PLCK G308.3-20.2 – niezwykła gromada galaktyk
Astronomowie za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a uchwycili gromadę galaktyk oznaczoną jako PLCK G308.3-20.2.
Jak tłumaczą naukowcy z NASA, zdjęcie z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a przedstawia masywną gromadę galaktyk świecącą jasno w ciemności. Struktura o niezwykłym rozmiarze nosi nazwę PLCK G308.3-20.2.
Gromady galaktyk mogą zawierać tysiące galaktyk połączonych ze sobą grawitacyjnie. Badacze do pewnego czasu uważali je za największe struktury we Wszechświecie – do czasu, gdy w latach 80. zastąpiły je odkryte supergromady. Te masywne formacje zazwyczaj zawierają dziesiątki gromad i grup galaktyk i rozciągają się na setki milionów lat świetlnych. Jednak obie te niezwykłe struktury odróżnia jedna ważna rzecz – supergromady nie są utrzymywane razem przez grawitację, więc gromady galaktyk nadal zachowują tytuł największych struktur we Wszechświecie związanych przez siłę powszechnego ciążenia.
Jedną z najbardziej interesujących cech gromad galaktyk jest to, co przenika przestrzeń między galaktykami składowymi – ośrodek wewnątrzgromadny (ICM). Wysokie temperatury są wytwarzane w tych przestrzeniach przez mniejsze struktury tworzące się wewnątrz gromady. Powoduje to, że ICM składa się z plazmy – zwykłej materii w stanie przegrzanym. Większość świecącej materii w gromadzie znajduje się właśnie w ośrodku, który jest bardzo jasny w promieniowaniu rentgenowskim. Jednak większość masy w gromadzie galaktyk ma postać nieświecących ciemnych ciał. W przeciwieństwie do plazmy, ciemna materia nie składa się ze zwykłej materii, takiej jak protony, neutrony i elektrony. Naukowcy zakładają, że stanowi ona 80 proc. masy Wszechświata, ale nigdy nie została bezpośrednio zaobserwowana.
Zdjęcie zostało wykonane przez Hubble’s Advanced Camera for Surveys i Wide Field Camera 3 w ramach programu obserwacyjnego o nazwie RELICS (Reionisation Lensing Cluster Survey). RELICS zobrazował 41 masywnych gromad galaktyk, aby znaleźć najjaśniejsze odległe galaktyki, które zostaną zbadane przez Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba.
Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.
Emil Gołoś
