Reflexions na Niedzielę. Żegnaj, błogosławiony czasie, będziemy za tobą tęsknić
Swoimi refleksjami z Czytelnikami Gazety na Niedzielę dzieli się mieszkający wśród nas dziennikarz Nathaniel Garstecka. Refleksje o Polsce i Polakach, zdziwienia i fascynacje. Tekst publikujemy w językach francuskim i (poniżej) polskim.
Réflexions d’un dimanche
Adieu, temps béni, tu vas nous manquer
J’ai eu une chance inouïe. Je suis né et j’ai grandi en Europe de l’ouest vers la fin du XXème siècle. Sans en être pleinement conscient, j’ai connu les bienfaits de la démocratie libérale occidentale, le dernier apogée d’une civilisation qui a marqué l’histoire du monde.
Une culture brillante, un patrimoine éblouissant, un bien-être sans égal. Avoir accès aux trésors de notre histoire, baigner dans l’héritage grandiose des siècles passés. Paris. Le Louvre (je me souviens y avoir passé des heures à contempler Psyché abandonnée de David). Les Champs Elysées. Le boulevard Saint-Germain. Ronsart, Molière, Pagnol. Une bénédiction.
L’école « de la République » n’est pas très exigeante. Bien au contraire, elle est laxiste et permissive. On en ressort sans connaissances approfondies, sans bagage culturel. C’est à peine si l’on sait correctement lire et écrire. Voilà le résultat du nivellement par le bas enclenché par le progressisme, qui produit des individus soumis au culte de la médiocrité et à la société du spectacle permanent. Cependant, cette école a le mérite d’exister et je ne nourris aucun ressentiment à son égard.
Venant d’une famille d’immigrés, j’ai pu expérimenter la générosité de la France et le pouvoir de l’assimilation, ce principe garantissant véritablement la liberté et l’égalité. C’est aussi sans doute parce les Juifs et les Polonais sont généralement respectueux des pays qui les accueillent. Le respect et la reconnaissance, c’est ce qui m’a été transmis. Savoir se faire petit face au poids de l’histoire, et surtout avoir conscience d’appartenir à une grande civilisation.
C’était une période de paix sans précédent. Ma génération n’a pas connu les guerres de décolonisation et ceux qui, comme moi, sont nés dans les années 1980 n’ont pas l’expérience de ce que fut la menace soviétique, hormis à travers les récits des parents. Les conflits dans les Balkans nous semblaient lointains et l’insécurité ethnoculturelle commençait à peine à se faire sentir dans certaines banlieues.
Nous avons connu la démocratisation d’Internet et l’accélération des innovations technologiques. Le téléphone sans fil, les jeux-vidéo, les films américains triomphants, la promesse d’un monde meilleur avec l’intégration européenne. Le nouveau monde qui s’ouvrait à nous, rempli de terres inexplorées à découvrir à l’infini, était fascinant.
Nous n’avions cependant pas conscience que si nous étions en mesure d’en profiter, c’était grâce à ce régime, la démocratie libérale. A la différence de nos voisins d’Europe centrale, nous avons eu le temps de bien l’implanter dans nos pays et d’en tirer pleinement profit. Nous ne nous rendions pas compte de la chance que nous avions. Pourtant, les médias nous passaient en boucle les images des petits Africains mourant de faim ou des petits Asiatiques exploités dans les usines de chaussures. Pour nous, c’était abstrait. Nous étions insouciants.
Le 11 septembre 2001 a été un premier choc. Le pays étendard de notre civilisation était touché en plein cœur et de manière totalement spectaculaire. Puis, les attentats islamistes, les émeutes dans les banlieues, la montée de l’insécurité du quotidien. Les années 2000. Surtout, l’absence criante de réponse de la part de l’Etat. Toutes ces décennies de bien-être nous avaient considérablement ramollis. En 2008, ce fut la crise économique. Nous étions étudiants, ou jeunes actifs. Nous avons été touchés de plein fouet par la vague de chômage. A ce moment, c’est le logiciel sclérosé de l’Etat socialiste qui nous éclatait à la figure. Ici aussi, nous nous étions endormis sur un modèle qui était devenu inadapté aux nouveaux défis, mais nous étions incapables de le réformer.
Les années 2010 ont été celles de l’accélération. L’immigration a explosé, les attentats islamistes se sont multipliés. Tout le monde avait désormais un membre de sa famille ou un proche qui avait été victime au moins une fois d’une agression gratuite ou d’une attaque au couteau. Souvent aux cris de « sale Français ! ». Le principe d’égalité en prenait un sale coup. Le contrat social, aussi. Les racailles de banlieues étaient traitées de manière extrêmement laxiste, alors que la police et la justice étaient capables de se montrer implacables contre les automobilistes qui oubliaient de mettre leur clignotant.
