Skrzydlaty lew z Wenecji powstał w Chinach

Najnowsze badania naukowe wykazały, że słynny skrzydlaty lew z brązu, który znajduje się na szczycie kolumny na Placu św. Marka w Wenecji najprawdopodobniej został wykonany w Chinach.

Niedawna analiza chemiczna jaką na skrzydlatym lwie z Wenecji przeprowadzili naukowcy z Uniwersytetu w Padwie wykazała, że ​​znaczna materiałów z których wykonano tę rzeźbę pochodziła z Chin z VIII wieku. To właśnie w dolnym brzegu Jangcy znajdują się jedne z największych złóż rudy miedzi na świecie, zaś tradycja górnicza w tym regionie sięga czasów 3 tys. lat wstecz, kiedy w Państwie Środka panowała dynastia Shang (pierwszy historycznie potwierdzony ród, który władał Chinami).

Chociaż od dawna było wiadomo, że ten posąg nie powstał w Italii, to dokładne miejsce jego pochodzenia pozostawało zagadką. Na podstawie badań jakie  w latach 80. ubiegłego wieku były prowadzone na tej rzeźbie w ramach procesu jej renowacji, aż do niedawna najbardziej powszechnym poglądem panującym wśród ekspertów było to, że rodowód skrzydlatego lwa z Wenecji sięga wschodniej Anatolii doby IV/III wieku p.n.e. Zupełnie inne wyniki przyniosła jednak ostatnia analiza zabytku zrealizowana przez specjalistów z Uniwersytetu w Padwie, który szczyci się bardzo zaawansowanym laboratorium badań izotopowych oraz jedną z największych baz danych izotopów ołowiu.

Główny badacz odpowiedzialny za tę analizę metalurgiczną, Massimo Vidale, stwierdził, że nigdy nie przekonywała go teoria umieszczająca tę rzeźbę w świecie hellenistycznym. „Zawsze miałem wrażenie, że ta hybryda lwa to chińska rzeźba, która została mocno przerobiona. Wreszcie po tak długim czasie udało nam się rozwiązać tę zagadkę archeologiczną. Zebrane dane chemiczne, a także dane dotyczące stylu tego dzieła, wskazują, że skrzydlaty lew z Wenecji został wykonany w Chinach” – stwierdził ekspert.

Choć dokładna data, kiedy rzeźba ta trafiła na szczyt kolumny znajdującej się na placu św. Marka w Wenecji pozostaje nieznana, to wiadomo, że skrzydlaty lew był symbolem Wenecji już między 1261 a 1264 rokiem. Naukowcy są jednak pewni, że wydarzyło się to jeszcze przed powrotem Marco Polo z jego słynnej podróży na Daleki Wschód. Na skutek zaskakujących wyników tej analizy chemicznej historycy zaczęli dostrzegać podobieństwa między wykonanym z brązu skrzydlatym lwem z Wenecji, a pochodzącymi z czasów dynastii Tang (panującej w latach 618-907) rzeźbami lwich strażników grobowców z Chin.

Pomimo tego, że znaczna część artefaktów z brązu powstałych w czasach dynastii Tang nie przetrwała do XXI wieku, gdyż często były one przetapiane lub ulegały zniszczeniu, to sporo porcelanowych obiektów wykonanych w tym stylu wykazuje silne podobieństwa do skrzydlatego lwa z Wenecji. Te analogiczne cechy obejmują kształt nozdrzy, zębów, wyraz paszczy i ułożenie grzywy. W przypadku głowy rzeźby skrzydlatego lwa z Wenecji znajdują się otwory, które jak sądzą badacze służyły niegdyś temu, aby można było w nich umieścić rogi oraz zaokrąglone uszy. Wiadomo także, że rzeźba ta przybyła do Wenecji w częściach, a następnie jej wygląd został umyślnie tak przerobiony, aby przypominała ona bardziej lwa.

Zdaniem Massimo Vidale kolejnym krokiem w badaniach nad pochodzeniem skrzydlatego lwa z Wenecji powinno być wykazanie, iż pomiędzy Wenecją, a Chinami funkcjonował dalekosiężny szlak wymiany handlowej w okresie poprzedzającym na kilka dekad podróż Marco Polo do Państwa Środka. Jego istnienie mają potwierdzać naczynia ceramiczne z okresu sprzed dynastii Ming, a także porcelanowe przedmioty z końca XIII, jakie znaleziono w Wenecji. Ta średniowieczna trasa handlowa biegła z południowych Chin przez porty znajdujące się na Sumatrze oraz zachodnie wybrzeże Indii, następnie biegła przez tereny współczesnego Iranu i Turcji, a kończyła się na Europie Zachodniej.

Marcin Jarzębski