Reflexions na Niedzielę. Karol Nawrocki i medialna dezinformacja
Swoimi refleksjami z Czytelnikami Gazety na Niedzielę dzieli się mieszkający wśród nas dziennikarz Nathaniel Garstecka. Refleksje o Polsce i Polakach, zdziwienia i fascynacje. Tekst publikujemy w językach francuskim i polskim.
Réflexions d’un dimanche
Karol Nawrocki et la désinformation médiatique
Le candidat conservateur soutenu par le PiS a remporté l’élection présidentielle polonaise de 2025, à l’issue d’une campagne qui restera dans les mémoires tant elle a été longue, intense et brutale. La scène politique et médiatique est pourtant loin de s’être apaisée. Les commentateurs étrangers continuent à véhiculer de la désinformation. Parfois involontairement, souvent à dessein.
Les médias français ne se sont pas intéressés du tout à la campagne présidentielle polonaise. Même quand on s’approchait de l’échéance du premier tour, il était difficile de trouver des informations sur l’actualité politique de Varsovie. La raison était simple: tout le monde était totalement absorbé par les événements en Roumanie. Les polémiques autour du candidat anticonformiste Calin Georgescu, l’accusation de manipulation des réseaux sociaux (en particulier TikTok) alors qu’il s’est avéré que c’étaient les centristes qui en étaient à l’origine, l’annulation du premier tour, l’interdiction faite au favori de se représenter, la campagne massive de peur dans l’entre-deux-tours et la défaite de George Simion… l’élection polonaise a été complètement invisibilisée par ce qui s’est passé en Roumanie.
Le duel entre George Simion et Nicusor Dan s’est déroulé le même jour que le premier tour en Pologne, c’est-à-dire le 18 mai. Ce n’est qu’après ça que l’opinion publique française a pu être informée qu’une élection présidentielle se tenait dans la première puissance d’Europe centrale et orientale. Il a donc fallu rattraper en panique le temps perdu, et le moins que l’on puisse dire est que les médias n’ont pas eu le temps, ni sans doute la volonté, d’analyser en profondeur le déroulement de la campagne, les tendances politiques, les positions des candidats, les débats télévisés…
Ils se sont initialement limités à reprendre les schémas classiques qu’ils avaient l’habitude de fournir à leurs lecteurs, auditeurs et téléspectateurs. La PO est le parti pro européen, démocrate, garant de la stabilité politique du pays et de son attachement aux valeurs libérales. Le PiS, à l’inverse, est eurosceptique voire europhobe, populiste ou ultraconservateur, russophile ou fasciné par Donald Trump. C’est là tout ce dont sont capables la majorité des médias français. Un hebdomadaire plutôt conservateur est même allé jusqu’à affirmer que ce sont deux droites qui s’affrontaient au second tour (PO et PiS).
A quelques jours du second tour opposant Rafal Trzaskowski à Karol Nawrocki, les journalistes ont bien été obligés de s’informer sur le candidat soutenu par le PiS. Pour se faire, ils se sont contentés soit de dépêches d’agences de presse, soit de recopier synthétiquement ce que publiaient les grands médias proches du camp centriste. Décidemment, ce n’est pas en 2025 que l’opinion publique française aura droit à une approche déontologique et pluraliste de la politique polonaise.