La liberté aussi était dévoyée. La montée des mouvements progressistes extrêmes, des homosexualistes revendicateurs, des féministes aux cheveux violets hurleuses et des antiracistes déconstructeurs nous donnait l’impression que la liberté allait trop loin. Alors qu’en face, le patriotisme était diabolisé et le simple fait d’accrocher un drapeau français à sa fenêtre pouvait être interprété comme un geste fasciste. Les absurdités « vertes » nous étaient vendues, ou plutôt imposées, au nom de la lutte pour le climat et contre la pollution. Ca et la fiscalité écrasante ne nous incitaient vraiment pas à faire preuve d’esprit d’entreprise.
En même temps, nous nous sommes rendus compte de la crise démographique. Les Baby-Boomers, qui avaient été la génération la plus nombreuse et la plus riche de l’histoire de France, n’avaient pas fait d’enfants et se faisaient payer leurs retraites sur le déficit qu’ils avaient eux-mêmes contribués à creuser. Ils ne peuvent même pas se prévaloir d’avoir participé à la grandeur de la France, car c’est la génération précédente, celle du général de Gaulle, qui avait reconstruit le pays après la guerre et qui l’avait doté des institutions solides qui nous servent encore aujourd’hui.
Puis, comme cela ne suffisait pas, ce fut le grand retour de la guerre à grande échelle. Pas chez nous directement, certes, mais un peu plus à l’est. La Russie cherche à reconstruire son empire perdu en 1991. Comme elle n’a jamais eu à payer pour les souffrances infligées autour d’elle, alors qu’elle aurait sans doute mérité le sort de l’Allemagne en 1945, elle n’a aucun frein moral à reprendre sa marche vers l’ouest, après une pause de quelques années le temps de se réarmer. Comme notre bloc civilisationnel a intégré les « retardataires » d’Europe centrale, nous ne pouvons plus ne pas nous sentir concernés par les actions de Vladimir Poutine. Là, les lacunes de l’Education nationale française apparaissent au grand jour. Beaucoup de Français croient que la Russie est un pays historiquement victime des agissements des « méchants Occidentaux ». Si l’école avait fait correctement son travail, on n’aurait pas besoin de rappeler que la Russie cherche à conquérir et occuper la Crimée et le Donbass depuis 300 ans, bien avant la naissance de l’UE et de l’OTAN. On n’aurait pas besoin non plus de rappeler que la France a lutté à plusieurs reprises contre l’expansionnisme russe. Mais là, on se rend compte que nos professeurs étaient la plupart du temps des compagnons de route du communisme ou des militants d’extrême-gauche. Comment auraient-ils pu nous dire la vérité sur la Russie ?
Ma génération commence à s’inquiéter. Notre bien-être, notre sécurité, notre belle culture, tout est en train de s’évaporer. Même notre cher modèle, la démocratie libérale, commence à s’effriter. Non pas à cause des partis dits « de droite populiste et xénophobe», non. Ceux-là montent justement en réaction à notre déclin. C’est plutôt que nous sommes en train de comprendre où nous a mené notre longue léthargie. La crise des restrictions sanitaires a été un signal important: un Etat omnipotent n’hésitant pas à enfermer sa population et lui imposer des obligations et des interdictions toutes plus absurdes les unes que les autres. La surveillance à grande échelle. Les limitations, de plus en plus nombreuses, à notre liberté d’expression et de pensée. Le projet de dépossession de notre souveraineté nationale au profit du projet technocratique d’union fédérale centralisée à Bruxelles. Le laxisme à l’égard de ceux qui nous menacent, au nom de la culpabilité post-coloniale et d’un Etat de droit inopérant. Des populations étrangères qui refusent de s’assimiler et qui rejettent la faute sur la France, avec la complicité, avouée ou non, d’une grande partie de la classe politique.
Comme dans Le Camp des Saints de Jean Raspail, ce sont ceux qui se dressent contre cette situation déplorable qui sont combattus. Traités de « climatosceptiques » ou de « racistes xénophobes ». Non, nous souhaitons juste pouvoir encore profiter un peu de notre paradis, que nous nous apprêtons à perdre. Nous savons que si nous cédons totalement aux délires étatistes et à l’immigration massive arabo-musulmane et africaine, ou aux ambitions russes dans notre voisinage proche, notre monde disparaitra. « Encore un instant, monsieur le bourreau », alors que les Etats-Unis de Donald Trump et la Russie de Vladimir Poutine font sonner le réveil. Adieu, temps béni, tu vas nous manquer.
Réflexions na niedzielę
Żegnaj, błogosławiony czasie, będziemy za tobą tęsknić
Miałem niesamowite szczęście. Urodziłem się i dorastałem w Europie Zachodniej pod koniec XX wieku. Nie do końca zdając sobie z tego sprawę, doświadczyłem dobrodziejstw zachodniej liberalnej demokracji, ostatniego apogeum cywilizacji, która odcisnęła swoje piętno na historii świata.
