Tajemnice ofiar Wezuwiusza

Naukowcy z Uniwersytetu Florenckiego, Uniwersytetu Harvarda, Instytutu Antropologii Ewolucyjnej im. Maxa Plancka przeanalizowali DNA osób, które zmarły będąc pogrzebanymi pod grubą warstwą popiołu jaka spadła na starożytne Pompeje w 79 r. n.e. Wyniki ich badań podważyły współczesne wyobrażenia na temat tożsamości ofiar tej tragedii.

Kim były ofiary erupcji Wezuwiusza?

Najsłynniejsza erupcja Wezuwiusza w historii miała miejsce w 79 r. n.e. Katastrofa ta doprowadziła do całkowitej destrukcji antycznych Pompejów. Wezuwiusza z 79 r. n.e. doprowadziła do zniszczenia Pompejów. Tętniące wcześniej życiem rzymskie miasto zostało przykryte kilkumetrową warstwą gorącego popiołu, które zakonserwowały ruiny miasta na blisko już 2 tysiące lat. Do tej pory w trakcie badań archeologicznych w tym miejscu odkryto 2 tysiące ciał ludzi.

Ciała zasypanych przez popiół mieszkańców Popiołu uległy naturalnemu rozkładowi, w wyniku czego w popiele pozostały puste przestrzenie, które archeolodzy wykorzystali do stworzenia gipsowych odlewów osób zmarłych w wyniku tej katastrofy.  Aktualnie 86 z takich odlewów przechodzi proces renowacji, co dało badaczom okazję do skrupulatnej analizy 14 z nich. W odlewach tych znajdowały się silnie rozfragmentaryzowane szczątki ludzkie.

Zespół wydobył te szczątki, a następnie w laboratorium poddał je analizie DNA. Badanie to pozwoliło na dokładne ustalenie jakiej płci była każda z tych 14 osób, jakie były powiązania genetyczne pomiędzy nimi, a także umożliwiło naukowcom prześledzenie ich pochodzenia. Co najbardziej interesująca, analiza ta w dużej mierze zanegowała wyniki wcześniejszych ustaleń, które opierały się wyłącznie na ogólnym wyglądzie fizycznym tych ludzi, pozycjach w jakich znajdowały się ich odlewy, a także ich lokalizacji, informuje portal „Arkeonews„.

„Nasza analiza wykazała jak nierzetelne mogą być interpretacja badawcze opierające się wyłącznie o ograniczone dowody, które na dodatek zostają przefiltrowane przez światopogląd badaczy z danego okresu” – stwierdził współautor badania David Caramelli z Uniwersytetu Florenckiego. Przykładowo za sprawą analizy DNA, które było wyodrębniane z fragmentów kości, naukowcom udało się ustalić, że dorosła osoba trzymająca dziecko, która do tej pory była uznawana za matkę, w rzeczywistości była mężczyzną bez żadnego pokrewieństwa biologicznego z maluchem.

Innym ciekawym przypadkiem potwierdzającym przewagę badań genetycznych nad interpretacją opierającą się wyłącznie na fizycznych, w wątły sposób zachowanych, pozostałościach. W jednym budynku, który archeolodzy nazwali jako Dom Złotej Bransolety, znajdowało się kilka szkieletów, które naukowcy sklasyfikowali jako przynależące do jednej całej rodziny. Jednak badanie DNA wykazało, iż osoby te nie były ze sobą spokrewnione, a oprócz tego wszyscy z nich byli mężczyznami.

Trzecim interesującym przykładem jest odlew gipsowy, który zgodnie z wcześniejszą błędną interpretacją zawierał szczątki dwóch kobiet obejmujących się w chwili śmierci. Badacze rozważali do tej pory trzy opcje na temat tożsamości tych dwóch osób. Wedle pierwszej z nich miały to być matka i córka, zgodnie z drugą dwie siostry, a wedle trzeciej definitywnie progresywistycznej dwie kochanki. Żadne z tych wyjaśnień nie było prawdziwe. W rzeczywistości te ofiary Wezuwiusza to kobieta i mężczyzna, którzy w momencie erupcji na moment przed śmiercią obejmowali się. Kobieta była w wieku od 14 do 19 lat, a mężczyzna miał 22 lata.

„W trakcie badania udało nam się obalić lub podważyć niektóre z wcześniejszych interpretacji, które powstały na podstawie wzajemnego położenia tych osób” – powiedziała Alissa Mittnik z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej im. Maxa Plancka w Niemczech. Analiza DNA wykazała również, iż Pompejańczycy mieli różnorodne pochodzenie genetyczne. Naukowcy odkryli, iż ich przodkowie pochodzili od relatywnie niedawnych, w stosunku do I wieku n.e., imigrantów ze wschodniego regionu Morza Śródziemnego. Zdaniem archeologów odkrycie to podkreśla kosmopolityczny charakter Imperium Rzymskiego. Badacze ujawnili, że starożytni mieszkańcy Pompejów pochodzili od społeczności zamieszkujących tereny dzisiejszej wschodniej Turcji, Sardynii, Libanu oraz Włoch, a także od innych ludów z basenu wschodniego Morza Śródziemnego i Północnej Afryki. Wyniki badania naukowców opublikowano w czasopiśmie naukowym „Current Biology”.

Oprac. Marcin Jarzębski