Même les journalistes et commentateurs souhaitant faire leur travail convenablement ne le peuvent pas, étant donné que la majeure partie des informations sur la Pologne sont originaires des mêmes sources progressistes. Voici donc ce qu’on a pu lire ou entendre en France au sujet de cette élection présidentielle polonaise:
«Deux droites qui s’affrontent». Non. La PO faisait effectivement office de parti de droite dans les années 2000, notamment si l’on considère la «déclaration de Cracovie» signée en 2003, dans laquelle il était question de défendre la religion, la tradition, la famille et l’identité nationale. La formation de Donald Tusk s’est cependant progressivement réorientée vers des positions plus centristes, voire de centre-gauche sur le sociétal: soutien aux clandestins africains et musulmans à la frontière avec le Bélarus, acceptation des revendications homosexualistes et féministes, fédéralisme bruxellois… Donald Tusk est allé jusqu’à sévèrement pénaliser les politiciens de son camp opposés à la libéralisation de l’avortement. Ensuite, la PO forme, avec les Verts et un petit parti de centre-gauche féministe, la KO (Coalition Civique). Enfin, le parti de Donald Tusk a, après les législatives de 2023, constitué une coalition gouvernementale avec les agrariens du PSL et les centristes de PL50, mais aussi avec la gauche progressiste qui a obtenu plusieurs ministères importants. Ainsi, la Plateforme Civique ne peut certainement pas être considérée comme un parti de droite, mais plutôt centriste et modérément progressiste. C’est d’autant plus visible chez Rafal Trzaskowski, vice-président du parti, maire de Varsovie et double finaliste malheureux à l’élection présidentielle (2020 et 2025). Habitué des homo-parades, grand partisan de l’écologisme répressif et de la centralisation des institutions européennes, il représente l’archétype du politicien centriste polonais, très éloigné de ce qu’est la droite dans ce pays.
«Karol Nawrocki est ultraconservateur, populiste, d’extrême-droite, nationaliste». Ce sont les principales expressions utilisées pour qualifier le vainqueur de la présidentielle. La plupart du temps, les médias les lui accolent car ce sont celles qui sont généralement employées pour le parti Droit et Justice. C’est de la pure facilité journalistique, car les rédactions se contentent de s’inspirer de la terminologie contenue dans les dépêches et dans les reportages orientés des correspondants locaux des grands médias. Karol Nawrocki est conservateur, pas ultraconservateur. Le préfixe ultra- est souvent utilisé pour décrédibiliser les opinions de celui dont on parle. Le prochain président polonais est opposé à la libéralisation de l’avortement (mais s’oppose aussi à son interdiction totale), au mariage homosexuel et au PACS (mais pas à un statut administratif de conjoint), à l’écologie répressive ou aux restrictions à la liberté d’expression. Cela en fait un conservateur classique, certainement pas «ultra». Il ne joue pas non plus outre mesure sur les ressorts du populisme. Il n’a pas promis de baisses importantes d’impôts, d’expulser les étrangers ou de s’en prendre au grand capital. Il n’est pas d’extrême-droite, d’autres candidats comme Grzegorz Braun méritant davantage ce qualificatif. Enfin, il n’est pas nationaliste, puisque l’expérience du nationalisme en Pologne est très différente de celle en France. Pourtant, les médias qualifient souvent Nawrocki de nationaliste, sans donner de raison acceptable. Il existe en Pologne un parti nationaliste, le Mouvement National, qui fait partie de la Konfederacja. Son président est Krzysztof Bosak. Il a certes appelé à voter pour Karol Nawrocki au second tour, mais c’était essentiellement pour faire barrage à Rafal Trzaskowski, non pas par adhésion au projet politique du candidat du PiS. Karol Nawrocki est conservateur, souverainiste, catholique et solidariste (ce qui peut paraître pour du nationalisme en France mais n’en est pas réellement) , certainement pas extrémiste ou nationaliste.
