UGC 2885 – niezwykle duża galaktyka

Astronomowie za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a zobrazowali gigantyczną galaktykę spiralną oznaczoną jako UGC 2885, znajdującą się w gwiazdozbiorze Perseusza.

Jak tłumaczą astronomowie z ESA, chociaż Wszechświat zawiera niezliczone galaktyki rozproszone w czasie i przestrzeni, żadne dwie nie wyglądają tak samo. Jedną z najbardziej fotogenicznych jest gigantyczna galaktyka spiralna UGC 2885, znajdująca się w odległości 232 milionów lat świetlnych od Ziemi, w północnym gwiazdozbiorze Perseusza. Jest ona ogromna nawet jak na galaktyczne standardy. Jest 2,5 razy szersza niż Droga Mleczna i zawiera 10 razy więcej gwiazd, około 1 biliona. Zdaniem badaczy galaktyka ta wiodła spokojne życie, nie zderzając się z innymi dużymi obiektami. Przez wiele miliardów lat stopniowo gromadziła międzygalaktyczny wodór, tworząc nowe gwiazdy w powolnym i stałym tempie. Stała się ona znana jako „galaktyka Rubina”, od nazwiska astronom Very Rubin. Wykorzystała ona UGC 2885 do poszukiwania niewidzialnej ciemnej materii. Galaktyka jest osadzona wewnątrz rozległego halo ciemnej materii, a jej ilość można oszacować mierząc wpływ grawitacyjny na tempo rotacji galaktyki.

Ta majestatyczna galaktyka spiralna może być największą znaną w lokalnym Wszechświecie. UGC 2885 jest 2,5 razy szersza niż nasza Droga Mleczna i zawiera 10 razy więcej gwiazd.

Naukowcy twierdzą jednak, że jest to „łagodny olbrzym”, ponieważ wydawał się być cichy przez miliardy lat, prawdopodobnie pobierając wodór z nitkowatej struktury przestrzeni międzygalaktycznej. Powoduje wolne, ale ciągłe narodziny gwiazd w tempie o połowę mniejszym niż w przypadku naszej Drogi Mlecznej. W rzeczywistości jej supermasywna centralna czarna dziura jest również śpiącym olbrzymem, ponieważ galaktyka nie wydaje się żywić znacznie mniejszymi galaktykami satelitarnymi, jest pozbawiona gazu.

„Badania były w dużej mierze zainspirowane pracą Very Rubin z 1980 roku dotyczącą rozmiarów tej galaktyki. Rubin zmierzyła rotację galaktyki, co stanowi dowód na istnienie ciemnej materii, która odpowiada za większość masy tego obiektu mierzonej na podstawie tempa rotacji” – Benne Holwerda z University of Louisville w Kentucky

Jedną ze wskazówek, która może tłumaczy rozmiar tej struktury, jest to, że jest ona dość odizolowana w przestrzeni i nie ma pobliskich galaktyk, które mogłyby się zderzyć i zakłócić kształt jej dysku.

„Czy ta monstrualna galaktyka z czasem pochłonęła znacznie mniejsze galaktyki satelitarne? A może po prostu powoli gromadziła gaz dla nowych gwiazd? Wygląda na to, że powoli rosła. Korzystając z wyjątkowej rozdzielczości Hubble’a, obliczyliśmy ilość gromad kulistych w halo galaktyki – ogromnej powłoce słabych gwiazd otaczających galaktykę. Nadmiar gromad wskazuje, że zostały one zebrane z mniejszych, zapadających się galaktyk w ciągu wielu miliardów lat” – twierdzi Holwerda.

Na obrazie widać wiele gwiazd pierwszego planu obecnych w Drodze Mlecznej, zidentyfikowanych na podstawie ich skoków dyfrakcyjnych. Najjaśniejsza z nich wydaje się znajdować w górnej części dysku galaktyki, choć w rzeczywistości UGC 2885 znajduje się 232 miliony lat świetlnych od nas. Gigantyczna galaktyka znajduje się w północnym gwiazdozbiorze Perseusza.

Emil Gołoś