Miosurnia diurna
Fot. Zheng Qiuyang.

Prehistoryczna sowa żyjąca za dnia. Niezwykłe znalezisko w Chinach

Wyjątkowy dobrze zachowany skamieniały szkielet wymarłego gatunku sowy sprzed 6 mln lat został odkryty na skraju Wyżyny Tybetańskiej, na obszarze Basenu Linxia w prowincji Gansu w Chińskiej Republice Ludowej. Unikatowe skamieniałości w doskonałym stanie znajdowały się około 2100 metrów n.p.m. Gatunek tego ptaka został nazwany jako Miosurnia diurna.

Nowy nieznany wcześniej gatunek dziennych sów został zidentyfikowany na podstawie skamieliny odkrytej na skraju Wyżyny Tybetańskiej w Chinach. Znalezisko to dostarcza informacji na temat tego jak dzienne ptaki wyewoluowały w głównie nocne gatunki. Większość żyjących obecnie sów jest nocna. To, iż w przeciwieństwie do większości współczesnych sów, ten gatunek sowy sprzed 6 mln lat był aktywny w ciągu dnia, a nie w nocy, wiemy ze szczegółowej analizy skamieniałych kości oczodołów szkieletu odkrytego osobnika tego gatunku.  Analiza ta została przeprowadzone przez naukowców z Chińskiej Akademii Nauk.

Badanie opublikowane w czasopiśmie PNAS śledzi historię „odwrócenia ewolucji” w jednej z największych żyjących grup sów i przedstawia „pierwsze kopalne dowody na dzienne zachowanie” wśród tych ptaków. Badania te koncertowały się na dobrze zachowanym szkielecie osobnika sowy z formacji Ma Liushu, znajdującej się w północnych Chinach. Skamielina mierzy około 30 cm długości od łapek aż po do głowę. Gatunek ten został nazwany: Miosurnia diurna. Szacuje się, że ta dzienna sowa żyła w okresie od 6 do 10 milionów lat i jest spokrewniona ze współczesnymi gatunkami dziennymi sów, takimi jak pójdźka ziemna i sowy jarzębatej. Wymarły gatunek sowy należy do kladu Surniini, który obejmuje większość żyjących obecnie gatunków sów dziennych.

Naukowcy nazwali gatunek „Miosurnia diurna” – nawiązując w ten sposób do jej żyjącego krewnego: żyjącej za dnia sowy jarzębatej (Surnia ulula). Naukowcy nazwali gatunek Miosurnia diurna w odniesieniu do jego bliskiego żyjącego krewnego, dziennej sowy jastrzębia północnego (Surnia ulula), informuje portal „Arkeonews„.

Porównanie kości pierścienia twardówkowego mioceńskiej Miosurnia diurna z 55 gadami i 360 ptakami, w tym wieloma sowami, wykazało, że oczy tego starożytnego ptaka były mniej otwarte na światło i umożliwiały mu wyraźne widzenie w ciągu dnia. Pierścień twardówkowy to małe kości, które tworzą pierścień wokół źrenicy i tęczówki w zewnętrznym obszarze oka. Zwierzęta nocne generalnie potrzebują większych oczu i większych źrenic, aby mogły widzieć dobrze w warunkach słabego oświetlenia, podczas gdy zwierzęta dzienne mają mniejsze oczy i źrenice.

Chociaż, co nie stanowi zaskoczenia, w odkrytej skamielinie Miosurnia diurna miękkie części oka uległy rozkładowi dawno temu, to pozostały po nich małe trapezoidalne kości pierścienia twardówkowego przypadkowo zapadnięte w oczodołach sowy. W skamielinie Miosurnia diurna miękkie części oka uległy rozkładowi dawno temu, pozostawiając małe trapezoidalne twardówki przypadkowo zapadnięte w oczodole sowy. „Te niesamowite zachowanie kości oka w tej skamieniałej czaszce pozwalają nam zobaczyć, że ta sowa prowadziła dzienny, a nie nocy tryb życia” – powiedział dr LI, pierwszy autor badania. Odkryty w Chinach wymarły gatunek jest pierwszym znanym przykładem paleontologicznego zapisy prehistorycznej sowy, która była „dzienna” lub aktywna w ciągu dnia.

Marcin Jarzębski

SUBSKRYBUJ „GAZETĘ NA NIEDZIELĘ” Oferta ograniczona: subskrypcja bezpłatna do 30.04.2025.

Strona wykorzystuje pliki cookie w celach użytkowych oraz do monitorowania ruchu. Przeczytaj regulamin serwisu.

Zgadzam się