«Rafal Trzaskowski, c’est le choix de l’Europe, Karol Nawrocki celui de la Russie». Plusieurs médias français ont écrit cela, ou l’ont laissé entendre. C’est ici la preuve qu’ils n’ont pas fait l’effort nécessaire de se renseigner sur celui qui a remporté la présidentielle. Karol Nawrocki a été directeur du musée de la Seconde Guerre mondiale à Gdansk, puis de l’Institut de la Mémoire Nationale, institution chargée d’étudier les crimes commis par les nazis et les communistes en Pologne. Il s’est fait connaître pour avoir mené une intense politique de désoviétisation de l’espace public polonais, notamment en faisant déboulonner les monuments à la gloire de l’Armée rouge. Pour cela, le Kremlin l’a inscrit sur sa liste des «ennemis du régime» et a lancé un mandat d’arrêt contre lui. Il risque 5 ans de prison en Russie. Durant la campagne, il a régulièrement appelé à ne pas laisser l’armée russe s’installer aux frontières polonaises et s’est montré favorable à la poursuite de l’aide logistique et militaire à Kiev. Il a cependant conditionné l’accès de l’Ukraine à l’UE à la résolution du conflit mémoriel qui oppose les deux pays, notamment au sujet des massacres de Volhynie en 1944. 100 000 Polonais avaient été alors assassinés par des groupes nationalistes ukrainiens dirigés par Roman Choukhevytch et Stepan Bandera. Karol Nawrocki réclame au gouvernement ukrainien que celui-ci autorise les exhumations de victimes des massacres. Quant aux immigrés et réfugiés ukrainiens en Pologne, il ne souhaite pas les expulser, comme on a pu le lire dans la presse, mais il souhaite mieux contrôler le versement des aides sociales (conditionnement à la résidence en Pologne, etc…). On est donc loin des craintes des médias français sur une «orbanisation» de la Pologne. Si Varsovie a accéléré son réarmement sous les gouvernements du PiS, c’est bien pour faire face à l’impérialisme russe à l’est. Considérer que l’élection de Karol Nawrocki «fait le jeu du Kremlin» est ne rien comprendre à la politique polonaise et c’est en outre extrêmement malvenu de la part de Français.
Sans doute ce point est motivé par le suivant: « Karol Nawrocki est europhobe ou eurosceptique». La classe politique et les médias français ont tendance à vouloir nous enfermer dans un choix malhonnête: soit la poursuite du fédéralisme européen avec l’abandon progressif des souverainetés nationales, soit la sphère d’influence russe. C’est une façon extrêmement déloyale de présenter les choses et sert uniquement à susciter la peur chez ceux qui refusent de donner davantage de pouvoir à la Commission. Oui, Karol Nawrocki s’oppose à la dépossession de la souveraineté de la Pologne, aux transferts de compétences à Bruxelles et à l’abolition du droit de véto au Conseil. Non, ça ne fait pas de lui un europhobe: tant lui qui le parti qui le soutien, le PiS, sont favorables au projet européen, du moment qu’il respecte les particularités et les traditions de chaque Etat membre. C’est l’idée originelle d’Europe, qui a par la suite été dévoyée par certaines élites occidentales: une Europe des coopérations nationales, respectueuse de la souveraineté de chaque pays et consciente de ses valeurs profondes. Karol Nawrocki cherche à prouver qu’il est possible de ne pas se laisser enfermer dans le jeu des fédéralistes bruxellois et des propagandistes du Kremlin. Il faut être fort face aux velléités centralisatrices de Bruxelles et fort face à la menace russe. La Pologne de Karol Nawrocki et l’Italie de Giorgia Meloni semblent l’avoir compris.
«Karol Nawrocki est un illibéral fasciné par Trump et menace l’Etat de droit en Pologne». Est-ce par malhonnêteté intellectuelle ou simple bêtise que les médias estiment que souhaiter avoir de bonnes relations avec les Etats-Unis (quel que soit le locataire de la Maison Blanche) équivaut à être fasciné par Donald Trump? A aucun moment durant la campagne présidentielle Karol Nawrocki n’a donné l’impression d’être aveuglement attiré par le 47ème président des Etats-Unis d’Amérique. Certes, des députés du PiS ont applaudi au moment de l’élection américaine. Ils sont cependant conscients que c’est Donald Trump qui a renforcé la sécurité du flanc est de l’OTAN, au cours de son premier mandat entre 2017 et 2020. Ils sont aussi conscients que ce sont les Etats-Unis qui constituent toujours la principale garantie de sécurité de l’Europe centrale et orientale, et non la France ou l’Allemagne, accusés à juste titre d’avoir longtemps ménagé la Russie. Néanmoins, de tous les parlementaires (nationaux et européens) de la droite polonaise, seuls un ou deux peuvent être considérés comme réellement trumpistes. Karol Nawrocki, qui n’est pas issu du monde politique de Varsovie mais d’un quartier pauvre de Gdansk (remarquable exemple de méritocratie républicaine, d’ailleurs), n’est pas non plus un illibéral menaçant l’Etat de droit. Celui-ci a été abîmé ces dernières années tant par les conservateurs que par les centristes, et le premier ministre Donald Tusk n’a, jusqu’à présent, montré aucun volonté de réparer le système juridique polonais de façon à ce qu’il ne penche plus à l’avenir en faveur d’un camp politique. Le président élu ne sera probablement pas capable de restaurer la confiance envers les juges, mais il peut empêcher qu’elle ne se détériore encore plus. Sa formation d’historien critique des systèmes totalitaires du XXème siècle est une première piste de réflexion pour comprendre que la Pologne ne sombrera pas dans l’illibéralisme.
