W Carlisle odkryto głowę rzymskiego posągu
Podczas badań terenowych prowadzonych na obszarze klubu krykietowego w Carlisle w północno-zachodniej Anglii, gdzie znajdują się ruiny starożytnych rzymskich łaźni, wolontariusze natrafili na głowę rzymskiego kamiennego posągu. Nie jest to pierwsze tego typu znalezisko dokonane na obszarze tego miasta, gdyż już w trakcie wykopalisk z poprzednich lat odkopywano tam podobne obiekty.
W 2017 r. Klub Krykietowy w Carlisle zatrudnił archeologów ze specjalizującej się w usługach inżynieryjno-środowiskowych firmy Wardell Armstrong LLP, aby ci zbadali teren przeznaczony na budowę nowego boiska do krykieta. Przypuszczenia, iż na tym obszarze mogą kryć się skarby archeologiczne okazały się słuszne, gdyż w toku tego projektu badawczego odkryto rzymską łaźnię, która była największym budynkiem przylegającym do słynnego Wału Hadriana – pasu fortyfikacji oddzielającego rzymską Brytanię od piktyjskich plemion na północy.
W 2021 roku Klub Krykietowy w Carlisle podjął decyzję o kontynuacji współpracy z Wardell Armstrong LLP oraz rozszerzeniu jej o Radę Hrabstwa Cumberland i Muzeum Tullie, dzięki czemu do udziału w pracach archeologicznych na terenie boiska krykietowego, gdzie odkryto ruiny monumentalnej rzymskiej łaźni, dopuszczono setki wolontariuszy. Ci dobrowolni uczestnicy badań, określani mianem „kopaczy”, powracają każdego roku na teren wykopalisk, aby kontynuować eksplorację tego obszaru, informuje portal „Arkeonews„.
Najczęściej wykopaliska na terenie Klubu Krykietowego w Carlisle są udane i prowadzą do odkopania znamiennych zabytków. Nie inaczej było w trakcie najnowszych takich prac. 19 września podczas przeszukiwania ruin nowej rzymskiej monumentalnej struktury, która znajdowała się na południe od wielkiej łaźni, odkryto kamienną głowę rzymskiego posągu. Najprawdopodobniej odkryta głowa rzymskiej rzeźby przedstawia kobietę i ma wymiary około 18 cm na 13 cm. Eksperci opisali ją jako „znacznie delikatniej, a jednocześnie bardziej szczegółowo wyrzeźbioną” niż dwie wcześniejsze misterne głowy posągów, jakie odkryto na tym samym obszarze w 2023 roku.
Nowo odkryty zabytek, mający około jednej trzeciej rozmiaru poprzednich misternie wykonanych rzymskich posągów, przypomina bardziej klasyczny rzymski styl rzeźbiarski. Monument znaleziono w pobliżu potencjalnego miejsca pochówku. Zdaniem archeologów, fryzura figury wprost uderzająco przypomina fryzurę, którą nosiła rzymska cesarzowa Julia Domna (będąca wprost popularyzatorką tego sposobu uczesania). Te informacje potwierdzają, iż posąg przedstawia kobietę oraz wskazują, że obiekt ten pochodzi z tego samego okresu, co monumentalna łaźnia.
Kierujący wykopaliskami w Carlisle archeolog Frank Giecco stwierdził, że był wręcz „zszokowany” liczbą „wysokiej jakości” skarbów, jakie zostały odkryte na tym terenie. W sumie od 2021 roku w miejscu tym znaleziono ponad 4,000 artefaktów. Specjalista dodał, że chociaż to rzymskie stanowisko jest w sposób całościowy opisywane jako „łaźnia”, to raczej należałoby myśleć o nim jako o „centrum rekreacyjnym” oraz „siedzibie głównej lokalnej administracji”. Sama powierzchnia budynku łaźni jest szacowana na 3000 m2.
„Obiekt ten przypomina termy – czyli kompleks złożony z różnych biur, przestrzeni religijnych i społecznych, miejsc wypoczynku oraz pomieszczeń administracyjnych” – powiedział Frank Giecco. Wolontariusze przeszukujący teren rzymskiego stanowiska znajdującego się na obszarze Klubu Krykietowego w Carlisle zidentyfikowali w sumie ponad 4 tys. zabytków, wśród których znalazło się 700 rzymskich monet, malowany tynk ścienny, pozostałości sprzętu wojskowego (takiego jak chociażby groty strzał, czy włóczni), ponad 400 spinek do włosów, płytki z cesarskimi pieczęciami, rury dachowe wykonane w stylu północnoafrykańskim, szklane koraliki, pionki do gier, a także unikatowy fragment rzymskiej lalki.
Marcin Jarzębski
