywając 28 bramek dla klubu (w tym 86 meczów i 3 gole w I lidze). W latach 1958–1960 występował w klubie Wieliczanka Wieliczka, będąc grającym trenerem zespołu. W 1970 roku uzyskał uprawnienia trenera I klasy. Od 1 lutego 1978 do 17 października 1978 roku trener Cracovii. Trenował również piłkarzy KS Prokocim Kraków oraz KS Kabel Kraków. Przez 40 lat pracował jako starszy mistrz narzędziowy w Zakładach Budowy Maszyn i Aparatury w Krakowie. Od 1999 roku członek Rady Seniorów Klubu Sportowego Cracovia. Odznaczony m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi, Odznaką Honorową „Honoris Gratia” oraz odznaczeniami przyznanymi przez Cracovię, takimi jak Cracovia Restituta, Merenti KS Cracovia i medalami wybitymi z okazji jubileuszu klubu. Zmarł 23 XII 2024.

Wacław Gluth-Nowowiejski ps. „Wacek”, „Wiwer” (1926–2024) – dziennikarz, publicysta, pisarz, varsvianista, dowódca drużyny w zgrupowaniu „Żmija” Armii Krajowej w Powstaniu Warszawskim, cudem ocalały z Rzezi Marymontu, ostatni robinson warszawski. Przed wybuchem wojny zdał do Gimnazjum Stefana Batorego w warszawie, w 1944 roku w ramach tajnego nauczania zdał maturę w Liceum im. Stanisława Staszica w Warszawie. Podczas Powstania Warszawskiego w stopniu kaprala podchorążego dowodził drużyną zgrupowania „Żmija” na Żoliborzu. Jako jeden z dwóch rannych ocalał z masakry urządzonej przez Niemców w powstańczym punkcie sanitarnym przy ul. Rajszewskiej 12. Po wojnie podjął studia na Uniwersytecie Warszawskim. W 1948 roku aresztowany, a następnie po pokazowym procesie skazany na osiem lat więzienia za nielegalne posiadanie broni i przynależność do Armii Krajowej, zwolniony po amnestii w 1953 roku. Był dziennikarzem w redakcjach „Dziś i Jutro”, „Za i Przeciw” i „Kurier Polski”, redaktorem naczelnym wydawnictw książkowych „Epoki”, autorem wielu publikacji na temat Warszawy w latach okupacji. W 1983 roku wspomagał realizację filmu dokumentalnego Sceny z powstania warszawskiego. W latach 1999–2001 redaktor naczelny „Biuletynu Informacyjnego” – organu prasowego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Członek Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, prezes Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej „Żywiciel” i Miłośników Ich Tradycji. Odznaczony Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości. Zmarł 23 XII 2024.

Jerzy Andrzej Ringwelski (1951–2024) – trener piłki ręcznej, zdobywca tytułu mistrza Polski z żeńskim zespołem Startu Elbląg. Absolwent Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku. W młodości grał w piłkę ręczną w klubie MKS Borowiak Czersk. W latach 1976–1977 asystent trenera seniorskiej drużyny kobiecej Startu Lublin. W tej roli wywalczył kolejno awans do II ligi (1976) i I ligi (1977). Od 1978 roku prowadził w elbląskim klubie juniorki młodsze. W 1992 i 1993 roku zdobył z Truso Elbląg mistrzostwo Polski juniorek. W latach 1993–1996 prowadził seniorską drużynę Startu i sięgnął z nią po mistrzostwo Polski i Puchar Polski w 1994 roku oraz brązowy medal mistrzostw Polski w 1995 roku. Następnie zajął się w klubie trenowaniem juniorek i prowadził go do 2002 roku. W tym czasie wywalczył dwa brązowe medale mistrzostw Polski (1999, 2000) oraz Puchar Polski (1999). W kolejnych latach pracował w juniorskim klubie MKS Truso Elbląg, w 2009 roku zdobył z nim wicemistrzostwo Polski, a w 2010 roku mistrzostwo Polski juniorek. Laureat Diamentowej Odznaki Związku Piłki Ręcznej w Polsce, w 50. plebiscycie Gazety Olsztyńskiej i Dziennika Elbląskiego na najpopularniejszego sportowca Warmii i Mazur 2010 roku został wybrany trenerem roku. Zmarł 24 XII 2024.