On peut expliquer cette désinformation massive des médias au sujet de Karol Nawrocki par le mépris traditionnel qu’ils témoignent à l’égard de la droite en général, quel que soit le pays. Cela se ressent dans la terminologie employée («nationaliste», «populiste»), dans le ton des articles (attribuer des intentions et des sentiments négatifs) ou dans le choix des illustrations et des sujets secondaires (les prétendues «révélations» sur le passé de Karol Nawrocki, opportunément publiées par le centre et la gauche à quelques jours du scrutin). Il est regrettable que même des médias plus sérieux, ou ceux de droite, reprennent les tournures de phrases utilisées dans des dépêches écrites par des militants ou par des correspondants idéologisés. Le quinquennat présidentiel qui s’ouvre en Pologne nous promet donc une incessante bataille médiatique pour la vérité et l’honnêteté.
Réflexions na niedzielę
Karol Nawrocki i medialna dezinformacja
Konserwatywny kandydat popierany przez PiS wygrał wybory prezydenckie w Polsce w 2025 r. w rezultacie kampanii, która zostanie zapamiętana ze względu na jej długość, intensywność i brutalność. Jednak scena polityczna i medialna jest daleka od uspokojenia. Zagraniczni komentatorzy nadal szerzą dezinformację. Czasami nieumyślnie, często celowo.
Francuskie media w ogóle nie interesowały się polską kampanią prezydencką. Nawet gdy zbliżała się pierwsza tura głosowania, trudno było znaleźć jakiekolwiek informacje na temat sytuacji politycznej w Warszawie. Powód był prosty: wszyscy byli pochłonięci wydarzeniami w Rumunii. Kontrowersje wokół antykonformistycznego kandydata Călina Georgescu, oskarżenia o manipulacje na portalach społecznościowych (zwłaszcza TikTok), mimo że okazało się, że stoją za tym centryści, unieważnienie pierwszej tury, zakaz ponownego kandydowania dla faworyta, zmasowana kampania strachu między dwiema turami i porażka George’a Simiona – polskie wybory zostały całkowicie przyćmione przez to, co działo się w Rumunii.
Końcowy pojedynek George’a Simiona z Nicușorem Danem odbył się tego samego dnia co pierwsza tura w Polsce, czyli 18 maja. Dopiero później francuska opinia publiczna została poinformowana, że w czołowym mocarstwie Europy Środkowo-Wschodniej odbywają się wybory prezydenckie. Należało więc w panice nadrobić stracony czas. Można powiedzieć, że media nie miały czasu ani bez wątpienia chęci na dogłębną analizę przebiegu kampanii, trendów politycznych, stanowisk kandydatów, debat telewizyjnych…
Początkowo ograniczały się do powtarzania klasycznych schematów, które przywykły dostarczać swoim czytelnikom, słuchaczom i widzom. PO jest partią proeuropejską, demokratyczną, gwarantem stabilności politycznej kraju i jego przywiązania do liberalnych wartości. PiS natomiast jest eurosceptyczny, a nawet eurofobiczny, populistyczny lub ultrakonserwatywny, rusofilski lub zafascynowany Donaldem Trumpem. To wszystko, do czego zdolne są francuskie media. Jeden z dość konserwatywnych tygodników posunął się nawet do stwierdzenia, że w drugiej turze znajdą się dwie partie prawicowe (PO i PiS).
