SDSS J115331 i LEDA 2073461 – dwie nakładające się na siebie galaktyki spiralne w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy
Naukowcy za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a zobrazowali dwie nakładające się na siebie galaktyki spiralne oznaczone jako SDSS J115331 i LEDA 2073461, znajdujące się w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy.
Jak tłumaczą badacze z NASA, na obrazie z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a znajdują się dwie nakładające się na siebie galaktyki spiralne o nazwach SDSS J115331 i LEDA 2073461, które znajdują się ponad miliard lat świetlnych od Układu Słonecznego, w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy. Chociaż na zdjęciu wydają się one zderzać, ułożenie tych dwóch galaktyk, zdaniem astronomów, jest prawdopodobnie dziełem przypadku – w rzeczywistości nie oddziałują one ze sobą. Obiekty te mijają się tylko, ale Hubble uchwycił już wiele prawdziwie oddziałujących ze sobą galaktyk.
Obraz jest jednym z wielu wykonanych przez Teleskop Hubble’a w ramach projektu Galaxy Zoo. Rozpoczęty w 2007 roku, katalog i jego kontynuacje były ogromnymi projektami naukowymi, w których brali udział wolontariusze z całego świata. Badacze amatorzy pomagali w klasyfikacji galaktyk z danych uzyskanych przez różnego rodzaju teleskopy i często byli pierwszymi osobami, które kiedykolwiek spojrzały na dany obiekt astronomiczny. W ramach katalogu zostało rozpoznanych wiele obiektów, w tym para SDSS J115331 i LEDA 2073461.
Wielka Niedźwiedzica (łac. Ursa Major) jest gwiazdozbiorem okołobiegunowym nieba północnego, a zarazem trzecią co do wielkości konstelacją na niebie. W Polsce jest widoczna przez cały rok. Liczba gwiazd widoczna w niej gołym okiem wynosi około 125. Siedem najjaśniejszych gwiazd, często niesłusznie utożsamianych z Wielką Niedźwiedzicą, ponieważ stanowią tylko część gwiazdozbioru, tworzy charakterystyczny i łatwy do odszukania na niebie układ Wielkiego Wozu. Oś tylnych kół, Wielkiego Wozu, wskazuje na położoną tuż obok bieguna niebieskiego Gwiazdę Polarną, pełniącą w przeszłości ważną rolę w orientacji na niebie.
Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.
Emil Gołoś