Wspaniała kultura, olśniewające dziedzictwo, niezrównany dobrobyt. Dostęp do skarbów naszej historii, bycie zanurzonym we wspaniałym dziedzictwie minionych wieków. Paryż. Luwr (pamiętam, jak spędziłem tam godziny, kontemplując Psyche opuszczoną Davida). Pola Elizejskie. Bulwar Saint-Germain. Ronsard, Molier, Pagnol. Błogosławieństwo.
Szkoła „republikańska” nie jest zbyt wymagająca. Wręcz przeciwnie, jest luźna i pobłażliwa. Wychodzi się z niej bez dogłębnej wiedzy, bez bagażu kulturowego. Ledwie potrafi się poprawnie czytać i pisać. Jest to wynik zrównania od dołu, co uruchomił progresywizm, który produkuje jednostki poddane kultowi przeciętności i społeczeństwu permanentnej rozrywki. Ta szkoła ma jednak tę zaletę, że istnieje, i nie żywię do niej urazy.
Pochodząc z rodziny imigrantów, mogłem doświadczyć hojności Francji i siły asymilacji, zasady, która naprawdę gwarantuje wolność i równość. Niewątpliwie jest tak również dlatego, że Żydzi i Polacy zazwyczaj szanują kraje, które ich przyjmują. Szacunek i uznanie – to właśnie zostało mi przekazane. Umiejętność bycia małym w obliczu ciężaru historii, a przede wszystkim świadomość przynależności do wielkiej cywilizacji.
Był to czas bezprecedensowego pokoju. Moje pokolenie nie doświadczyło wojen dekolonizacyjnych, a osoby takie jak ja, które urodziły się w latach 80., nie doświadczyły sowieckiego zagrożenia, z wyjątkiem historii opowiadanych przez naszych rodziców. Konflikty na Bałkanach wydawały się nam odległe, a konflikty etniczno-kulturowe dopiero zaczynały być odczuwalne na niektórych przedmieściach.
Doświadczyliśmy demokratyzacji internetu i przyspieszenia innowacji technologicznych. Telefon bezprzewodowy, gry wideo, triumfujące amerykańskie filmy, obietnica lepszego świata dzięki integracji europejskiej. Nowy świat, który się przed nami otwierał, pełen niezbadanych lądów do odkrywania w nieskończoność, był fascynujący.
Nie zdawaliśmy sobie jednak sprawy z tego, że mogliśmy się nim cieszyć dzięki liberalnej demokracji. W przeciwieństwie do naszych sąsiadów z Europy Środkowej mieliśmy czas, aby wprowadzić ją w naszych krajach i w pełni z niej skorzystać. Nie zdawaliśmy sobie sprawy, jakie mieliśmy szczęście. Media wciąż jednak pokazywały nam obrazy małych Afrykańczyków umierających z głodu lub małych Azjatów zniewalanych w fabrykach obuwia. Dla nas było to abstrakcyjne. Byliśmy beztroscy.
11 września 2001 roku był szokiem. Kraj niosący sztandar naszej cywilizacji został trafiony w serce, w spektakularny sposób. Potem przyszły ataki islamistów u nas, zamieszki na przedmieściach, wzrost poziomu niebezpieczeństwa. To były pierwsze lata XXI w. Przede wszystkim rażący brak reakcji ze strony państwa. Wszystkie te dekady dobrobytu sprawiły, że zmiękliśmy. W 2008 roku nadszedł kryzys gospodarczy. Byliśmy studentami lub osobami wchodzącymi na rynek pracy. Mocno uderzyła w nas fala bezrobocia. W tym momencie sklerotyczne „oprogramowanie” socjalistycznego państwa wybuchło nam w twarz. Byliśmy uśpieni przez model, który stał się niedostosowany do nowych wyzwań, nie byliśmy w stanie go zreformować.
Druga dekada XXI w. to lata przyspieszenia. Imigracja eksplodowała, mnożyły się ataki islamistów. Każdy miał teraz członka rodziny lub znajomego, który przynajmniej raz padł ofiarą przypadkowego napadu lub ataku nożownika. Często przy okrzykach „Ohydny Francuzie!”. Zasada równości otrzymała ciężki cios. Umowa społeczna również. Podmiejska hołota była traktowana niezwykle pobłażliwie, podczas gdy policja i wymiar sprawiedliwości potrafiły być nieprzejednane wobec kierowców, którzy zapomnieli włączyć kierunkowskaz.