Na kilka dni przed drugą turą polskich wyborów prezydenckich francuscy dziennikarze zostali zmuszeni do zbadania, kim jest kandydat popierany przez PiS. Aby to zrobić, musieli niestety zadowolić się albo depeszami agencji prasowych, albo podsumowaniem tego, co opublikowały główne polskie media bliskie obozowi centrowemu. Najwyraźniej w 2025 roku francuska opinia publiczna nie ma dostępu do etycznego i pluralistycznego podejścia do polskiej polityki.
Nawet dziennikarze i komentatorzy, którzy chcą wykonywać swoją pracę właściwie, nie są w stanie tego zrobić, biorąc pod uwagę, że większość informacji o Polsce pochodzi z tych samych postępowych źródeł. Oto co przeczytaliśmy lub usłyszeliśmy we Francji na temat polskich wyborów prezydenckich.
„Starcie dwóch prawicowców”. Nie. PO rzeczywiście była partią prawicową w latach 2000, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę „Deklarację krakowską” podpisaną w 2003 roku, która mówiła o obronie religii, tradycji, rodziny i tożsamości narodowej. Jednak partia Donalda Tuska stopniowo przesuwała się w kierunku bardziej centrowych, a nawet centrolewicowych stanowisk w kwestiach społecznych: wsparcie dla nielegalnych afrykańskich i muzułmańskich imigrantów na granicy z Białorusią, akceptacja postulatów homoseksualistycznych i feministycznych, federalizm brukselski itp. Donald Tusk posunął się nawet do surowego karania polityków ze swojego obozu, którzy sprzeciwiali się liberalizacji aborcji. Po drugie, PO wraz z Zielonymi i małą feministyczną partią centrolewicową (Inicjatywa Polska) tworzy KO (Koalicję Obywatelską). Wreszcie po wyborach parlamentarnych w 2023 r. partia Donalda Tuska utworzyła koalicję rządową z ludowcami z PSL i centrystami z PL50, ale także z postępową Lewicą, która uzyskała kilka ważnych ministerstw. Platformy Obywatelskiej z pewnością nie można więc uznać za partię prawicową, lecz raczej centrową i umiarkowanie postępową. Dotyczy to zwłaszcza Rafała Trzaskowskiego, wiceprzewodniczącego partii, prezydenta Warszawy i dwukrotnego nieszczęśliwego finalisty wyborów prezydenckich (2020 i 2025). Ten bywalec homo-parad, wielki zwolennik represyjnego ekologizmu i centralizacji instytucji europejskich to archetypiczny polski polityk centrowy, daleki od tego, o co chodzi prawicy w Polsce.
