Sh2-308 – kosmiczne bąble gazu
Astronomowie za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a uchwycili ogromne struktury gazu oznaczone jako Sh2-308, znajdujące się w gwiazdozbiorze Wielki Pies.
Jak tłumaczą naukowcy z NASA, niezwykły obraz uchwycony przez Teleskop Hubble’a przedstawia kilka delikatnych nitek, które składają się na Sh2-308 – słabą powłokę gazu znajdującą się w odległości 5200 lat świetlnych od Układu Słonecznego w gwiazdozbiorze Wielki Pies.
Sh2-308 to, jak wskazują badacze, znacznej wielkości bąbelkowa struktura owinięta wokół niezwykle dużej, jasnej gwiazdy typu Wolfa-Rayeta – ten konkretny obiekt nosi nazwę EZ Canis Majoris. Gwiazdy tego typu są jednymi z najjaśniejszych i najmasywniejszych we Wszechświecie, są dziesiątki razy cięższe niż Słońce, i reprezentują ekstremalne etapy ewolucji gwiezdnej. Gęste wiatry nieustannie wylewają się z takich obiektów, zalewając ich otoczenie i osuszając swoje zewnętrzne warstwy. Szybki wiatr gwiazdy Wolfa-Rayeta porywa również otaczającą materię, tworząc pęcherzyki gazu.
EZ Canis Majoris jest odpowiedzialna za powstanie bańki Sh2-308 – gwiazda odrzuciła swoje zewnętrzne warstwy, tworząc widoczne na obrazie uchwyconym przez Hubble’a pasma. Intensywne i ciągłe promieniowanie gwiazdy wypycha bańkę coraz dalej, powiększając ją. Obecnie krawędzie Sh2-308 są oddalone od siebie o około 60 lat świetlnych.
Jak podkreślają astronomowie, kosmiczne bańki są piękne, ale ulotne. Te same gwiazdy, które je tworzą, powodują również ich śmierć, zaćmiewając je i pochłaniając w gwałtownych eksplozjach supernowych.
Wielki Pies (łac. Canis Major) to gwiazdozbiór nieba zimowego półkuli południowej i był znany już w starożytności. Zajmuje 43. miejsce pod względem rozmiaru i należy do rodziny gwiazdozbiorów Oriona. W Polsce konstelacja jest widoczna zimą. Liczba gwiazd widoczna w nim gołym okiem wynosi około 80.
Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.
Emil Gołoś
