W Arabii Saudyjskiej odkryto zaginioną osadę z epoki brązu
Zespół archeologów na czele którego stoi Guillaume Charloux z francuskiego Narodowego Centrum Badań Naukowych ogłosił odkrycie na terenie oazy Chajbar w północnej Arabii Saudyjskiej pozostałości dobrze ufortyfikowanej z epoki brązu. Jak wykazało przeprowadzone przez naukowców datowanie ta zaginiona osada pochodzi sprzed 4 tys. lat.
W trakcie wykopalisk prowadzonych na obszarze oazy Chajbar, które leży w północno-zachodniej Arabii Saudyjskiej, w odległości około 150 km na północ do Medyny, naukowcy odkryli niezwykłe stanowisko archeologiczne pochodzące z epoki brązu. Jak wykazały ostatnie prace badawcze ta otoczona przez pustynię zielona oraz urodzajna oaza skrywała ruiny silnie ufortyfikowanego prehistorycznego miasta sprzed kilku tysięcy lat. Zaginiona osada została nazwana przez naukowców jako Al-Natah.
Jak wykazały badania obwarowana osada zajmowała teren o powierzchni 2,6 hektara oraz została zbudowana w okresie lat 2400-2000 p.n.e. Miasto Al-Natah istniało bez wątpienia do 1500 r. p.n.e., a nie jest wykluczone, iż być może było one zamieszkałe do 1300 r. p.n.e. Bogate w skarby archeologiczne regiony takie jak Lewant, czy Mezopotamia, są bezcennym źródłem wiedzy dla prześledzenia historii urbanizacji – której początek i rozwój były przełomowymi momentami w historii homo sapiens. Jednak ze względu na niewielką liczbę dobrze zachowanych stanowisk w północnej Arabii Saudyjskiej dość dużym wyzwaniem było prześledzenie tego jak przebiegały te zmiany w tej części Bliskiego Wschodu. Właśnie z tego powodu ostatnie znaleziska dokonane na terenie oazy Chajbar mają tak kluczowy charakter.
Naukowcy po raz pierwszy mają okazje przebadać dość szczegółowe zachowane ruiny osady, która w III i II tysiącleciu p.n.e. istniała w północnej części Półwyspu Arabskiego. Miasto Al-Natah liczyło 500 mieszkańców. Jest ono przykładem jednej z najlepiej ufortyfikowanych osad z epoki brązu. Silne walory obronne tego miejsca miały związek z dobrze przemyślaną organizacją przestrzenną, która obejmowała centralną dzielnicę, mury miejskie, obszary mieszkalne oraz cmentarz. Przykładowo odkryty starożytny mur z Al-Natah liczy 14,5 kilometra, informuje portal „Arkeonews„.
Badacze twierdzą, że osada ta reprezentuje pośredni etap pomiędzy nomadyzmem, a osiadłym trybem życia opartym na złożonych osadach miejskich, jakie są znane z tamtej epoki z innych regionów starożytnego Bliskiego Wschodu. We wczesnej i środkowej epoce brązu, kiedy w innych częściach świata już zauważano wyższy poziom złożoności społecznej i architektonicznej, tego rodzaju wciąż proste, ale za to silnie ufortyfikowane osady, były powszechne w północnej części Arabii.
Odkrycie Al-Natah ma również istotne znaczenie, ponieważ wskazuje, że małe ufortyfikowane miasta w tym regionie mogły być częścią szerszej sieci handlowej. „Szlak Kadzidlany”, który jak wskazuje nazwa obejmował handel kadzidłem, a także przyprawami, i mirrą z południowej części Półwyspu Arabskiego do regionu basenu Morza Śródziemnego był właśnie oparty na takich wymianach handlowych. Znalezisko to potwierdza też wcześniejsze ustalenia naukowców, iż oaza Chajbar przez wieki była ważnym węzłem na szlaku karawanowym.
Jednak Al-Natah w porównaniu do miast w Mezopotamii czy Egipcie nadal było dość małym ośrodkiem miejskim nawet w czasach epoki brązu. Była to właściwość typowa dla miast tego regionu, gdyż te powstawały na tym obszarze na bazie skromniejszej, wolnej i dość oryginalnej drogi, typowej dla północno-zachodniej Arabii.
Marcin Jarzębski
