UGC 5497 – zwarta niebieska galaktyka karłowata w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy
Naukowcy za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a uchwycili zwartą niebieską galaktykę karłowatą oznaczoną jako UGC 5497, znajdująca się w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy.
Jak tłumaczą badacze z NASA, na zdjęciu z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a znajduje się niebieska zwarta galaktyka karłowata znana jako UGC 5497. Znajduje się ona w odległości około 12 milionów lat świetlnych od Układu Słonecznego, w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy. UGC 5497 jest częścią grupy galaktyk M 81, która zawiera około 34 galaktyki i jest jednym z najbliższych obiektów tego typu od Grupy Lokalnej Galaktyk, do której należy Droga Mleczna.
Zwarte niebieskie galaktyki karłowate, takie jak UGC 5497, są wypełnioną nowo powstałymi gromadami gwiazd. Jasne, młode, niebieskie obiekty, które się w nich tworzą, pomagają nadać całej strukturze ogólny niebieskawy wygląd, który utrzymuje się przez kilka milionów lat, aż te szybko spalające się gwiazdy eksplodują jako supernowe.
Zgodnie z wiodącą kosmologiczną teorią powstawania galaktyk, znaną jako Model Lambda-CDM (Lambda Cold Dark Matter), powinno istnieć znacznie więcej satelitarnych galaktyk karłowatych związanych z dużymi galaktykami, takimi jak Droga Mleczna, niż zostało do tej pory odkrytych. Znalezienie wcześniej przeoczonych obiektów, takich jak ten, pomogło astronomom zmniejszyć oczekiwaną liczbę, ale tylko o niewielką ilość.
Wielka Niedźwiedzica (łac. Ursa Major) jest gwiazdozbiorem okołobiegunowym nieba północnego, a zarazem trzecią co do wielkości konstelacją na niebie. W Polsce jest widoczna przez cały rok. Liczba gwiazd widoczna w niej gołym okiem wynosi około 125. Siedem najjaśniejszych gwiazd, często niesłusznie utożsamianych z Wielką Niedźwiedzicą, ponieważ stanowią tylko część gwiazdozbioru, tworzy charakterystyczny i łatwy do odszukania na niebie układ Wielkiego Wozu. Oś tylnych kół, Wielkiego Wozu, wskazuje na położoną tuż obok bieguna niebieskiego Gwiazdę Polarną, pełniącą w przeszłości ważną rolę w orientacji na niebie.
Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.
Emil Gołoś
