UGC 7983 – karłowata galaktyka nieregularna w gwiazdozbiorze Panny
Naukowcy za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a zobrazowali karłowatą galaktykę nieregularną oznaczoną jako UGC 7983, znajdującą się w gwiazdozbiorze Panny.
Jak tłumaczą badacze z NASA, na zdjęciu z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a znajduje się wiele obiektów astronomicznych. Galaktyki tła, od okazałych spiralnych po rozmyte eliptyczne, są rozproszone na całym obrazie, a jasne gwiazdy pierwszego planu – znajdujące się znacznie bliżej Ziemi – są widoczne dzięki kolcom dyfrakcyjnym (linie rozchodzące się od jasnych źródeł światła, powodujące zjawisko znane jako efekt rozbłysku gwiazdy). W centralnej części obrazu znajduje się galaktyka UGC 7983 – która przypomina pojawia mglisty obłok światła. UGC 7983 znajduje się około 30 milionów lat świetlnych od Układu Słonecznego, w gwiazdozbiorze Panny i jest karłowatą galaktyką nieregularną – typem galaktyki, który naukowcy uważają za podobny do najwcześniejszych galaktyk we Wszechświecie.
Zdjęcie skrywa również astronomicznego intruza. Mała asteroida, o średnicy zaledwie kilku kilometrów, widoczna jest w lewym górnym rogu. Ślad po niej jest widoczny jako cztery smugi światła oddzielone niewielkimi przerwami. Te reprezentują one cztery oddzielne ekspozycje, które zostały połączone w celu utworzenia tego obrazu, a małe przerwy między każdą obserwacją były konieczne do zmiany filtrów wewnątrz Advanced Camera for Surveys, na pokładzie Teleskopu.
Uchwycenie asteroidy udało się przypadkiem i było produktem ubocznym programu obserwacji każdej znanej galaktyki w pobliżu Drogi Mlecznej. Gdy po raz pierwszy zaproponowano ten projekt, około 75 proc. wszystkich bliskich galaktycznych sąsiadów Drogi Mlecznej zostało sfotografowanych przez Hubble’a. Naukowcy zaproponowali wykorzystanie przerw pomiędzy dłuższymi obserwacjami teleskopu do wykonania zdjęć pozostałych 25 proc. Projekt był skutecznym sposobem na wypełnienie luk nie tylko w harmonogramie obserwacji Hubble’a, ale w wiedzy na temat pobliskich galaktyk.
Panna (łac. Virgo) jest gwiazdozbiorem zodiakalnym, który był już znany w starożytności. Rozciąga się po obu stronach równika niebieskiego, między Lwem i Wagą. Jest to największy gwiazdozbiór zodiakalny i drugi co do wielkości gwiazdozbiór na niebie (mniejszy tylko od Hydry). W Polsce jest widoczny wiosną. Liczba gwiazd możliwych do zobaczenia w nim gołym okiem wynosi około 95. W gwiazdozbiorze Panny znajduje się najwięcej galaktyk na całym niebie.
Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.
Emil Gołoś