Prof. Jan Skóra (1958–2024) – lekarz, specjalista chirurgii ogólnej i naczyniowej, ekspert w wykorzystywaniu komórek macierzystych i terapii genowej w medycynie regeneracyjnej oraz leczeniu krytycznego niedokrwienia kończyn. Absolwent Wydziału Lekarskiego wrocławskiej Akademii Medycznej (obecnie Uniwersytet Medyczny), przez całe zawodowe życie związany z tą uczelnią. Współzałożyciel oraz aktywny członek Polskiego Towarzystwa Flebologicznego, Polskiego Towarzystwa Chirurgii Naczyniowej oraz Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran. Jego dorobek naukowy obejmuje ponad 200 publikacji dotyczących schorzeń układu tętniczego, żylnego i limfatycznego. Jako pionier w Polsce wprowadził do leczenia ran terapię genową. Od ponad dwóch dekad szczególną uwagę poświęcał wczesnej diagnostyce i leczeniu miażdżycy tętnic szyjnych, tętniaków aorty brzusznej oraz miażdżycy tętnic obwodowych. Zmarł 25 XII 2024.

Janusz Garlicki (1936–2024) – lwowiak, lekarz ortopeda, wieloletni medyczny opiekun piłkarskiej reprezentacji Polski. W latach 1970–1982 lekarz kadry olimpijskiej i narodowej w piłce nożnej, współpracował z drużyną „Orłów Górskiego”, która zdobyła w tym czasie m.in. dwa medale olimpijskie (złoty w 1972 roku w Monachium i srebrny w 1976 roku w Montrealu) oraz dwukrotnie trzecie miejsce Mistrzostw Świata (w 1974 roku w Niemczech i 1982 roku w Hiszpanii). W 1986 roku wyjechał do Zjednoczonych Emiratów Arabskich i był lekarzem tamtejszej reprezentacji kraju w piłce nożnej. W roku 2021 otrzymał tytuł Członka Honorowego Polskiego Związku Piłki Nożnej. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem „Za zasługi dla ochrony zdrowia”, Złotą Odznaką „Za zasługi dla miasta stołecznego Warszawy” oraz Złotą Odznaką Przyjaciół Związku Harcerstwa Polskiego. Zmarł 26 XII 2024.

Mjr Czesław Chociej ps. „Chłopiec” (1928–2024) – ekonomista, przedwojenny harcerz, żołnierz Armii Krajowej, wieloletni prezes białostockiego okręgu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Do 1939 roku należał do Związku Harcerstwa Polskiego. Członek Związku Walki Zbrojnej, przemianowanego w 1942 roku na Armię Krajową. Służył na terenie Obwodu Sokółka, zajmował się m.in. przenoszeniem broni i pieniędzy dla ukrywających się w lasach partyzantów. Po wojnie absolwent Szkoły Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie (dzisiejsza SGH). Początkowo pracował jako nauczyciel w technikum ekonomicznym w Białymstoku, potem jako planista w Oddziale Wojewódzkim Narodowego Banku Polskiego w Białymstoku. Dwadzieścia lat pełnił funkcję dyrektora Oddziału Wojewódzkiego, a następnie Oddziału Okręgowego NBP w Białymstoku. Od 1962 roku członek Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, a od 28 listopada 2023 roku honorowy członek PTE. Od lipca do sierpnia 1989 roku prezes Zarządu Oddziału PTE w Białymstoku. W połowie lat dziewięćdziesiątych został prezesem Banku Wschodniego SA w Białymstoku. Ze stanowiska zrezygnował w kwietniu 2001 roku ze względu na wiek i stan zdrowia. Od 1989 roku działacz Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, w latach 2006–2012 wiceprezes, a potem prezes Zarządu Okręgu ŚZŻAK w Białymstoku. Zmarł 26 XII 2024.

Ks. prof. Jarosław Tomasz Michalski (1964–2024) – duchowny, pedagog, specjalista w zakresie pedagogiki religii i katechezy, związków pedagogiki i wychowania z filozofią hermeneutyczną, pedagogiki personalno-egzystencjalnej. Formację seminaryjną odbył w Wyższym Seminarium Duchownym „Hosianum” w Olsztynie, magisterium w zakresie teologii uzyskał na Wydziale Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, tam też uzyskał doktorat z teologii pastoralnej – katechetyki i pedagogiki religii. W 1995 roku otrzymał magisterium z pedagogiki na Wydziale Nauk Społecznych KUL. Drugi stopień naukowy doktora, tym razem nauk pedagogicznych w zakresie pedagogiki, uzyskał na Wydziale Nauk o Wychowaniu Papieskiego Uniwersytetu Salezjańskiego w Rzymie, a habilitację i tytuł naukowy profesora – na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. W latach 2005–2009 kierownik Katedry Filozofii i Socjologii Wychowania Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Od 2015 roku kierował Katedrą Filozofii Wychowania/Katedrą Filozofii i Socjologii Wychowania, pełnił obowiązki dyrektora Instytutu Nauk Pedagogicznych na Wydziale Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Współpracował też z Koszalińską Wyższą Szkołą Nauk Humanistycznych oraz z Wydziałem Nauk Humanistyczno-Społecznych Akademii Mazowieckiej w Płocku. Członek wielu towarzystw naukowych krajowych i zagranicznych m.in. Polskiego Towarzystwo Pedagogicznego, był też członkiem zarządu European Forum For Religious Education in Schools, członkiem Zespołu Pedagogiki Chrześcijańskiej Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN oraz zarządu Instituto di Sociologia del Educazione nella UPS – Università Pontificia Salesiana – Rzym. Należał do grona stypendystów Wydziału Teologii Uniwersytetu w Augsburgu, Austriacko-Amerykańskiego Stowarzyszenia w Wiedniu oraz National Foundation for Educational Research – University College w Londynie. Zmarł 27 XII 2024.