Wolność była również nadużywana. Powstanie skrajnie postępowych ruchów, protestujących homoseksualistów, krzyczących fioletowowłosych feministek i dekonstrukcyjnych antyrasistów, sprawiło, że wolność poszła o krok za daleko. Z drugiej strony patriotyzm był demonizowany, a zwykłe wywieszenie francuskiej flagi mogło być interpretowane jako gest faszystowski. Sprzedawano nam, a raczej narzucano „zielone” bzdury w imię walki o klimat. Te problemy oraz obciążenia podatkowe naprawdę nie zachęcały nas do przedsiębiorczości.
Jednocześnie zdaliśmy sobie sprawę z kryzysu demograficznego. Ludzie z pokolenia wyżu demograficznego („baby boomers”) – które było najliczniejszym i najbogatszym pokoleniem w całej historii Francji – nie mieli dzieci, a ich emerytury były opłacane z deficytu, który sami pomogli stworzyć. Nie mogą nawet twierdzić, że przyczynili się do wielkości Francji, ponieważ to poprzednie pokolenie, generała de Gaulle’a, odbudowało kraj po wojnie i dało mu solidne instytucje, które służą nam do dziś.
Potem, jakby tego było mało, powróciła wojna na wielką skalę. Oczywiście nie bezpośrednio w naszym kraju, ale nieco dalej, na wschodzie. Rosja stara się odbudować imperium, które utraciła w 1991 roku. Ponieważ nigdy nie musiała zapłacić za cierpienia zadane otaczającym ją narodom – choć niewątpliwie zasłużyła na taki sam los jak Niemcy w 1945 roku – nie ma moralnych przeszkód, aby wznowić swój marsz na Zachód, po kilkuletniej przerwie na dozbrojenie. Tak jak nasz blok cywilizacyjny zintegrował „spóźnialskich” z Europy Środkowej, tak nie możemy nie być już zaniepokojeni działaniami Władimira Putina. W tym miejscu na pierwszy plan wysuwają się niedociągnięcia francuskiej edukacji narodowej. Wielu Francuzów uważa, że Rosja jest krajem, który historycznie jest „ofiarą” działań „złego Zachodu”. Gdyby szkoły prawidłowo wykonywały swoją pracę, nie byłoby potrzeby wskazywania, że Rosja próbowała podbić i okupować Krym i Donbas przez 300 lat, na długo przed powstaniem UE i NATO. Nie byłoby też potrzeby podkreślania, że Francja wielokrotnie walczyła z rosyjskim ekspansjonizmem. Ale wtedy zdajemy sobie sprawę, że większość naszych nauczycieli była współtowarzyszami komunizmu lub skrajnie lewicowymi bojownikami. Jak mogli powiedzieć nam prawdę o Rosji?
Moje pokolenie zaczyna się martwić. Nasz dobrobyt, nasze bezpieczeństwo, nasza piękna kultura – wszystko wyparowuje. Nawet nasz ukochany model, liberalna demokracja, zaczyna się rozpadać. Nie z powodu tak zwanych „populistycznych i ksenofobicznych partii prawicowych”, nie. Powstają one i rozwijają się w odpowiedzi na nasz upadek. Chodzi raczej o to, że zaczynamy rozumieć, dokąd doprowadził nas nasz długi letarg. Kryzys obostrzeń sanitarnych był ważnym sygnałem: wszechmocne państwo bez wahania zamyka swoją ludność i nakłada na nią nakazy i zakazy, z których każdy jest bardziej absurdalny od poprzedniego. Inwigilacja na masową skalę. Rosnące ograniczenia wolności słowa i myśli. Plan pozbawienia nas suwerenności narodowej na rzecz technokratycznego planu unii federalnej, scentralizowanej w Brukseli. Pobłażliwość wobec tych, którzy nam zagrażają, w imię postkolonialnego poczucia winy i niedopasowanej do nowych realiów praworządności. Obce populacje odmawiają asymilacji i obwiniają Francję przy współudziale, świadomym lub nie, dużej części klasy politycznej.
Podobnie jak w Obozie świętych Jeana Raspaila, atakowani są ci, którzy sprzeciwiają się tej godnej ubolewania sytuacji. Nazywa się ich „sceptykami klimatycznymi” lub „ksenofobicznymi rasistami”. Nie, my po prostu chcemy móc cieszyć się jeszcze trochę naszym rajem, który wkrótce utracimy. Wiemy, że jeśli całkowicie poddamy się etatystycznemu szałowi i masowej imigracji arabsko-muzułmańskiej i afrykańskiej lub rosyjskim ambicjom w naszym bezpośrednim sąsiedztwie, nasz świat zniknie. „Jeszcze tylko chwila, panie kacie”. Stany Zjednoczone Donalda Trumpa i Rosja Władimira Putina włączają budzik. Żegnaj, błogosławiony czasie, będziemy za tobą tęsknić.
Nathaniel Garstecka
