Trewir – jakie sekrety skrywa dawna rezydencja rzymskich cesarzy?

Położony w zachodnich Niemczech w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat Trewir zostanie objęty specjalnym projektem badawczym, którego celem będzie odsłonięcie zabytków oraz tajemnic związanych ze starożytnym rzymskim dziedzictwem tego miejsca. W tym celu archeolodzy zamierza przeanalizować wiekowe cegły, które były głównym materiałem budowniczym wykorzystywanym do rozwoju urbanistycznego tego ośrodka miejskiego.

Trewir – dawna rzymska metropolia w zachodnich Niemczech 

Najnowszy projekt badaczy w Trewirze zostanie sfinansowany przez Niemiecką Fundację Badawczą (DFG) – ta niemiecka organizacja finansuje  projekty badawcze we wszystkich dyscyplinach naukowych. Mając do dyspozycji budżet w wysokości 340 tys. euro zespół archeologów z Nadreńskiego Muzeum Państwowego w Trewirze, Uniwersytetu Johanna Wolfganga Goethego we Frankfurcie oraz z Centrum Archeologii Leibniza w latach 2025-2027 będzie badał w jaki sposób produkowano i rozpowszechniano starożytne materiały buowolane w Trewirze – w szczególności, jeśli chodzi o wypalane cegły. 

W starożytnym okresie swojej historii Trewir osiągnął szczyt w IV wieku naszej ery, kiedy to w mieście tym rezydowali rzymscy cesarze. Władcy ci pozostawili po sobie monumentalne budowle  takie jak Łaźnie Cesarskie i Bazylika Konstantyna. Wśród wykorzystywanych materiałów budowlanych  znalazły się wypalane cegły o różnych rozmiarach. Za ich pomocą postawiono ściany, dach oraz obudowę systemu grzewczego. Szacuje się, że około 4 tys. cegieł  pochodzących z czasów rzymskich jest przechowywanych w magazynach Państwowego Muzeum Nadrenii w Trewirze, co czyni ją jedną z największych tego typu kolekcji, jeśli chodzi o dawne północne rzymskie prowincje. Do tej pory jednak te artefakty zostały zbadane tylko częściowo. 

Zespół ekspertów z trzech niemieckich placówek edukacyjnych będzie miał za zadanie przeprowadzenie kompleksowego przeglądu tych cegieł. Naukowcy mają nadzieję, że ich badania  rzucą nowe światło na historię Trewiru jako znaczącego ośrodka produkcji cegieł w starożytności. Nie ulega wątpliwości, iż w starożytnych czasach produkcja cegieł była jednym z najważniejszych sektorów gospodarczych antycznego Trewiru, ale archeolodzy chcą poznać bardziej precyzyjną szacunkową skalę tej produkcji, a także dowiedzieć się jak przyczyniła się ona do rozwoju gospodarczego tego ośrodka miejskiego, informuje portal „Arkeonews„.

Augusta Treverorum – wielki ośrodek produkcji cegieł 

„Zakładamy, że większość wyprodukowanych w Trewirze cegieł, jakie odkryliśmy pochodzi z późnego antyku. Chcemy przeprowadzić dokładną analizę, która pozwoli nam określić sposób produkcji tych cegieł oraz poznanie tego w jaki sposób były one wykorzystywane w zakresie ceramiki budowlanej w starożytności” – wyjaśnił dr Thomas Schmidts, wykładowca archeologii rzymskiej z Centrum Archeologii Leibniza w Moguncji. Ekspert podkreślił też, że dokładna analiza cegieł będzie miała również na celu zrozumienie struktur gospodarczych i społecznych późnego antyku. 

Jednym z zadań jakie postawili sobie archeolodzy biorący udział w tym projekcie badawczym będzie także określenie dokładnego rozmieszczenia ceglanych struktur, dzięki czemu będzie możliwe prześledzenie rozwoju architektonicznego „Augusta Treverorum” – w ten sposób Rzymianie nazywali starożytny Trewir (jego inna ówczesna nazwa to: Treveris). Archeolodzy liczą, iż za sprawą tych badań zostaną ujawnione nieznane obecnie rzymskie publiczne budowle.  Oprócz tego archeolodzy zamierzają określić jaki był ilościowy wymiar produkcji cegieł w dawnym Trewirze oraz zamierzają prześledzić procesy transportu tego budulca oraz jego właściwego wykorzystania przy stawianiu budowli. 

Planowana skrupulatna analiza będzie pierwszym przypadkiem badań archeometrycznch przeprowadzonych na cegłach z Trewiiru. Badacze dokładnie przeanalizują właściwości chemiczne tych cegieł, a w szczególności skupią się przy tym na poznawaniu składu chemicznego gliny, za sprawą czego będzie możliwe poznanie tego jakie surowce zostały wykorzystane do produkcji trewirskiej gliny. Za sprawą archeometrycznego badania naukowcy mają nadzieje zidentyfikować warsztaty, które zajmowały się produkcją gliny. 

Marcin Jarzębski