Prof. Paweł Murawa (1946–2024) – lekarz onkolog, chirurg onkologiczny, tworzył markę Wielkopolskiego Centrum Onkologii. Absolwent Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Zawodowo najdłużej związany z Wielkopolskim Centrum Onkologii. Przez 28 lat (1988–2016) aż do przejścia na emeryturę pełnił tam funkcję ordynatora Oddziału Chirurgii Onkologicznej, gdzie zrewolucjonizował podejście do leczenia pacjentów onkologicznych.Pełnił m.in. funkcję prezesa Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej (w latach 1998–2000 i 2002–2004). Jego imię nosi zielonogórska Fundacja Chirurgii i Onkologii Polskiej CHOP. Był także pierwszym przedstawicielem Polski w Europejskich Strukturach Chirurgii Onkologicznej oraz członkiem zarządu ESSO w latach 2004–2006. W jego długim dorobku naukowym są m.in. unikalne rozwiązania w chirurgii przełyku. Zmarł 29 XII 2024.

Kazimierz Galaś (1961–2024) – poeta, autor legendarnych tekstów dla zespołu „Dżem”. Z zespołem związany od szesnastego roku życia. Miał na swoim koncie teksty do utworów Ballada o dziwnym malarzu, Jesion, czy też największy przebój zespołu – Czerwony jak cegła. Jeden z jego tekstów, Tylko ty i ja, znalazł się na grobie Ryszarda Riedla, wieloletniego lidera zespołu „Dżem”. W połowie grudnia 2024 roku doznał wylewu i przebywał w szpitalu w śpiączce farmakologicznej. Zmarł 29 XII 2024.

Irena Brodzińska (1933–2024) – śpiewaczka operetkowa, tancerka, aktorka teatralna i filmowa. Kształciła się w Krakowie, m.in. w Szkole Baletowej Janiny Łukaszewicz i Maryli Stoszko (1945–1947). Jako tancerka debiutowała w wieku 15 lat w teatrze muzycznym w Lublinie, potem tańczyła na scenach krakowskich i poznańskich, m.in. tworząc duet ze Stanisławem Szymańskim. W 1953 roku zadebiutowała jako śpiewaczka w Teatrze Muzycznym w Łodzi. W latach 1954–1956 występowała w Operetce Śląskiej w Gliwicach. W 1957 roku przeniosła się z mężem do Szczecina i dołączyła do zespołu Operetki Szczecińskiej (od 1966 roku Państwowy Teatr Muzyczny). Na deskach tej sceny występowała do 1978 roku z roczną przerwą w sezonie 1960/1961, kiedy śpiewała w Łodzi. Była jedną z założycielek szczecińskiego Stowarzyszenia Miłośników Opery i Operetki. Zagrała w dwóch filmach: Sprawa do załatwienia i Irena do domu. Odznaczona Odznaką Honorową Gryfa Pomorskiego, Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”, Złotą Honorową Odznaką Towarzystwa Przyjaciół Szczecina, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem za Zasługi dla Miasta Szczecina, Krzyżem Zasługi Królewskiego Orderu św. Stanisława Biskupa Męczennika, Statuetką 40-lecia Opery i Operetki, uhonorowana nagrodą marszałka województwa zachodniopomorskiego „Pro Arte” oraz trzykrotnie nagrodą Bursztynowego Pierścienia. Zmarła 30 XII 2024.