„Karol Nawrocki jest ultrakonserwatywny, populistyczny, skrajnie prawicowy i nacjonalistyczny”. To główne określenia używane do opisania zwycięzcy wyborów prezydenckich. Media używają ich, ponieważ są one powszechnie stosowane w odniesieniu do partii Prawo i Sprawiedliwość. Jest to czysto dziennikarska wygoda, ponieważ redaktorzy zadowalają się terminologią zawartą w depeszach i tendencyjnych relacjach lokalnych korespondentów głównych mediów. Karol Nawrocki jest konserwatystą, ale nie ultrakonserwatystą. Przedrostek ultra- jest często używany w celu zdyskredytowania poglądów osoby, o której się mówi. Przyszły polski prezydent sprzeciwia się liberalizacji aborcji (ale jest też przeciwny jej całkowitemu zakazowi), małżeństwom homoseksualnym i związkom partnerskich (ale nie statusowi osoby bliskiej), represyjnej ekologii czy ograniczeniom wolności słowa. To czyni go klasycznym konserwatystą, z pewnością nie ultra. Nie jest też przesadnie populistyczny. Nie obiecał znacznych obniżek podatków, deportacji obcokrajowców ani ataku na wielki kapitał. Nie jest też skrajnie prawicowy; na to określenie bardziej zasługują inni kandydaci, tacy jak Grzegorz Braun. Wreszcie nie jest nacjonalistą; doświadczenie nacjonalizmu w Polsce bardzo różni się od tego we Francji. Mimo to media często określają Nawrockiego mianem nacjonalisty, nie podając żadnego możliwego do zaakceptowania powodu. W Polsce istnieje partia nacjonalistyczna, Ruch Narodowy, który jest częścią Konfederacji. Jej prezesem jest Krzysztof Bosak. To prawda, że wezwał on do głosowania na Karola Nawrockiego w drugiej turze, ale miało to na celu obywatelski baraż przeciwko Rafałowi Trzaskowskiemu, a nie poparcie dla projektu politycznego kandydata PiS. Karol Nawrocki jest konserwatystą, suwerenistą, katolikiem i solidarystą (co może brzmieć jak nacjonalizm we Francji, ale tak naprawdę nim nie jest), z pewnością nie ekstremistą ani nacjonalistą.
„Rafał Trzaskowski to wybór Europy, Karol Nawrocki to wybór Rosji”. Tak napisało lub zasugerowało kilka francuskich mediów. Jest to dowód na to, że nie podjęły one niezbędnego wysiłku, aby dowiedzieć się więcej o człowieku, który wygrał wybory prezydenckie. Karol Nawrocki był dyrektorem Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, a następnie Instytutu Pamięci Narodowej, instytucji odpowiedzialnej za badanie zbrodni popełnionych przez nazistów i komunistów w Polsce. Stał się znany z prowadzenia intensywnej polityki desowietyzacji polskiej przestrzeni publicznej, w szczególności poprzez usuwanie pomników ku chwale Armii Czerwonej. Kreml umieścił go za to na liście „wrogów reżimu” i wydał nakaz jego aresztowania. W Rosji grozi mu do 5 lat więzienia. Podczas kampanii regularnie wzywał do niedopuszczenia rosyjskiej armii do granic Polski i opowiadał się za dalszą pomocą logistyczną i wojskową dla Kijowa. Uzależnił jednak dostęp Ukrainy do UE od rozwiązania konfliktu pamięci między oboma krajami, w szczególności w związku z rzezią wołyńską z 1944 roku. Wówczas 100 tysięcy Polaków zostało zamordowanych przez ukraińskie grupy nacjonalistyczne pod przywództwem Romana Szuchewycza i Stepana Bandery. Karol Nawrocki apeluje do ukraińskiego rządu o zgodę na ekshumację ofiar rzezi. Jeśli chodzi o ukraińskich imigrantów i uchodźców w Polsce, nie chce ich wydalać, jak donosi prasa, ale chce lepszej kontroli nad wypłatą świadczeń socjalnych (uzależnionych od pobytu w Polsce itp.). Jest to dalekie od obaw francuskich mediów przed „orbanizacją” Polski. Jeśli Warszawa przyspieszyła zbrojenia pod rządami PiS, to po to, by stawić czoła rosyjskiemu imperializmowi na Wschodzie. Uznanie, że wybór Karola Nawrockiego „jest na rękę Kremlowi”, to niezrozumienie polskiej polityki przez Francuzów.
Bez wątpienia jest to motywowane następującym stwierdzeniem: „Karol Nawrocki jest eurofobem lub eurosceptykiem”. Francuska klasa polityczna i media mają tendencję do stawiania nas przed nieuczciwym wyborem: albo dążenie do europejskiego federalizmu ze stopniowym porzucaniem suwerenności narodowej, albo rosyjska strefa wpływów. Jest to bardzo niesprawiedliwy sposób przedstawiania spraw i służy jedynie zaszczepieniu strachu u tych, którzy odmawiają przyznania Komisji większej władzy. Tak, Karol Nawrocki sprzeciwia się odebraniu Polsce suwerenności, przekazaniu kompetencji Brukseli i zniesieniu prawa weta w Radzie. Nie, to nie czyni go eurofobem: zarówno on, jak i popierająca go partia PiS to zwolennicy projektu europejskiego, o ile szanuje on specyfikę i tradycje każdego państwa członkowskiego. Taka jest pierwotna idea Europy, która została zawłaszczona przez niektóre zachodnie elity, Europy współpracy narodów, szanującej suwerenność każdego kraju i świadomej swoich głęboko zakorzenionych wartości oraz tożsamości. Karol Nawrocki stara się udowodnić, że można nie dać się wciągnąć w grę brukselskich federalistów i kremlowskich propagandystów. Musimy być silni w obliczu centralizacyjnych tendencji Brukseli i silni w obliczu rosyjskiego zagrożenia. Polska Karola Nawrockiego i Włochy Giorgii Meloni zdają się to rozumieć.
„Karol Nawrocki to illiberał zafascynowany Trumpem i zagrożenie dla praworządności w Polsce”. Czy to z intelektualnej nieuczciwości, czy ze zwykłej głupoty media uważają, że dążenie do dobrych stosunków ze Stanami Zjednoczonymi (niezależnie od tego, kto zasiada w Białym Domu) jest równoznaczne z fascynacją Donaldem Trumpem? Karol Nawrocki w żadnym momencie kampanii prezydenckiej nie sprawiał wrażenia ślepo zapatrzonego w 47. prezydenta USA. Co prawda niektórzy posłowie PiS przyklasnęli wynikowi amerykańskich wyborów. Mają jednak świadomość, że to Donald Trump wzmocnił bezpieczeństwo wschodniej flanki NATO podczas swojej pierwszej kadencji w latach 2017–2020. Zdają sobie również sprawę, że to Stany Zjednoczone wciąż są głównym gwarantem bezpieczeństwa dla Europy Środkowo-Wschodniej, a nie Francja czy Niemcy, którym słusznie zarzuca się, że przez długi czas były co najmniej zbyt pobłażliwe wobec Rosji. Niemniej jednak spośród wszystkich parlamentarzystów (krajowych i europejskich) na polskiej prawicy tylko jednego lub dwóch można uznać za prawdziwie trumpistycznych. Karol Nawrocki, który nie pochodzi z politycznego świata Warszawy, ale z biednej dzielnicy Gdańska (nawiasem mówiąc, niezwykły przykład republikańskiej merytokracji), również nie jest illiberałem zagrażającym rządom prawa. Praworządność została zachwiana w ostatnich latach zarówno przez konserwatystów, jak i centrystów, a premier Donald Tusk jak dotąd nie wykazał woli naprawy polskiego systemu prawnego, tak aby w przyszłości nie był on już przechylony na korzyść jednego obozu politycznego. Prezydent elekt prawdopodobnie nie będzie w stanie przywrócić zaufania do sędziów, ale może zapobiec jego dalszemu pogorszeniu. Świadomość, że jest on z wykształcenia historykiem systemów totalitarnych XX wieku, jest pierwszym krokiem do zrozumienia, że Polska nie pogrąży się w illiberalizmie.
Masową dezinformację mediów na temat Karola Nawrockiego można wytłumaczyć ich tradycyjną pogardą dla prawicy w ogóle, niezależnie od kraju. Widać to w używanej terminologii („nacjonalista”, „populista”), w tonie artykułów (przypisywanie negatywnych intencji i uczuć) lub w doborze ilustracji i tematów drugorzędnych (tak zwane „rewelacje” na temat przeszłości Karola Nawrockiego, opublikowane przez centrum i lewicę na kilka dni przed wyborami). Szkoda, że nawet poważniejsze media powtarzają zwroty używane w depeszach pisanych przez aktywistów czy zideologizowanych korespondentów. Rozpoczynająca się w Polsce pięcioletnia kadencja prezydencka zapowiada zatem niekończącą się medialną walkę o prawdę i uczciwość.
Nathaniel Garstecka