Mateusz „Tiger Bonzo” Kupiec (1989–2024) – youtuber, znany w internetowym środowisku jako „Tiger Bonzo”. Zyskał rozgłos dzięki swoim kontrowersyjnym i wyrazistym filmom na YouTube. rozpoczął swoją przygodę z pseudonimem „Tiger101189”. Szybko zwrócił na siebie uwagę dzięki charakterystycznemu przekręcaniu słów i wadzie wymowy. Jego wczesne działania w sieci spotkały się z krytyką, na którą Kupiec reagował z nieukrywanym zaangażowaniem. Zwracał się do hejterów m.in., że zablokuje im płyty główne w komputerach, czym zyskał pseudonim „hacker Bonzo”. Wspólnie z żoną Małgorzatą, znaną jako „Kobra”, tworzył treści, które przyciągały uwagę coraz szerszej publiczności. Ich wspólne projekty, w tym kontrowersyjne piosenki hip-hopowe oraz próby „freestyle’u”, budziły mieszane reakcje, ale jednocześnie przyczyniały się do wzrostu ich popularności. Był aktywny nie tylko na YouTube, ale również na innych platformach społecznościowych, takich jak Instagram i Facebook. Zmarł 31 XII 2024.

Piotr Pytlakowski (1951–2024) – dziennikarz śledczy i scenarzysta, w latach 1997–2024 związany z tygodnikiem „Polityka”. Absolwent zaocznego zawodowego studium nauk politycznych dla dziennikarzy przy Instytucie Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Pracował m.in. w „Nowej Wsi”, „Przeglądzie Tygodniowym”, „Gazecie Wyborczej”, „Życiu Warszawy”, „Życiu”, a od 1997 roku związany był z tygodnikiem „Polityka”, gdzie zajmował się dziennikarstwem śledczym i problematyką kryminalną. Autor scenariuszy do filmów: W poszukiwaniu utraconych lat, Świadek koronny, Odwróceni, Wszystkie ręce umyte. Sprawa Barbary Blidy, Zbrodnie, które wstrząsnęły Polską, reżyser filmu Ścigany, autor komentarzy dziennikarskich do filmów: Alfabet mafii oraz Alfabet mafii. Dekada mafijnej Warszawy. Laureat nagrody Grand Press w kategorii „dziennikarstwo śledcze” oraz 27. Nagrody im. Jana Długosza za książkę Strefa niepamięci. Był związany z ruchem Obywatele RP. Zmarł 31 XII 2024.

Maria Bakka-Gierszanin (1922–2024) – aktorka teatralna, sporadycznie reżyser teatralna, rzadko występująca w filmie i telewizji. Zainteresowanie teatrem przejawiała już w szkole średniej, podczas okupacji uczestniczyła w konspiracyjnych zajęciach Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej, podczas których słuchała wykładów m.in. Jadwigi Turowicz, Zofii Małynicz, Juliusza Osterwy i Mariana Wyrzykowskiego, a jej kolegami byli Barbara Rachwalska i Andrzej Łapicki. Edukację przerwało Powstanie Warszawskie. Po wojnie rozpoczęła pracę w Studiu przy Teatrze Starym, gdzie występowali m.in. Andrzej Szczepkowski i Tadeusz Łomnicki. W lipcu 1945 roku zdała egzamin eksternistyczny i otrzymała dyplom. Po egzaminie zadebiutowała w objazdowym Teatrze Ziem Zachodnich, który powstał w Krakowie, jeżdżąc po wielu miastach i wsiach Polski. Na przełomie lat 1946/1947, zaangażowała się na stałe w Teatrze Miejskim im. Juliusza Słowackiego w Opolu, potem występowała w teatrach: Dramatycznym Marynarki Wojennej (Teatr Domu Marynarza) w Gdyni (1946–1947), Ziemi Lubuskiej im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim (1947–1948), Miejskim w Bydgoszczy (1948–1949), Polskim w Bielsku-Cieszynie (1949–1953), Dramatycznym w Poznaniu.^[W latach 1959–1983 pracowała w Teatrach Polskim i Współczesnym w Szczecinie. W swojej długoletniej pracy teatralnej brała udział w realizacjach teatralnych polskiej i światowej klasyki, grała role dramatyczne i komediowe, występowała czasem także w repertuarze kierowanym do dzieci i młodzieży. Po przejściu na emeryturę w 1984 roku grała gościnnie drobne role spektaklach aż do 2009 roku, kiedy to wystąpiła w głównej roli w przedstawieniu Dawno temu dziś . Trzykrotnie w swej karierze zagrała w Teatrze Telewizji, raz wystąpiła w filmie oraz była reżyserem trzech spektakli teatralnych. Odznaczona m.in. Złotą Odznaką Honorową Gryfa Zachodniopomorskiego oraz Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. 31 XII 2024.